Sagnir


Sagnir - 01.04.1986, Side 32

Sagnir - 01.04.1986, Side 32
Viðhorf til Kvenna í Qrágás og kvenna var mjög háö stéttarstööu þeirra. Allar konur áttu þaö þó sam- eiginlegt aö réttarstaöa þeirra var háö hjúskap en svo var ekki um karl- menn. Segja má að hinn ólíki heimur karla og kvenna hafi markast mjög af at- hafnasviði þeirra; starfssviö kvenna var innan stokks en karla utan stokks. Þeir sáu um alla stjórnsýslu og póli- tíska ákvarðanatöku. Konur uröu seinna sjálfráða en karlar og nutu minni réttar til erfða. Þeim var þó skylt aö borga skatt eins og körlum og sama refsilöggjöf gilti fyrir bæði kynin. Réttindi og skyldur fóru því ekki saman. Tilvísanir 1 Ólafía Einarsdóttir: „Staöa kvenna á þjóöveldisöld. Hugleið- ing ( Ijósi samfélagsgeröar og efnahagskerfis." Saga, 22 (Rv. 1984), 7-30. 2 Ólafur Lárusson: Lög og saga (Rv. 1958), 83-85, 120-124, 128-129, 131. 3 Agnes S. Arnórsdóttir: Var sjálfs- þurft ríkjandi á íslandi á miðöld- um? Ópr. ritgerð. (H.í. 1985), 33. Gunnar Karlsson: „Frá þjóðveldi til konungsríkis." Saga íslands II (Rv. 1975), 22-28. 4 Jakob Benediktsson: „Landnám og upphaf allsherjarríkis." Saiga íslands I (Rv. 1974), 170. Ólafur Lárusson, 81-82, 86. 5 Grágás, Islændernes Lovbog i Fristatens Tid, Konungsbók (la og Ib) (Kh. 1852), Ib, 3. Staðar- hólsbók (II) (Kh. 1879), 103. 6 Grágás, la, 35, II, 44. 7 Grágás, la, 170-171. II, 195, 336, 350. 8 Grágás, Ib, 58. II, 183. Konureru veikari aö líkamsburðum en karlar og þær áttu því kost á vernd, ef þær voru beittar þvingun- um. Karlmenn voru húsbændur á sín- um heimilum og höfuð ættanna. Þeir vildu fá aö hafa sínar konur í friöi og líf kvennanna var í þeirra höndum. Þær áttu allt undir því aö nánustu aö- standendur þeirra í karllegg, eigin- menn eöa frændur, væru þeim hliö- hollir. Ef konu var nauðgað fór refs- ingin eftir því í hvaöa þjóðfélags- eöa hjúskaparstöóu hún var. Þaö var ekki saknæmt að nauðga ógiftri, fátækri göngukonu sem gekk með húsum, ef karlmaðurinn viðurkenndi það. Ef sami maðurinn nauögaöi hins vegar eiginkonu stórhöfðingja, eöa giftum 9 Grágás, Ib, 203-204. 10 Grágás, la, 129, 225-226. II, 199, 204, 265. 11 Grágás, la, 218-222. II, 83. 12 Grágás, la, 230. 13 Grágás, Ib, 29-75. II, 152-209. 14 Grágás, Ib. 38. II, 167. 15 Árni Björnsson: Merkisdagar á mannsævinni. Gamlar venjur, siðareglur og sagnir (Rv. 1981), 81-82. Kulturhistorisk Leksikon for Nord- isk Middelalder. (KL). IX (Rv. 1964), 574. Ólafur Lárusson, 160. 16 Grágás, Ib. 29-32. II, 155-156, 158-159. 17 Grágás, II, 162. 18 Sjá ma. KL IV (Rv. 1959), 491- 492. 19 Grágás, II, 199-200. 20 Grágás, II, 172-175, 207. - KL, XX (Rv. 1976), 496-497. 21 Grágás, Ib, 45-46. II, 175. 22 Grágás, Ib, 41. II, 170-171,199- 200, 204. konum yfirleitt, beið hans þyngsta refsing. Þó aö stéttarstaða hafi vissulega sett stóran svip á Iffsmöguleika og viðhorf til fólks á þjóðveldistímanum, þá var kynferði ekki síður mælikvarði á möguleika mannfólksins. Ákveðin hlutverkaskipting á milli kynjanna hef- ur mótað hugarheim allra í samfélag- inu. Það er því ekki úr lausu lofti grip- ið að halda því fram, að ólíkir siðir og venjur hafi ríkt innan stokks og utan. En á milli þessara heima lágu þræðir og ekki er ólíklegt að konur hafi getað tileinkað sér viðhorf karla og öfugt. Grágás kveður þó skýrt á um að kyn- in haldi sig hvort ásínu sviði. □ 23 Grágás, Ib, 236. II, 168, 203. 24 Grágás, II, 168, 170-172. 25 Grágás, II, 204. 26 Grágás, Ib, 52, 53. II, 184, 185. 27 Grágás, la, 164. Ib, 48. II, 177- 178. 28 Grágás, Ib, 48-49. II, 177-179. 29 Grágás, td. II, 19, 167. 30 KL. IX, 565-571. 31 Helgi Þorláksson: „Arbeidskvin- nens, særlig veverskens, oko- nomiske stilling pá Island i mid- delalderen.“ Kvinnans ekonom- iska stállning under nordisk medeltid (Sverige, 1981), 62. Grágás, Ib, 44-45. II, 173-174. 32 Gunnar Karlsson, 25. 33 Grágás, la, 38, 161. II, 322. 34 Grágás, la, 142. 35 Grágás, la, 171. Ib, 206. II, 47, 195, 336, 350. 36 Grágás, la, 85. 37 Grágás, Ib, 57, 179, 188-189. 38 Grágás, Ib, 203-204. 30 SAGNIR
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108

x

Sagnir

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.