Læknablaðið - 15.10.1990, Blaðsíða 25

LÆKNABLAÐIÐ 1990: 76: 391-7
391
Guöjón Baldursson 1), Pálmar Hallgrímsson 2), Hjalti Þórarinsson 3), Þórarinn E.
Sveinsson 1), Baldur F. Sigfússon 2), Sigurgeir Kjartansson 4), Jón Níelsson 5)
FLEYGSKURÐUR VEGNA
BRJÓSTAKRABBAMEINS. ÚTLITSÁRANGUR
MEÐAL 49 SJÚKLINGA ÁRIN 1983-1987.
INNGANGUR
Hin hefðbundna skurðaðgerð við krabbameini
í brjósti, brottnám brjóstsins, hefur á síðari
árum smám saman vikið fyrir umfangsminni
skurðaðgerð, svokölluðum fleygskurði.
Fleygskurður (resectio cuneiformis,
resectio segmentalis) er fólginn í því, að
tekinn er fleygur úr brjóstinu þar sem
krabbameinið er staðsett, frá miðju og út í
jaðar brjóstsins (mynd l). Ýmsir taka þó
einungis æxlið og nánasta umhverfi þess
(lumpectomy, tylectomy). Við fleygskurð
er þess gætt að vera allstaðar vel utan við
æxlið og er fieygurinn tekinn alveg niður í
gegnum brjóstið og vöðvaslíðrið tekið með.
Eitlabrottnám úr holhönd er framkvæmt í
sömu aðgerð ef sjúkdómsgreining liggur fyrir,
ella í annarri aðgerð þegar vefjagreining er
fengin. Frystiskurður er ekki gerður ef taka
þarf röntgenmynd af sýninu til að staðfesta að
hnúturinn sé í því (l).
Þessi þróun hefur orðið samhliða því að
æxli eru nú minni við greiningu en áður,
einkum þar sem beitt er hópskoðun með
röntgenmyndatöku (2).
Skilningur á eðli og hegðun
brjóstakrabbameins hefur aukist á
undanfömum áratugum. Þeirri skoðun hefur
smám saman vaxið fiskur um hrygg, að
umfang skurðaðgerða hafi tiltölulega lítil áhrif
á lífslfkur (3). Það sem ræður horfum til langs
tíma er, hvort sjúkdómurinn nær að meinvarpa
sér eða ekki, áður en aðgerð er framkvæmd
(5,6).
Eftir fleygskurð er að jafnaði gefin
geislameðferð gegn brjóstvefnum er eftir situr.
I stórum samanburðarrannsóknum hefur verið
sýnt fram á að horfur kvenna sem gengist hafa
Frá: 1) Krabbameinslækningadeild Landspítala,
2) röntgendeild Krabbameinsfélags íslands, 3)
handlækningadeild Landspitala, 4) skurðdeild
Landakotsspítala, 5) skurödeild Borgarspítala. Fyrirspurnir,
bréfaskipti: Guöjón Baldursson.
undir fleygskurð og geislameðferð eru síst
lakari en kvenna þar sem brjóstið hefur verið
fjarlægt, að minnsta kosti ef geislameðferð er
beitt eftir aðgerð (4,5,7,8).