Sagnir - 01.04.1987, Síða 93

Hvernig skal haga
sér hið besta
A. Nú eru synir mínir farnir að vaxa og sé eg þar
mun á þeim að þeir verða ekki lyndislíkir. Ætla eg
enn sem fyrr þeim elsta að búa eftir mig á Kon-
ungsstöðum en hinir verða þá að leita fyrir sér
annarstaðar.
B. Því viltu heldur að hann búi þar eftir þig en
hinir? Eða hverninn er hann lyndur?
A. Hann er svo vel lyndur að allir unna honum.
Hann er sífelldlega glaður. Þegar hann sér að vel
liggur á mér leikur hann á als oddi en grætur ef
hann veit eitthvað ganga að mér. Þó að hann ætli
sér aldrei svo freklega eitthvað í kvöld gildir hann
einu á morgun ef hann veit eg vil annað. Hann er
meðaumkunarsamur við alla sem eitthvað amar
að. Hann lagar sig eftir allra manna geði, sem
hann þekkir, og eins þeirra sinnisumbreytingum.
Hann þjáir sig ekki með að hugsa lengi um
nokkurn hlut; það sem honum kemur fyrst í hug
er hans besta ráð og því fylgir hann. Sælgæti og
selskapur er hans yndi.
B. Vel segir þú af þessum yngismanni. En ekki
er honum hentug vist á Konungsstöðum, sú jörð
liggur mjög afsíðis frá öðrum mönnum og er það
hans mestu leiðindi og hálfur dauði að vera í fá-
menni. Þar gætir ekki hans náttúrlegu kosta nema
til að gjöra ógæfu hans þekkjanlegri. Því þegar
hann eirir ekki fyrir óyndi að sitja yfir jafnlegu
búhnauki í einbýli sínu og fámenni verður hann
haldinn laussinna og ónytjungur. En gefir þú hon-
um ráð og leyfi að koma sér í þjónustu æðri
manna, ellegar til kaupmanna til að læra kaup-
höndlan, þá er honum opinn langtum gæfuvæn-
legri vegur. Já, hann er allsstaðar vel kominn
nema í einsetu og fámenni, helst nú í ungdæmi
hans.
A. Fjórði og yngsti sonur minn er eftirlætið
móður sinnar. Hann kom undir harðindisárið
þegar eg sá ei ennað fyrir en eg mundi bregða búi.
Hann er svo stilltur og spakur eins og hann væri
örvasa karl. Hann vill aldrei leika sér, nema lítið
uppi á palli hjá móður sinni. Hann gefur sig
ekkert að þó bræður hans hæði hann eða hvað
helst illt þeir gjöra honum ef að þeir lofa honum
að vera kyrrum og hann kennir ekki til. Hann
þolir allt vel nema sult og iðnari er hann við allt
erfiði, sem hann má lengi seiglast við, en hver
hinna bræðranna.
B. Þessi er bóndaefnið til Konungsstaða. Hann
hefur lært aðferð þína í búsháttum og þeirri sömu
fylgir hann.Þú skyldir koma bræðrum hans burtu
frá honum áður en hann tekur við búi og útvegaðu
honum duglega konu, sem hvetji hann til fram-
kvæmda, og hið sama gjörið þið foreldrar hans,
sem verðið til húsa hjá honum í elli ykkar. Þá er
vel fyrir honum séð og ske má að það verði þín
ættsæld ei minni en hjá hinum bræðrum hans,
sem öðrum kunna að sýnast vænni á velli.
Björn Halldórsson í Sauðlauksdal: Úr Atla, 1780.
Fyrr en varir
breytist veruleikinn
í ljúfan draum
HAPPDRÆTTI
HÁSKÖLA ÍSLANDS
Vænleiif.Lst til imnins>s
SAGNIR 91