Sagnir

Ataaseq assigiiaat ilaat

Sagnir - 01.04.1986, Qupperneq 76

Sagnir - 01.04.1986, Qupperneq 76
F X ulltrúar, sem kjörnir höföu verið í stjórn Alþýðusambandsins á 22. þingi þess 1948, voru kosnir samkvæmt sama mynstri og þáverandi ríkis- stjórn íslands. Sat þá ríkisstjórn Al- þýðuflokks, Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks undir forsæti Stef- áns Jóhanns Stefánssonar.1 Þetta samstarf „hægri manna“ í stjórn Al- þýðusambandsins var endurnýjað á 23. þingi sambandsins 1952. Asama tíma geisaði „kalda stríðið í innlend- um og erlendum stjórnmálum". Var hin almenna stefna stjórnarflokkanna að einangra sósíalista frá allri stjórn- un í landinu. Þeim öflum er náð höfðu undirtökum á 22. þingi A.S.Í. tókst einnig að ná tökum í fulltrúaráði verkalýðsfélaganna í Reykjavík. Þar með höfðu hægrimenn og sósíal- demókratar undirtökin í hinni faglegu hreyfingu verkafólks. Þegar fram liðu stundir, fór að gæta óánægju innan Alþýðuflokksins með þetta samstarf við „borgaraflokkana" (Sjálfstæðisflokk og Framsóknar- flokk). Félagar í flokknum voru ósam- mála stefnu formannsins, Stefáns Jóhanns Stefánssonar, um að ekkert samstarf skyldi vera við Sósíalista- flokkinn. Þeir, sem einkum gagn- rýndu þessa stefnu Stefáns, voru Hannibal Valdimarsson og Gylfi Þ. Gíslason.2 Á flokksþingi Alþýðuflokksins í lok nóvember 1952 gerðist sá atburður, að formanni flokksins var steypt af stóli og í hans stað var kosinn Hanni- bal Valdimarsson. í miðstjórn flokks- ins völdust einkum stuðningsmenn Hannibals, en fulltrúar hægri manna sem sæti áttu í fyrri miðstjórn gáfu fæstir kost á sér til endurkjörs.3 Hannibal hóf að boða einingu vinstrimanna í Alþýðusambandinu og bar þessa skoðun fram á síðum Al- þýðublaðsins. Þetta leiddi til þess að sósíalistar og alþýðuflokksmenn tóku höndum saman um allt land og undir- bjuggu komandi Alþýðusambands- þing í anda einingar.4 Ekki var fyrrverandi forysta í Al- þýðuflokknum ánægð með þessa stefnu Hannibals og á flokksþingi haustið 1954 var honum vikið frá. Hægrimenn náðu þar öllum þeim tök- um á flokknum sem þeir höfðu misst á flokksþinginu 1952. Hannibal var einnig vikið tafarlaust úr ritstjórn Al- þýðublaðsins.5 Eftir að búið var að víkja Hannibal úr ritstjórn Alþýðublaðsins var breytt um ritstjórnarstefnu. Blaðið lagðist nú gegn samvinnu við sósíalista á Al- þýðusambandsþinginu og vildi halda óbreyttri stjórn sambandsins. Þótt hægrisamstarf hafi verið í síðustu stjórn, voru alþýðuflokksmenn þar samt í meirihluta. 24. þing A.S.Í. hófst 18. nóv. 1954 og því lauk fimm dögum seinna. Þetta var fjölmennasta þing sem nokkru sinni hafði verið haldið, en 322 þing- fulltrúar sátu þingið af þeim 332 sem rétt höfðu til þingsetu. Hannibal Valdi- marsson var kjörinn forseti þingsins, og hlaut 165 atkvæði. Fulltrúi hægri- manna, Hálfdán Sveinsson frá Akra- nesi, hlaut 130 atkvæði. Eftir að átökum um þingforystu og rétt til þingsetu lauk hófust umræður um verkefni, störf og vandamál sam- takanna. Unnið var að ályktunum um brýnustu hagsmunamál verkafólks. í þeim umræðum bar lítið sem ekkert á þeim klofningi milli