Kjarninn - 27.03.2014, Qupperneq 10

04/06 Efnahagsmál
mikil óvissa um áhrif og afleiðingar
Talið er að aðgerðirnar muni geta lækkað húsnæðisskuldir
Íslendinga um allt að 150 milljarða á næstu fjórum árum,
eða sem nemur tólf prósentum húsnæðisskulda heimilanna.
Á fjárlögum ársins 2014 var samþykkt að verja tuttugu
milljörðum króna í höfuðstólslækkunina á þessu ári. Athygli
vekur að samkvæmt frumvarpinu er ekki búið að meta
heildarumfang lækkunarinnar. Umfangið mun ekki liggja
fyrir fyrr en að loknu umsóknarferli, þar sem þáttaka í
aðgerðinni og dreifing þegar fenginna afskrifta verður ekki
þekkt nægjanlega nákvæmlega fyrr en að umsóknarferlinu
liðnu. Þá kemur fram í frumvarpinu að mikil óvissa ríki um
efnahagsleg áhrif aðgerðanna og áhættuþættir séu fjölmargir.
Tvær ítarlegar greiningar hafa verið gerðar um hugsanleg
efnahagsleg áhrif leiðréttingarinnar. Greining ráðgjafar-
fyrirtækisins Analytica, sem var gerð fyrir sérfræðingahóp
forsætisráðherra, og greining Seðlabankans eru um margt
ólíkar. Báðar greiningarnar miða þó við að umfang aðgerðar-
innar verði 72 milljarðar króna auk vaxta og verðbóta á
fjögurra ára tímabili.
Þjóðhagsleg áhrif aðgerðanna eru tiltölulega mild að
mati Analytica, þótt talsverðra örvandi áhrifa geti gætt á
fjárfestingu í íbúðarhúsnæði. Spá Seðlabankans gerir hins
vegar ráð fyrir mun meiri áhrifum. Bankinn telur að að-
gerðirnar muni leiða til jákvæðra auðsáhrifa og lækkaðrar
greiðslubyrði, en samkvæmt frumvarpinu fá flest heimili
endurgreiðslu á bilinu 0,5 til 1,5 milljónir króna. Bætt staða
heimilanna muni ýta undir þjóðarútgjöld vegna aukinnar
einkaneyslu en minni vaxtar landsframleiðslu vegna þess
hve stór hluti hennar kemur fram í auknum innflutningi. Þá
muni aukin einkaneysla stuðla að hærri verðbólgu, hærri
vöxtum og minni fjárfestingu en ella.
Aukinn innflutningur á neysluvöru mun draga úr áhrifum
aðgerðanna á hagvöxt og mun hafa neikvæð áhrif á greiðslu-
jöfnuð þjóðarbúsins við útlönd, með minni afgangi af vöru-
og þjónustuviðskiptum með tilheyrandi þrýstingi á gengi
íslensku krónunnar.