Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1992, Side 89

LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 22
85
07 ÁHRIF GABA OG GLYCINE OG HAMLARA Á
LJÓSSVÖRUN MULLER (GLIA) FRUMA OG
SJÓNHIMNURIT VATNAKÖRTU (Xenopus laevis)
Lór Evsteinsson og Ársæll Amarsson
Rannsóknastofa H.I. í lífeðlisfræði.
Sjónhimnurit (electroretinogram, ERG) er
raflífeðlisleg skráning á heildarsvörun
sjónhimnu við ljósi. Þau ferli sem nú em talin
liggja að baki ERG er K+-flæði inn í Muller
(glia) frumur vegna ljóssvörunar ljósnema og
tvískauta fmma (bipolar cells)1. Það sem helst
styður þessa tilgátu er að glutamate afleiður
sem sérhæft fjarlægja ljóssvörun "ON-center"
tvískauta fruma fjarlægja einnig sérhæft b-
bylgju ERG, og þær sem fjarlægja ljóssvörun
"OFF-center" tvískauta fruma fjarlægja d-
bylgju ERG3. Nú er vitað að hamlandi
taugaboðefnin GABA og Glycine hafa einnig
sérhæfð áhrif á ljóssvömn tvískauta fruma í
xenopus 2- en lítil áhrif á ljóssvörun annarra
taugafruma í ytri hluta sjónhimnu. Við höfum
athugað hvort þessi taugaboðefni og hamlarar
þeirra hafi samsvarandi sérhæfð áhrif á ERG
og ljóssvömn Muller fmma.
Skráð var ERG með örskautum frá yfirborði
sjónhimnu í yfirflæddum augnbolla (superfused
eyecup). Einnig var skráð himnuspenna
Muller (glia) fruma með innanfrumu-
örskautum. Ljósertingu var stjórnað með
ljósbekk. Tímasetningu ljósertingar var
stjómað með ljóslokara. Niðurstöður vom að
GABA og glycine hafa ósérhæfð áhrif til
minnkunar á bæði b- og d-bylgju ERG og
fjarlægja alla ljóssvörun Muller fruma.
Picrotoxin og strychnine auka spennu ERG og
spennu Ijóssvörunar Muller fruma. Þessar
niðurstöður styðja ekki þá tilgátu að ljóssvömn
Muller fruma og b- og d-bylgja ERG
endurspegli starfsemi tvískauta fruma3.
Hugsanlegt er að þessi áhrif eigi sér rætur í
verkan á innri hluta sjónhimnu, sennilega
amacrine fmmur, þar sem vitað er að þessar
frumur losa GABA og glycine sem
taugaboðefni.
1. Miller, R.F., og Dowling, J.E., J. of
Neurophysiol., 33, 3, 323-341, 1970.
2. Stone, S., og Schutte, M.; Visual Neurosci.,
7,363-376,1991.
3. Stockton, R.A., og Slaughter, M.M.; J. of
Gen. Physiol., 93, 101-122, 1989.
3Q ÁHRIF KARBÓANHYDRASABLOKKARA Á
AUGNÞRÝSTING í KANÍNUM
Hafrún Friöriksdóttir, Sigríöur Þórisdóttir,
Anna M Siguröardóttir, Þorsteinn Loftsson,
Einar Stefánsson
Háskóli íslands, læknadeild, lyfjafræöi lyfsala,
Augndeild Landakotsspítala
Mörg lyf eru í dag notuð til meðferðar við gláku. Eitt
þeirra eru karbóanhydrasablokkarar sem gripið er til ef
önnur lyf lækka þrýsting ekki fullnægjandi. Fram til
þessa hefur það verið mest notað í töfluformi þar sem
karbóanhydrasablokkarar eru yfirleitt torleystir í vatni.
Við þróuðum nýtt lyfjaform og könnuðum áhrif þess á
augnþrýsting í kanínum. Búin var til vatnslausn af 2
karbóanhydrasablokkerum, annarsvegar acetazólamíði
9,5 mg/ml og hinsvegar etoxyzólamíði 3mg/ml. Notað
var til þess 2-hydroxypropyl-P-cyclodextrin sem hefur
þann eiginleika að geta aukið vatnsleysanleika
fitusækinna efna.
Til þess að meta áhrif þessa nýja lyfjaforms á
augnþrýsting framkvæmdum við klíniska rannsókn á
kanínum. Augnþrýstingur var mældur á 20 mín fresti í
90 mín fyrir lyfjagjöf. Einn dropi af lyfi var gefinn í
eitt auga og hitt haft til viðmiðunar. Augnþrýstingur
var síðan mældur í báðum augum á 30 mín fresti í allt að
5 klst. Gerðar voru 10 tilraunir fyrir hvort lyf fyrir sig.
Niðurstöður við prófun á acetazólamíðblöndu sýndu að
augnþrýstingur lækkaði í báðum augum en þó meira í
þvf auga sem fékk lyf. Munurinn var mestur um 2,5
mmHg, 2 1/2 klst eftir lyfjagjöf. Sömu niðurstöður
komu fram fyrir elhoxyzólamíð en þar var munur milli
augna minni, u.þ.b. 1 mmHg.
Karbóanhydrasablokkarar á vatnsleysanlegu formi lækka
augnþrýsting í kanínum. Þetta lyfjaform þolist vel og
cngar aukaverkanir komu fram. Næsta skref rannsóknar-
innar verður að kanna áhrif á augnþrýsting í mönnum.