Kjarninn - 27.03.2014, Qupperneq 22

02/03 pistill
eignarétti, ábyrgð og spurningum um samfélagslegt réttlæti
og ranglæti – sjálfum kjarnanum í stjórnmálunum – þá er
það þessi undirliggjandi réttlæting aðgerða stjórnvalda. Því
miður er fyrirséð að þessi umræða muni ekki fara fram nema
í mýflugumynd, þar sem örfáir dagar eru eftir af þinginu og
kosningar fram undan.
Ekki horft til eigna
Eitt þeirra atriða sem stjórnvöld taka ekki tillit til í aðgerðum
sínum er virði þeirra eigna sem verðtryggðu skuldirnar hvíla
á. Þannig mun stóreignafólk fá greiðslur úr ríkissjóði til
þess að lækka lánin sín, jafnvel þótt það þurfi ekkert á því
að halda. Allar aðgerðirnar eru valkvæðar og því vandi um
heildarumfangið að spá. En stóreignafólk
sem á verðmætar fasteignir, til dæmis 90
milljóna eignir, en skuldar lítið í þeim
samanburði mun geta fengið greiðslu úr
ríkissjóði. Þetta er umdeilt og ætti að vera
augljóst pólitískt þrætuepli, þar sem vel er
mögulegt að nýta féð til annarra verkefna
sem ríkið hefur ekki getað sinnt nægilega
vel vegna fjárskorts, til dæmis þjónustu við
langveik börn og aðstandendur þeirra. En stjórnvöld velja
að gera þetta með þessum hætti, það er beina fjármunum til
stóreignafólksins fremur en annarra hópa sem þurfa á þeim
að halda. Augljóst er einnig að aukið veðrými hjá fólki getur
haft margfeldisáhrif á fasteignamarkaðinn til hækkunar,
með tilheyrandi ruðningsáhrifum.
góðar staðsetningar
Annað atriði sem tengist eignahliðinni er að ekkert tillit
er tekið til ýmissa þátta sem skipta sköpum við ákvörðun
um fasteignakaup og skuldsetningu hjá einstaklingum.
Til dæmis staðsetningar fasteigna. Þannig halda eignir á
ákveðnum svæðum á höfuðborgarsvæðinu verðgildi sínu
í gegnum verðbólguskot, til dæmis miðsvæðis í Reykjavík.
Nafnverðshækkun verðtryggðra skulda hefur því lítil áhrif
„Ef forsendu bresturinn
er réttlæting fyrir
þessum aðgerðum,
mætti þá ekki eins horfa
til hans á fleiri sviðum?“