Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1992, Side 62

58
LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 22
3TREITUVIÐBRÖGÐ ai- OG p-ADRENERGRA
E 82 VIÐTAKA I FRUMUHIMNUM ROTTUHJARTA
BREYTAST MEÐ ALDRI. V. Edda Benediklsdóttir.
Guörún V. Skúladóttir og Sigmundur Guöbjarnason.
Raunvlsindastofnun Háskólans.
Streituhormóniö adrenalfn kemur boöum slnum á
framfæri viö frumu með þvl aö bindast sérhæft
ai- og p-adrenergum viötökum. Áhrif adrenalins á
hjartavööva eru meöal annars þau, aö hjart-
sláttartföni og samdrátfarkraftur eykst. Þessi
viðbrögð breytast við öldrun. Tilgangur
rannsóknarinnar var að kanna, hvort viöbrögö ai-
og p-adrenergra viötaka viö endurtekinni adrenalin
örvun breyttust meö aldri.
Fjöldi bindistaða (Bmax) og klofningsfasti (Kd)
fyrir bindingu antagónista við ai-og p-adrenerga
viötaka voru mæld f frumuhimnum úr hjörtum
ungra (3ja mánaða) og miðaldra (10 mánaöa) rotta
fyrir og eftir 7 daga adrenalfngjöf. Notaöir voru
geislamerktir antagónistar, [3H]prazosln fyrir
mælingu á bindieiginleikum ai-adrenergra viötakf
og [3H]dihydroalprenólól fyrir mælingu á p-
adrenergum viðtökum.
Hjá ungum dýrum minnkaöi sækni (1/Kd)ai-
adrenergra viötaka viö adrenalíngjöf en fjöldi
þeirra hélst óbreyttur. Hjá miöaldra dýrum varö
hins vegar fækkun á ai-adrenergum viðtökum en
sæknl þelrra var óbreytt. Viðbrögö p-adrenergra
viötaka viö adrenallngjðf voru hjá ungum dýrum á
þann veg, aö viðtðkum fækkaöi marktækt en engin
breyting varö á sæknl. Hjá miðaldra dýrum var
aftur á móti ekki marktæk fækkun p-adrenergra
viötaka heldur minnkaði sækni þeirra marktækt.
Þessar niöurstööur sýna aö afnæming ai- og p-
adrenergra viötaka f frumuhimnum rottuhjarta er
með öðrum hætti ( miöaldra dýrum en hjá ungum
dýrum eftir örvun með adrenalfni.
OMEGA-3 FITUSÝRUR I FÓÐRI HAFA ÁHRIF Á
E 83 ALDURSBREYTINGAR ai* OG p- ADRENERGRA
VIÐTAKA OG L-KALSlUMGANGA I ROTTU-
HJARTA. Valneröur Edda Benediktsdóttir og
Sigmundur Guöbjarnason.
Raunvisindastofnun Háskólans.
Lifeðlisfræöileg viöbrögð hjartans við adrenergri
örvun breytast við öldrun hjá mönnum og dýrum.
Orsakir þess eru ekki aö fullu þekktar. Markmiö
rannsóknarinnar var aö kanna breytingar á
bindieiginleikum ai- og p-adrenergra viötaka og L-
kalsiumganga með aldri og hvort mismunandi
fitusýrur I fóöri heföu áhrif á þær. Rannsóknir
okkar hafa sýnt örar breytingar á fitusýru-
samsetningu helstu fosfólipiöa i hjörtum nýbura og
breytist efnasamsetning þessara fosfólíplöa stööugt
meö aldri og fæöufitu.
Fjöldi bindistaða (Bmax) og klofningsfasti (Kd)
fyrir tengingu antagónista viö ai-og p-adrenerga
viðtaka og kalsiumgöng voru mæld I frumuhimnum I
hjarta rotta á aldrinum 1 dags til 24 mánaða. Dýrin
fengu venjulegt fóður eöa fóöur bætt með 10%
smjöri, 10% kornollu (omega-6 fitusýrur) eöa
10% lýsi (omega-3 fitusýrur) frá 2ja mánaöa aldri.
Fjöldi bindistaöa og sækni (1/Kd) ai- og p-
adrenergra viötaka og L-kalslumganga I
frumuhimnum rottuhjarta breyttust með aldri.
Hraöfara breytingar urðu á bindieiginleikum ai-
adrenergra viðtaka og L-kalsfumganga á fyrstu
ævivikunum. Hægfara breytingar uröu viö öldrun og
haföi magn omega-6 og omega-3 fitusýra I fóðr' áhrif
á öldrunarbreytingarnar. Ef dýrin voru alin á
lýsisbættu fóðri varö fækkun p-adrenergra viðtaka
og L-kalsíumganga viö öldrun minni en hjá
viðmiöunardýrunum. Þegar rotturnar voru aldar á
kornolíubættu fóöri varð fækkun L-kalsíumganga og
p-adrenergra viðlaka hins vegar meiri en hjá
viðmiðunardýrunum. Sækni (1/Kd) og fjöldi ai-
adrenergra viðtaka f frumuhimnum rottuhjarla
minnkaði viö gjöf á lýsisbættu fóöri frá 2ja til 10
mánaða aldurs, en þessar breytingar urðu ekki hjá
hinum fóðurhópunum.
Niöurstööurnar sýna aö breytingar veröa á
bindieiginleikum ai- og p-adrenergra viötaka og L-
kalslumganga I frumuhimnum rottuhjartans meö
aldri. Omega-3 fitusýrur I fóöri virðast seinka
aldursbreytingum á p-adrenergum viötökum og
kalsiumgöngum en flýta aldursbreytingum á ai-
adrenergum viötökum f rottuhjarta. Áformaö er aö
kanna hvort mataræöi geti 'haft sllk áhrif hjá
mönnum.