Sagnir


Sagnir - 01.04.1986, Side 47

Sagnir - 01.04.1986, Side 47
Dyggðaspegill Hlæjandi stúlka. Mynd þessa múlaði hol- lenski meistarínn Vermeer árið 1657, eða tultugu úrum eftir að Jún Arason þýddi Dyggðaspegil. Kortið af Hollandi minnir á suið mennta og framkuœmda sem konum uoru lokuð á þessum tíma. skemmtilega mynd af æskilegum mannasiðum og vinnusemi. Fyrsta dyggðin er iðrti og þrifnaður. Þrifnað- ur hefur hér aöra merkingu en það hefur í dag. Orðið þýðir hér ráðdeild, og hefur ekkert með hreinlæti að gera. f þessari jómfrúrdyggð felst það að meyjar venji sig til erfiðis í ung- dómi sínum, og sinni þeirri vinnu sem tilheyrir þeirra kalli og embætti. Þessi dyggð gerir þær að betri eiginkonum. „Þar kemur að einn frómur maður á síðan kann að reiða sig uþþ á slíka dugnaðarsama kvenpersónu, hún kann það betur að vera hans með- hjálp í öllum greinum, hvartil hún er í öndverðu af guði sköpuð." Til þess að sýna fram á gagnsemi vinnunnar eru tínd til mörg dæmi, þau áhrifa- mestu sýna að jafnvel kóngsdætur ófu klæði og matreiddu velling. Önnur dyggð í þessum flokki er æra og siðsemi. Hér er mannasiðum lýst af mikilli nákvæmni. „Jómfrúr skulu hafa góðmótlegt og hæversk- legt tillit; þær skulu hafa jafnt og óhrukkað enni; láta munninn vera til luktan; halda kyrrum á sér hálsinum; blása ei þungt; skima ekki um kring með augunum; vera hæverskar í orð- um og verkum; einkanlega tjá sig siðsamar í klæðaburðinum, í mat og drykk, í samræðum við fólk og í öllu öðru sem hæfir að gæta.“. . . „Það útheimtir útvortis hæversku, að ein jómfrú strax og hún stendur upp á morgnanna klæði sig alein í sínu her- bergi áður en hún kemur til annarra, svo að hún með tilbærilegum, heiðar- legum klæðabúnaði skýli öllum þeim líkamans limum hverjum náttúran vill skýla láta; og að hún beri síð og lag- leg klæði, hvar úti sjáist ei nokkurt lauslæti eðurósiðferði, og að hún beri svoddan klæði sem hæfir hennar stétt, jómfrúrdóm og burðum." Nú hefur prúðmennsku í iíkamsburðum og klæðaburði verið lýst, og þá er komið að borðsiðunum. í veislum eiga jómfrúr að bíða þar til til þeirra er talað. Þær eiga að éta „lítið og mátu- legt“ og þegar þeim er drukkið til eiga þær að fá sér litla sopa. Þó að þær séu ekki þyrstar eiga þær frekar að dreypa vörunum í drykkinn en að reka hann frá sér. Fyrir hæversku skuld eiga þær að hætta fyrstar að borða og þótt þær sitji við borð ríkra manna eiga þær ekki „að reka sundur sitt gin og hugsa hér er nóg að éta.“ Ef einhver talar „óhæverskulega" í veislunni eiga meyjarnar að láta sem þeim komi það ekki við eða „svo sem þær hafi ei heyrt það né skilið". Þegar meyjar sitja hjá mörgum eiga þær ekki að „taka fyrstar við að skrafa við aðra“. Þær eiga að halda báðum höndum saman, horfa beint fram, halda höfðinu réttu og gæta þess að vera ei niðurlútar. Þær eiga alltaf að heilsa áður en þær tala við fólk og mega ekki ganga frá þeim sem þær hafa skrafað við nema kveðja þá áður. Ef á þær kemur hósti, hnerri eða geisþi er þær sitja hjá fólki eiga SAGNIR 45
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108

x

Sagnir

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.