Nýjar kvöldvökur - 01.06.1929, Blaðsíða 3

NÝJAR KVÖLDVÖKUR
53
Bókmentir.
YFIRLIT YFIR ÁRIÐ 1928.
Eftir Guðmmid Gíslason Hagalín
III.
SöGUR f TÍMARITUM OG BLÖÐUM.
AUmargar sögur birtust í íslenzkum
tímaritum og blöðum á árinu 1928. Flest-
ar eru þær lélegar og sumar með afbrigð-
um. Rúmsins vegna mun eg aðeins minn-
ast á þær, sem mér þykja gefa góðar von-
ir. —
Árið 1925 birtist í »Eimreiðinni« saga
-eftir »Jón jöklara«. Sagan heitir »Hel-
fró«. Di'ó hún að sér athygli þeirra, er
vit hafa á bókmentum, því að persónurn-
ar eru ágætlega dregnar og myndin, sem
upp er brugðið, er prýðilega skýr. Stíll-
inn er séi'stakur og fastur og ágætlega
aamræmur efni sögunnar. Síðar birtist í
sama riti önnur saga eftir »Jón jöklara«,
og er sú saga miklu lakari. í 3ja hefti
»Iðunnar« 1928 birtist svo 3ja saga Jökl-
arans. Heitir hún »Hneykslið«. Eru þar
prýðilega mergjaðar og hnitnar setning-
ar og frásögnin er þrungin skemtilegu
skopi. Er sagan öll svo fjörleg og vel
sögð, að góður fengur er í henni, jafnvel
þótt atburður sá, er gerist í sögulokin, sé
svo óvenjulegur, að ótrúlegur verði að
kallast. Væri vel, að »Jón jöklark léti
sem oftast sjá sig framvegis. Hann mun
fá góðar viðtökur þeirra, er kunna að
meta myndarlega framkomu og kjarn-
uiikið, en þó tilgerðarlaust orðalag.
í 2. hefti »Iðunnar« birtist saga eftir
Jón Björnsson. Heitir hún »Þjófurinn«.
Er það eftirtektaverðasta sagan, sem eg
hefi séð eftir Jón. »Sól og stjarna« í »Ó-
gróinni jörð« er önnur besta sagan hans,
í báðum þessum sögum sleppir hann
öllu tilliti til stefna eða strauma í stjórn-
málum, trúmálum eða öðru og segir frá
hiklaust, útúi’dúralaust og af frásagan-
argleði. Virðist því listin vera honum,
sem flestum öðrum, þrá og óþjál vika-
stelpa, en aftur á móti vera tilleiðanleg
til þess að lofa honum að sjá úr handar-
krika sínum inn í sál og sál, sem honum
þykir athyglisverð og síðan stýra á hon-
um hendinni, er hann vill skrifa það, er
hann hefir séð.
Eftir Böðvar frá Hnífsdal hafa birst
sögur og kvæði í blöðum og tímaritum
nú um nokkurt skeið. Flest, sem eftir
hann hefir sést, ber vott um góða greind,
allmikla fjölhæfni, hagmælsku ágæta og
leikni í að rita íslenzkt mál. En um leið
sýnir það festu- og þroskaleysi, hefur
ekki á sér merki sérstæðs persónuleika. f
síðasta jólablaði »Morgunblaðsins« birt-
ist saga eftir Böðvar, og heitir hún »Á
fjöllum«. Sagan er heldur veigalítil en þó
sérstæðari en það, sem áður hefir sést
eftir Böðvar. í stíl og framsetningu er
fjör, hraði og sérkennileiki. Ber sagan
blæ hins nýja, hressilega, en ómótaða og
ærslafulla í þjóðfélagi voru. Hver veit
nema saga þessi boði það, að Böðvar eigi
eftir að verða merkilegur höfundur, er
með nýjum stíl og nýjum viðfangsefnum
gerist einn af merkisberunum í íslenzk-
um bókmentum?*
* Þess skal getið, þó að það komi ekki skáldsög-
um við, að í jólablaði Morgunbl. er kvæði eftir
Böðvar, sem er á sinn hátt enn þá sérstæðara
en sagan, hefir sum sömu einkennin. G. G. H.