Sagnir

Ataaseq assigiiaat ilaat

Sagnir - 01.04.1986, Qupperneq 86

Sagnir - 01.04.1986, Qupperneq 86
Umsögn um Sagnir Ingibjörg Einarsdóttir, kona Jóns Sigurðs- sonar. Sigríður Sigurðardóllir rilaði grein um hana í 6. árgang Sagna. frá afskiptasemi Ingibjargar um kvon- fang Benedikts Gröndal án þess aö geta þess hve nákomin þrúður hans var henni. En ég er líka ósammála Sigríöi um mikilvægustu heimildar- túlkunina í endilangri greininni, og skal þó játa að þar er mjótt á munum. Hún vitnar í ummæli Gísla Hjálmars- sonar í bréfi til Jóns um Ingibjörgu „sem hefur þvílíka armæöu fyrir okkur. (Þér vorkenni ég hana aldrei, þaö er svo gamalt.)“ Hér les Sigríöur svo aö Gísli ýi að einhverri óánægju Jóns með Ingibjörgu. Ég les svo, að hana í svigasetningunni vísi ekki til Ingibjargar, heldur armæðu þeirrar sem Jón sjálfur hafði af snúningum fyrir Gísla. Þetta kann aö vera tvírætt, en er þá ekki varúðarreglan sú aö halda sig við þann skilninginn sem minni ályktanir veröa af dregnar? „Ef úngir menn kæmu á fót skot- varnarliði. Stefna Jóns Sigurðssonar í landvarnar- og hermálum" heitir grein Arnalds Indriðasonar. Þar vekur strax athygli hve fimlega hann leiðir að efninu út frá tilvitnun í Jóhannes glímukappa; þar kemur fram hinn al- þýðlegi framsetningarmáti sem Sagnir stefna að, andstætt þeirri fræðimannlegu efnisskipan að af- marka rannsóknarefnið í hlutlausum inngangsorðum. Hins vegar er það meira í stíl rannsóknarritgerða hvern- ig Arnaldur dregur saman niðurstöður í greinarlok. í hinni fyrstu ályktar hann í ógáti og heimildarlaust að Jón Sig- urðsson hafi ætlað væntanlegu ís- lensku fulltrúaþingi að sjá um land- varnir. Að öðru leyti virðist rökvíslega lagt út af tilvitnunum í skrif forseta, sem í sjálfu sér eru líka forvitnilegar (kannski glannalegri sumar en maður á von á frá Jóni). Næsti höfundur er Agnes Siggerð- ur Arnórsdóttir, og heitir grein hennar „Menntun - forsenda framfara og frelsis". Segir þar frá skólamálahug- myndum forseta, og hefur heimilda verið leitað allrækilega, því að tals- vert er vitnað í bréf Jóns og þingræð- ur auk meginritgerða hans um skólamál. Ögn vantar á hnitmiðun í frásögninni. Þegar Agnes segir t. d.: „Hin huldu öfl þjóðarinnar voru bændum í blóð borin og þau vildi Jón Sigurðsson virkja"; þá þarf lesandinn að fá að vita hvort hún er að spegla orðalag frá Jóni (og ætti þá að taka það upp orðrétt og vísa til heimildar) eða einfaldlega að vaða elginn (og hefði þá átt að strika setninguna út). Maður verður líka hálfsisvona átta- villtur að lesa: „Hins vegar varð Jón ekki sannsþár um menntun . .. kvenna", þegar maður frétti fáum dálkum fyrr að „um kvennamenntun skrifaði hann ekkert". Síðast í Sögnum eru tvær greinar nátengdar eftir Magnús Hauksson. Hin síðari heitir „Þingræði og ráð- herraábyrgð". Þar tekur hann uþp nokkur dæmi um mjög losaralega notkun kennslubóka á hugtökunum þingræði, þingbundinni stjórn og ábyrgð ráðherra. Skýrirsíðan hvernig þau hugtök séu rétt notuð og fer þar í smiðju til lögfræðinga. Allt er þetta skýrt og rétt. En Magnúsi láist að skýra hvers vegna heimildirnar tala stundum um ábyrgð ráðherra fyrir hinum eða þessum (t. d. Alþingi) og reynast samt eiga við einbera laga- lega ábyrgð. Þá er nefnilega átt við að hinn eða þessi fari með ákæruvaldið gegn ráðherra. Fyrri grein Magnúsar heitir „Krafa Jóns Sigurðssonar um ráðherra- ábyrgð“, og fer hann þar í saumana á gömlu rannsóknarefni Odds Did- riksen, þ. e. að hve miklu leyti þing- ræðishugmyndir hafi vakað fyrir Jóni í stjórnarbótarkröfum hans. Aðallega er það í túlkun á einni af ritgerðum Jóns sem Magnús greinir meiri þing- ræðisáherslu en Odd gerði, og sýnist hann hafa þar lög að mæla. Hins veg- ar þykir mér eilítið tortryggileg útlegg- ing Magnúsar á hugmynd Jóns um „jurydóma" í ábyrgðarmálum ráð- herra. Hann hefur eftir forseta ýmsa varnagla um virkni slíks dóms vegna afstöðu embættismannanna „sem sætu að líkindum í dóminum". En „jurydómur", kviðdómur, er einmitt leiðin til að láta embættismenn ekki sitja í dómi, a. m. k. ekki eina. Þannig að athugasemdir Jóns um embættis- menn ættu að vera rök fyrir kviðdóm- um, ekki varnaglar gegn þeim. Að öðru leyti er þessi grein Magnúsar, eins og hin, skýr og rökföst. Þá hefur verið tæpt á öllu aðalefni Sagna, og verður heildarniðurstaðan um það sú, að það sé vel valið og yfir- leitt vandað, það standi fyllilega undir sér sem eigulegt blað, og það gefi til- efni til nokkurrar bjartsýni um þjálfun og kunnáttu þess stóra hóps sagn- fræðingsefna sem að því stendur. □ 84 SAGMIR
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108

x

Sagnir

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.