Kjarninn - 07.11.2013, Page 32

07/10 kjarninn stjórnmál
lent í efnahags áfalli. Sú umræða hafði síðan ófyrirséðar
afleiðingar sem þúfan sem velti Wikileaks-hlassinu eins og
Chelsea (áður Bradley) Manning skýrði frá fyrir rétti.
Stærsta pólitíska vandamálið í samskiptum Íslands og
Bandaríkjanna um þessar mundir snýst hins vegar um
hvalveiðar Íslendinga. Bandaríkin hafa hótað viðskipta-
aðgerðum og sett á diplómatískar aðgerðir gegn Íslendingum
sem geta komið niður á samstarfi um mikilvæg hagsmuna-
mál. Gremja þeirra snýst fyrst og fremst um veiðar Hvals hf.
á stórhvelum og hafa þau bætt í aðgerðir sínar eftir að þær
veiðar hófust að nýju. Ætli ný stjórnvöld að treysta sam-
starfið vestur um haf eins og lýst hefur verið yfir verður að
fara fram rækilegt hagsmunamat sem tekur meðal annars til
hvalveiða og viðskipta með stórhvelakjöt.
Þjóðaröryggi í brennidepli
Vorið 2009 lauk Hættumatsnefnd störfum sem lagði mat á
þær hættur sem steðjuðu að þjóðaröryggi Íslands. Ekki var
talin hætta á hernaðarógn en margvíslegar hnattrænar,
samfélagslegar og hernaðarlegar hættur krefðust við-
búnaðar hér á landi. Í framhaldinu lagði utanríkisráðherra
fram tillögu á Alþingi um sérstaka þjóðaröryggisnefnd
til að fjalla um og gera tillögur um stefnu sem tryggði
þjóðar öryggi Íslands á grundvelli her- og vopnleysis. Eftir
umfjöllun í þinginu var tillagan samþykkt með atkvæðum
allra flokka nema Sjálfstæðisflokksins, sem greiddi
atkvæði á móti. Engu að síður tóku fulltrúar allra flokka
þátt í störfum nefndarinnar. Þjóðaröryggisnefndin vann
með skýrslu Hættumatsnefndar og gerði atlögu að mótun
fyrstu þjóðaröryggisstefnu Íslands. Skýrsla nefndarinnar
var nánast tilbúin í vor þegar fulltrúar Sjálfstæðisflokksins
komu í veg fyrir að starfinu yrði lokið en þá þegar hafði
nefndin náð sögulegum samhljómi í nokkrum af helstu
deilumálum þjóðarinnar í 60 ár.
Meðal þess sem nefndin var sammála um var að Ísland
sem herlaus þjóð yrði að tryggja öryggi sitt með virkri
samvinnu við önnur ríki og stofnanir. Þess er beðið að sjá
„Engu að síður
tóku fulltrúar
allra flokka þátt í
störfum nefndar-
innar. Þjóðar-
öryggisnefndin
vann með skýrslu
Hættumats-
nefndar og gerði
atlögu að mótun
fyrstu þjóðar-
öryggisstefnu
Íslands. Skýrsla
nefndarinnar var
nánast tilbúin í
vor þegar full-
trúar Sjálfstæðis-
flokksins komu í
veg fyrir að starf-
inu yrði lokið.“