Sagnir

Ataaseq assigiiaat ilaat

Sagnir - 01.04.1986, Qupperneq 58

Sagnir - 01.04.1986, Qupperneq 58
Baðstofan hætta, sem þótt hefur ógna öörum húsum. Sú skýring hrekkur þó shammt því þróunin varö sú aö baö- stofur voru byggðar áfastar öörum bæjarhúsum eða, eins og í Gröf í Öræfum, innst í húsaskipan bæjarins sjálfs. Raunin virðist hafa verið sú að baðstofan hafi upphaflega verið úti- hús, en síðar oft sambyggð öðrum íveruhúsum. Á Sturlungaöld virðist orðið algengt að reisa baðstofur áfastar bæjum og tengist það tilkomu gangabæjarins, en Gröf er elsti vísir að slíkum bæ, sem fundist hefur. Hafa veðurfar og fjöldi og stærð bæj- arhúsa haft áhrif á þá þróun. Smám saman hafa gufuböö lagst af, er skógar eyddust og eldsneyti þvarr. Þróunin er óljós, en víst þykir að á síðari hluta 15. aldar hafi bað- stofan verið orðin aöalíveruherbergið á hinum venjulega bóndabæ, þótt menn hafi ekki flutt sængur sínar Fjósbaðstofa í V.-Skaftafellssýslu. Fjós- baðstofur uoru hlýjar en líklega hefðl les- endum Sagna ekki þótt loftið gott þar inni. þangað fyrr en á ofanverðri 16. öld og þeirri 17. Sú þróun virðist hafa tekið langan tíma að baðstofan breyttist úr „baðherbergi" í setu-, vinnu- og svefnhús heimilisfólks. Á þeim tíma koma fram ólíkar gerðir af baðstof- um. Ónstofan svonefnda er einn þátt- ur í því ferli og þekkist hún allt frá 15. r <• /•* Götubaðstofa. Hún uar sérstök gerð fjós- baðstofu. Kýrnar uoru hafðar undir rúmum, báðum megin uið bálkinn. fram á 19. öld. Hún var þó ekki nema á fáum bæjum. Svo virðist sem grjót- ofninn hverfi úr baðstofum á 17. öld. Ef húsin voru ekki nægilega einangr- uð fyrir kulda var hægt að nýta hitann frá húsdýrum. Efnahagur manna réð því annars hvernig baðstofunum var háttað. □ Tilvísanir 1 Arnheiður Sigurðardóttir: Híbýla- hættirá miðöldum (Rv. 1966), 69. 2 Arnheiöur Sigurðardóttir, 71. 3 Guðmundur Hannesson: „Húsa- gerð á íslandi." Iðrtsaga íslands I (Rv. 1943), 111. 4 Nanna Ólafsdóttir: „Baðstofan og böð að fornu." Árbók Hins ís- lenzka fornleifafélags 1973 (Rv. 1974), 64. 5 Nanna Ólafsdóttir, 79-82. 6 Þór Magnússon: „Sögualdar- byggð í Hvítárholti." Árbók Hins íslenzka fornleifafélags 1972 (Rv. 1973), 10-14. 7 Þór Magnússon, 14-18. 8 Kristján Eldjárn: „Fornþjóð og minjar." Saga íslands I (Rv. 1974), 126-127. 9 Þór Magnússon, 60. 10 Kristján Eldjárn, 127. 11 Þór Magnússon, 59-60. 12 Guðmundur Ólafsson: „Grelutótt- ir. Landnámsbær á Evri við Arn- arfjörð." Árbók Hins íslenzka fornleifafélags 1979 (Rv. 1980), 50-57. 13 Gísli Gestsson: „Fjórar baðstof- ur.“ Minjarog menntir(R\j. 1976), 191. 14 Sturlunga III (Rv. 1948), 441. 15 Eyrbyggja saga (Rv. 1921), 62. 16 Arnheiður Sigurðardóttir, 70-71. 17 Gísli Gestsson 1976, 202. 18 Gísli Gestsson 1976, 194. 19 Arnheiður Sigurðardóttir, 70. 20 Gísli Gestsson: „Gröf í Öræfum." Árbók Hins íslenzka fornleifafé- lags 1959 (Rv. 1959), 57. 21 Hörður Ágústsson: „Þróun ís- lenska torfbæjarins." Greinasafn um íslenska híbýlahætti (fjölrit) (Rv. 1981), 4-5. 22 Gísli Gestsson 1976, 201. 23 Gísli Gestsson 1976, 205. 24 Hörður Ágústsson, 5. 25 Arnheiður Sigurðardóttir, 73-75. 26 Hörður Ágústsson, 10, 15. 27 Arnheiður Sigurðardóttir, 75. 28 Jónas Jónasson: Islenzkir þjóð- hættir(Rv. 1961), 459-463. 56 SAGniR
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108

x

Sagnir

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.