Læknablaðið - 15.10.1990, Síða 56

416
LÆKNABLAÐIÐ
á landi mætti til dæmis leita upplýsinga
um kostnað við utanlandferðir lækna til
símenntunar og reikna símenntunarkostnað
út frá þeim. Samkvæmt upplýsingum frá
Skrifstofu ríkisspítala var kostnaður við
utanlandsferðir lækna (ferðalög, dagpeningar
og ráðstefnugjöld) tæplega 28 milljónir árið
1988. Þessi kostnaður reiknast á 146 lækna.
I Bretlandi annast ríkið símenntun lækna
ásamt læknaskólum og kennslusjúkrahúsum.
Þar er þátttaka lækna í símenntun komin undir
lækninum sjálfum vegna þess að símenntun
er ekki lögboðin í Bretlandi, er svo reyndar í
flestum öðrum löndum.
Áhrif símenntunar fyrir sjúklinga er ekki alltaf
augljós. Nauðsynlegt er að rannsaka betur
áhrif símenntunar á þjónustuna.
AÐRAR AÐFERÐIR TIL SÍMENNTUNAR
Mikilvægast varðandi símenntun lækna
er sjálfsagi. Áhersla hefur verið lögð á
margháttað sjálfsmat innan sérgreina. Flestum
læknum er sameiginlegt að þeir vinna best
undir álagi og þrýstingi eins og þegar menn
eru komnir í tímaþröng fyrir próf. Áhugi og
hæfni einstaklingsins til að læra skiptir hvað
mestu máli. Skilningur og undirstöðuþekking
skiptir miklu, svo og hæfur kennari. Sérhver
læknir þarf að skilja hvað er honum sjálfum
mest virði í símenntun, hvort það er lestur
fagtímarita, samræður við kollega, handleiðsla
varðandi sjúklinga eða rannsóknavinna.
Þetta er einstaklingsbundið en allra mestu
máli skiptir, að hafa skilning á gildi þess að
geta leyst úr vandamálum sem koma upp á
hverjum tíma í starfi og forðast að skapa nýtt
vandamál við lausn annars.
Sérfræðingar á háskólasjúkrahúsum þurfa að
efla umræður, auka samstarf milli séfræðinga
sem vinna á svipuðu sviði og þeir sjálfir en
ekki einungis spyrja stúdenta, aðstoðarlækna
og hjúkrunarfræðinga, sem vanalega hafa
minni þekkingu og takmarkaðri reynsluheim
heldur en sérmenntaðir læknar. Vaxandi
áhersla hefur verið lögð á að sérfræðingar
leiti til þeirra sem hafa meiri þekkingu en
þeir sjálfir til þess að dýpka eigin þekkingu
og auka starfsreynslu. Sérfræðingar eiga ekki
að hika við að spyrja til dæmis yfirlækna eða
prófessora um alla þætti starfs þeirra, bæði
varðandi sjúklinga og alla stjóm deilda. Ekki
er óalgengt hér á landi, þegar sérfræðingar
spyrja yfirlækna sína, að málið sé þeim
óviðkomandi, engu er svarað eða yfirlæknar
óska að fá frest til að svara.
Þekking, færni og hugarfar er oftast samofið
og hefur áhrif á kennslu samtímis. Læknar
ættu að reyna að afla sér þekkingar alls
staðar, í kaffi- og matartímum, í hléi frá
öðrum störfum, meðan á akstri stendur,
með því að hlusta á fræðilegar snældur.
Hugarfarsbreytingar geta orðið við að ræða
málin við kollega. Venjulega skilst vandinn
sem glímt er við betur eftir á.
HLUTVERK LÆKNABLAÐA
Margir álíta að læknar þurfi talsvert
mikla örvun til þess að lesa læknablöð.
Slík örvun getur verið komin undir:
1) menntun, 2) þátttöku læknisins, 3)
stjómunarlegri breytingu, 4) láta í ljós álit sitt,
5) peningahagnaði og 6) peningasektum.
í mörgum löndum heims eru læknablöð gefin
út bæði af læknafélögum og sérgreinafélögum.
HLUTVERK FYRIRLESARA
Saga fyrirlesara hefur verið rakin til
Hippókratesar árið 300 f.K. Vitað er um fyrstu
læknisfræðilegu fyrirlesarana í Grikklandi.
Margir álíta að fyrirlesarar séu hagkvæmir til
kennslu vegna þess að þeir kosta tiltölulega
lítið og ná til margra í einu. Einnig gefa
þeir mönnum tækifæri til þess að koma með
athugasemdir strax í lok fyrirlesturs og stuðla
þannig að því að nýjar hugmyndir komi fram.
Á síðari árum hefur verið leitað að
nýjum aðferðum við símenntun lækna. I
Bandaríkjunum hefur verið lögð áhersla
á að smærri hópar sérfræðinga ræði ýmis
vandamál innan læknisfræðinnar. Þessir
hópar samanstanda af 8-12 sérfræðingum
sem hittast einu sinni í viku, hálfsmánaðar-
eða mánaðarlega árum saman. Slíkir
sérfræðingahópar hafa til dæmis hist í allt
að 10 ár samfleytt. Fagleg umræða í slíkum
hópum er fyrst og fremst um klínísk vandamál
sem koma upp í starfi og hvemig eigi að
bregðast við þeim. Jafnframt er talað um
heimspekina bak við starfið, tilfinningar
sérfræðinga og hverjir gætu helst veitt
leiðbeiningar eða ráðgjöf varðandi vanda
sem upp kann að koma. I þessum litlu
hópum eru jafnframt haldnir fyrirlestrar og
hópurinn sér um ráðstefnur eða námskeið.