Sagnir - 01.06.1992, Blaðsíða 61

Sagnir - 01.06.1992, Blaðsíða 61
freunde. Jaden var einn þekktari Is- landsvina og var sæmdur riddara- krossi íslensku fálkaorðunnar árið 1925. Greinar hans voru fræðilegs eðlis, yfirleitt lausar við allan áróður og ofstæki. Vorið 1923 skrifaði hann grein um íslenska háls- nef- og eyrnalækninn Gunnlaug Einarsson sem lært hafði í Vínarháskóla árið áð- ur og skarað þar fram úr í námi. Ja- den fór miklum hrósyrðum um Gunnlaug og kvað hann njóta mikilla vinsælda „meðal sjúklinga sem held- ur vilja leita til hins vinalega, mynd- arlega norræna manns en lítilla, feitra og hörundsdökkra kollega hans.“28 Hér var ekki á ferðinni óupplýstur al- múgamaður heldur hámenntaður sér- fræðingur í norrænum þjóðháttum. Hann hefur vafalaust litið á starf sitt sem rannsóknir á göfugum kynþætti, fólki sem skarað hefur fram úr. Arið 1925 birti Guðmundur Hann- esson læknaprófessor ritgerð á þýsku sem fylgirit Árbókar Háskóla Islands undir titlinum „Líkamsþyngd og lík- amshlutföll Islendinga" („Körper- masse und Körperproportionen der Islander“) en þar komst hann að þeirri niðurstöðu að íslendingar væru hávaxnasta þjóð Evrópu. Ritgerðin vakti mikla athygli meðal þýskra fræðimanna og í ágúst 1927 ritaði Reinhard Prinz af hrifningu um upp- götvanir Guðmundar í tímaritið Un- sere Welt undir fyrirsögninni „Stærstu Evrópubúarnir“ („Die gröBten Eur- opaer").29 Skömmu síðar skrifaði Prinz í tímarit Islandsvinafélagsins grein um íslenska menningu. Þar leynir sér ekki dýrkun hans á germ- anska kynstofninum og óbilandi trú á göfugu blóði íslendinga: Kjarni þessarar þjóðar voru - sem er mikilvægt atriði fyrir skilning nú- verandi ástands[!] - tignustu og stjórnhæfustu, andlega og líkamlega fremstu ættir strandhéraða Vestur- Noregs... . Ef germanskt land er til, þá er það ísland. Ef til eru dæmigerð afrek germansks anda, þá er það menning íslensku þjóðarinnar.30 Norrænustúdentinn var greinilega haldinn þeirri Norðurlandadýrkun sem var einn hornsteina nasískrar hug- myndafræði. Dýrkun sem byggðist á Heinrich Erkes bóksali í Köln var einti liclsta driffjöðurin ífélagi íslandsvina. Hanti kom níu sinnum til landsins 1905-1930, stundaði jarðfræðirannsóknir, skrifaði fjölda greina um land og þjóð og kom sér upp miklu Islandsbókasafni. Snemma á þriðja áratuginum gafhann safnið Háskóla- og borgarbókasafninu í Köln ogfékk bókavarðarstöðu ískiptum. “ „Island- ica“-bókasafnið taldi 9000 bindi í lok þriðja áratugarins og var hið stœrsta í Evrópu sinnar tegundar utan Norðurlandanna. þeirri trú að germanskt blóð og menn- ing hefði varðveist best á Norðurlönd- unum og þar byggju eðalbornar þjóðir í bókstaflegum skilningi. Prinz, sem firaman af skrifaði hugljúfar og glettnar ferðalýsingar í tímarit Islandsvina, varð formaður Islandsvinafélagsins á tímum Þriðja ríkisins og átti stærstan þátt í því að sveigja starfsemi félagsins að markmiðum nasista. En það er önnur saga. Einn af máttarstólpum Islandsvina- félagsins á Weimartímanum var bóksalinn og bókasafnsvörðurinn Heinrich Erkes. Frásagnarstíll hans var ólíkur stíl rómantískra hugsjóna- manna eins og Prinz. Þetta er raun- sær og yfirvegaður stíll, fremur ópersónulegur og laus við rómantík en skýr og hnitmiðaður. Erkes var í hópi jarðbundnari Islandsvina, manna sem heilluðust af náttúrunni náttúrunnar vegna og menningunni vegna hennar sjálfrar. Hann kom SAGNIR 59
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100

x

Sagnir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.