Sagnir


Sagnir - 01.04.1986, Síða 80

Sagnir - 01.04.1986, Síða 80
Verkfallið 1955 verkalýösfélaganna og sagöi í viðtali í apríl 1985: Krafan um atvinnuleysistryggingar var búin að vera ofarlega á baugi í hinum pólitíska armi verkalýðs- hreyfingarinnar og Alþýðusam- bandsþing höfðu gert samþykktir um að atvinnuleysistryggingum yrði komið á, en hún var mjög lítið rædd í verkalýðsfélögunum sjálfum. Þegar farið var að leita leiða til að leysa deiluna með minni kauphækkun en fleiri félagslegum atriðum þá komu hugmyndir um at- vinnuleysistryggingar upp á borðið að frumkvæði sáttanefndarinnar, sérstaklega Brynjólfs Bjarnasonar og Emils Jónssonar, og þá komu líka á dagskrá hugmyndir um sjúkrasjóði.38 Það var engin tilviljun að nafn Brynj- ólfs Bjarnasonar kom hér upp. Brynj- ólfur var búinn að vera baráttumaður fyrir atvinnuleysistryggingum í ára- tugi. Hann hafði flutt frumvörp um málið þing eftir þing ásamt félögum sínum í Sósíalistaflokknum. Ber þó ekki að draga úr þætti Emils Jóns- sonar í þessu máli. Þegar leið að lokum verkfallsins, vissu menn að samningar lágu í loft- inu. Fjöldi fólks var í Alþingishúsinu þar sem samningaviðræðurnar fóru fram. Þann 28. apríl, sama dag og samningarnir voru undirritaðir, gerð- ist atburður sem hefði getað hleypt öllu í bál og brand. Sjö verkfallsverðir höfðu verið sendir á vakt í Smálöndum. Þeir höfðu búist við að þetta yrði síðasta vaktin. Voru þeir við tréslá sem þeir notuðu við að auðvelda verkfalls- vörsluna er fólst í því að reyna að koma í veg fyrir að vörum væri smygl- að til Reykjavíkur. Fimmtán lögreglu- menn komu þangað uppeftir og báðu verkfallsverði að víkja tafarlaust fyrir manni, sem heimtaði að komast í gegn án tafar. Þar sem verkfallsverð- irnir voru í miklum minnihluta, gripu þeir til þess ráðs að kasta sér á slána og sögðu að allir yrðu að hlíta sömu reglum. Fyrirliði lögreglunnar gekk þá fram og skipaði sínum mönnum að beita kylfum við að ryðja hliðinu frá og opna. Gengu lögregluþjónarnir að verkfallsvörðum og létu kylfurnar dynja á höndum þeirra og hálsi. Harð- ast gengu fram fyrirliði lögregluþjón- anna, er Þjóðviljinn kallaði „Stebba í ruslinu", og „Sigurjón tunnulöggi", en hann var titlaður „Heimdellingur" af blaðinu.39 Síðan voru þrír verkfallsverðir flutt- ir niður á lögreglustöð og síðar færðir til rannsóknarlögreglunnar. Er fréttin barst samninganefnd og verkfalls- stjórn var tekið í taumana og mennirnir sóttir til logreglunnar og þaðan fluttir á Slysavarðstofuna. Auk þess voru hinir sem eftir voru í Smá- löndum sóttir og fluttir til læknis í rannsókn. Allir voru þeir meira eða minna marðir eftir kylfuhöggin.40 Þessi atburður var mjög alvarlegur, þegar tekið er tillit til þess á hve við- kvæmu stigi samningarnir voru 28. apríl. Atburður þessi var líka einstak- ur að því leyti að lögreglan hafði ekki skipt sér beint af átökum í verkfallinu. Hafði verið góð samvinna milli verk- fallsmanna og lögreglu, þar sem lög- reglan hafði tekið ýmsan smyglvarn- ing í sína vörslu og geymt meðan á verkfallinu stóð. Freistandi er að álíta, að einhverjir háttsettir eða áhrifamiklir menn hafi ekki veriö hrifn- ir af þeim samkomulagsdrögum sem horfur voru á að samþykkt yrðu. Hafi þeir því ætlað að sprengja samninga- viðræðurnar með þessum aðgerðum. Þjóðviljinn dró dómsmálaráðherra til ábyrgðar í málinu og sagði að hann hefði staðið fyrir aðgerðunum. Bjarni Benediktsson var þá dóms- málaráðherra. í ritstjórnargrein í Þjóðviljanum 29. apríl 1955, er bar yfirskriftina „Lokaframlag dómsmála- ráðherrans", sagði: Á því er enginn minnsti vafi að fyrir þessari fantalegu og skipulögðu árás á verkfallsverðina í þeim til- gangi að spilla fyrir lausn vinnudeil- unnar stóð enginn annar en Bjarni Benediktsson, sjálfur dómsmála- ráöherra landsins. Engum kemurtil hugar að lögreglustjóri eða yfir- menn í lögreglunni taki það upp hjá sér að siga fjölmennum hópi lög- regluþjóna á verkamenn sem vinna skyldustörf í þágu samtaka sinna, á því stigi deilunnar þegar samn- ingar eru líklegastir.41 Þetta verða aðeins að teljast vangaveltur Þjóðviljans. Það verður ekkert sannað í þessu efni, nema að einhver leysi frá skjóðunni um að- draganda þessa atburðar. Samningar Þessi uppákoma hafði engin áhrif á samkomulagið sem var í uppsiglingu og sama dag, 28. apríl 1955, voru samningarnir undirritaðir. Lykillinn að lausn deilunnar voru atvinnuleysis- Og dagurinn leið að kvöldi. Samningum lokið. Dagsbrúnarmenn streymdu inn í Gamla bíó. Þeir fylltu þar ekki aðeins öll sæti. Hvar- vetnamilli allra stæðaraða, ágöngum, í stigum, ásvölunum, -já, og stigunum upp undir þaki, voru raðir standandi manna! Aldrei hef ég séð ánægjulegra liö. Hver er sá, að honum þyki ekki vænt um ungu mennina sem eftir 6 vikna vaktstöðu voru enn ólgandi af baráttuhug - hve lengi sem hefði þurft að berjast. Hver er sá, að hann þakkaði ekki þá forsjá, skarpskyggni, dómgreind og þrautseigju er fulltrúi Dagsbrúnar sýndi í hinum löngu, erfiðu samningaviðræðum? Hver er sá, að hann dái ekki það úthald og samheldni sem báðir, mennirn- ir í vopnaviðskiptum samningastríðsins og mennirnir á varðstöðun- um á vegum úti og vinnustööum, höfðu sýnt allan þennan langa bar- áttutíma? Eldmóður hinna ungu, reynsla og æðrulaus rökhyggja hinna eldri, þrautseigja og úthald allra Dagsbrúnarmanna, er sá fjár- sjóður sem er gulli betra. Hann er dýrmætasta eign íslenzkra verka- lýðssamtaka. Þetta veit allur verkalýður (slands. Dagsbrúnarmenn voru ekki aðeins að berjast fyrir sjálfa sig. Þeir börðust fyrir alla al- þýðuna. Hvert verkalýðsfélag, hver alþýðumaður á landinu nýtur góðs af baráttu þeirra og sigri. (Jón Bjarnason: „Dagsbrún brjóst- vörn alþýðunnar". Dagsbrún 14 [Rv. 1956], 24). 78 SAQMIR
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108

x

Sagnir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.