Læknablaðið - 15.02.1991, Qupperneq 22

60
LÆKNABLAÐIÐ
um notagildi kólesteróllækkandi lyfja meðal
kransæðasjúklinga. Niðurstöður þeirra munu
liggja fyrir á næstu árum og vel má vera að
þær breyti ofannefndum viðmiðunargildum
meðal kransæðasjúklinga.
II. ÞRÍGLÝSERÍÐAR
1. Tengslin milli hárra þríglýseríða í blóði
og kransæðasjúkdóms eru miklu óljósari
frá meinafræðilegu sjónarmiði. Sumar
hóprannsóknir, rannókn Hjartavemdar
þar á meðal, hafa þó sýnt aukna áhættu
á kransæðasjúkdómum með hækkandi
þríglýseríðagildum, einkanlega ef kólesteról
er jafnframt hækkað.
2. Hækkaðir þríglýseríðar í blóði eru mjög oft
afleiðing undirliggjandi sjúkdóms, svo sem
sykursýki eða mikillar áfengisneyslu. Því ber
að útiloka fyrst allt slíkt áður en meðferð er
íhuguð.
3. Hækkaðir þríglýseríðar í blóði svara í
langflestum tilvikum vel megrun og mataræði.
Notagildi lyfja til lækkunar á þríglýseríðum
í því skyni að draga úr kransæðasjúkdómi
hefur ekki verið sannað óyggjandi. Mjög há
þríglýseríðagildi, ofan við 5,5 mmól/1 (500
mg/dl), geta hins vegar stuðlað að brisbólgu.
4. Ef þríglýseríðagildi mælist 2.5.-5.5 mmól/1
(220-500 mg/dl) er eðlilegt að ráðleggja
um megrun og mataræði og endurtaka
mælingu eftir þrjá mánuði. Ekki þykir
ástæða til lyfjagjafar ef þríglýseríðar haldast
á þessu bili og einstaklingurinn hefur
ekki hækkað kólesteról eða ættarsögu um
kransæðasjúkdóm. Ef þríglýseríðar haldast
hins vegar ofan við 2.5 mmól/1 og kólesteról
er meira en 8 mmól/1 er vert að íhuga
lyfjagjöf sem lækkar bæði þríglýseríða og
kólesteról.
5. Ef þríglýseríðar haldast mjög háir (meira
en 5.5 mmól/1 án hækkunar á kólesteróli)
þrátt fyrir matarráðgjöf er ráðlegt að gefa lyf
til lækkunar á þríglýseríðum vegna áhættu á
brisbólgu.
III. ÓVISSA UM MÆLINGU Á
KÓLESTERÓLI
1. Erlendis hefur verið fjallað ítarlega um
óvissu í mælingum á kólesteróli og leiðir til
að halda henni í lágmarki. Óvissan stafar
af líffræðilegum sveiflum á kólesterólmagni
ásamt breytileika vegna blóðtöku og óvissu í
mæliaðferðum. Ef stuðst er við eina mælingu
er heildaróvissan á bilinu 10-15%. Áður en
lyfjameðferð hefst er því ráðlegt að mæla
kólesteról HDL og þríglýseríða tvisvar til
þrisvar með tveggja til þriggja vikna millibili.
Ákvarðanataka væri síðan byggð á meðaltali
mælinganna. Enn fremur er rétt að skipta við
rannsóknastofur sem viðhafa gott innra og ytra
gæðaeftirlit og láta eina rannsóknastofu annast
mælingar á sama einstaklingi.