hægri og vinstri sem einkenndi fyrri hluta þingsins. Þegar til atkvæða kom um ályktanir þessa fjölmenna þings, voru þær samþykktar einróma. Það var því ein- hugur um stefnuna sem heildarsam- tökin áttu að fylgja.6 Er velja átti nýja sambandsstjórn fyrir samtökin, klofnaði þingið aftur upp í stríðandi fylkingar. Var fyrst gengið til kjörs á forseta Alþýðu- sambandsins; Hannibal var í boði fyr- ir vinstrimenn en Jón Sigurðsson af hálfu hægrimanna. Hlaut Hannibal 174 atkvæði en Jón 146 atkvæði. Það dró enn saman með fylkingunum þegar varaforseti og ritari Alþýðu- sambandsins voru kjörnir. Fulltrúar vinstrimanna, Eðvarð Sigurðsson og Magnús Bjarnason, voru kjörnir með tveggja og eins atkvæðis mun.7 Þrátt fyrir að „einingarmenn" hafi náð stjórn í Alþýðusambandinu þá voru einungis tveir stjórnarmenn úr Sósíalistaflokknum.8 Hannibalistar, ef svo má kalla vinstriarm Alþýðuflokks- ins sem studdi Hannibal Valdimars- son, höfðu meirihluta fulltrúa í hinni nýju stjórn sambandsins. Það hefur verið erfitt fyrir Sósíalistaflokkinn að sætta sig við svo naumt skammtaða fulltrúatölu í sambandsstjórn. Þeir urðu að halda Birni Bjarnasyni, for- manni Iðju, fyrir utan stjórnina, þrátt fyrir mikilvægi félagsins í þessum sigri vinstrimanna. Um svipað leyti náðu „einingarmenn" öruggum meiri- hluta í fulltrúaráði verkalýðsfélag- anna í Reykjavík.9 Uppsögn samninga Verkalýðshreyfingin hóf snemma á árinu 1955 undirbúningsstarf fyrir komandi kjaraátök. Á fundi miðstjórn- ar A.S.I. 12. janúar 1955 ákvað mið- stjórnin að leita til stjórnar Fulltrúa- ráðs verkalýðsfélaganna í Reykjavík, með ósk um að formenn félaganna á Faxaflóasvæðinu yrðu kallaðir sam- an á verkalýðsmálaráöstefnu.10 Var ákveðið að kalla saman formennina 19. janúar. Á ráðstefnuna mættu full- trúar 29 félaga frá Reykjavík og 10 félaga utan Reykjavíkur. í lok ráð- stefnunnar var svo gefin út sameigin- leg yfirlýsing sem var samþykkt með öllum greiddum atkvæðum gegn einu: Ráðstefna verkalýðsfélaganna í Reykjavík og nágrenni, haldin 19. janúar 1955, lýsir yfir að hún telur nauðsyn bera til að verkalýðsfélög- in segi upp samningum sínum fyrir 1. marz n.k., til að knýja fram kjara- bætur, svo að tekjur 8 st. vinnu- dags nægi til mannsæmandi fram- færzlu meðalfjölskyldu.11 Sama dag og verkalýðsráðstefnan var haldin, óskaði Ólafur Thors for- sætisráðherra eftir viðræðum við miðstjórn Alþýðusambandsins „um, hvort þau frestuðu samningsuppsögn til vors (1. júní) gegn því, að ríkis- stjórnin lofaði að gera allt, sem í hennar valdi stæði, til þess að semja um lækkað verðlag við nokkur til- greind stórfyrirtæki, sem einna mest áhrif gætu haft á verðlag í landinu".12 Hér réttir forsætisráðherra fram sáttarhönd. Hann treysti sér þó ekki til að tryggja það að þessar verðlækk- anir kæmu til framkvæmda á neinn hátt.13 Miðstjórn A.S.Í. tók þessari mála- leitan forsætisráðherra ekki illa, þó að ekki væri hún tilbúin að fresta verk- falli. í því sambandi var bent á, að 74 SAGNIR
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108

x

Sagnir

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.