Dagskrá: tímarit um menningarmál - 01.12.1958, Qupperneq 43
Agnar Mykle:
að næturþeli
Shaw á að hafa sagt, að við lærum ekkert
af reynslu okkar. A að hafa sagt? En þá er
það bara orðrómur. Ég hef lært af reynslu
minni. Eg get meira að segja sannað það. Héð-
an í frá hef ég fyrir sið að slökkva alltaf á les-
lampanum, áður en ég dreg gluggatjaldið frá
og opna fyrir nóttina.
Þannig er mál með vexti:
Ef ég stend um nótt við opinn glugga á nátt-
fötunum (á sumrin er ég aðeins í náttjakk-
anum), og cf ljósið skín á mig, þá getur fólk
glápt á mig. Það kann að vera fólkinu að
kenna, sem glápir. En get ég eiginlega álasað
fólki, þó að það leggi saman tvo og tvo, þeg-
ar svo stendur á? Áfellzt menn fyrir að
segja aha! og vera fljótir að draga álykt-
anir? Asakað landa mína Norðmenn fyrir að
vera áhuganjósnarar? Nei, nei, fólk getur fund-
ið mér eitt og annað til foráttu, en ekki það,
að ég sé haldinn nektarsýki. Allt annað, aðeins
ekki það. Ég er farinn að geta horft á sjálfan
mig með annarra augum. Eins og það sé ekki
nógu þungbært að sjá sig með sínum eigin
augum. En við skulum samt vona að slík var-
færni sé aðeins millibilsástand. Já, það skul-
um við vona.
Hvar er ég? Við gluggann. Sumarnótt.
Snemma í ágúst, þroskað sumar, þungað sum-
ar, dimmt sumar, þungt sumar. Klukkan tvö
um nótt. Það er alkyrrt, steinhljótt.
Ég stend við gluggann og anda að mér
sumarnóttinni. Það er dimmt í herberginu.
Það cr ilmur af nýslegnu grasi, döggvotu grasi,
ilmur úr runna, sem vekur fjarlæga minningu
um stúlku sem liggur á vangann og hvílir í
grasbrekku um sumarnótt, varla hársbreidd
frá andliti mínu, stúlkuvangi í grashreiðri síð-
sumarnætur; en ég skal ekki fara út í smá-
atriði, allir vita, hvernig stúlkuaugu eru, þeg-
ar þau eru vot. Ég geispa og er of syfjaður til
að muna meira. Ég dreg upp klukkuna og
opna gluggann. Ég hef mátulega rifu á honum
svo að loftið komist inn meðan ég sef. Svo
dreg ég gluggatjaldið fyrir. Það sést svo lítið
í gluggann, að ég fæ ekki morgunsólina fram-
an í mig. Skyndilega fer um mig hrollur, enda
þótt snmarnóttin sé hlý. Ég hugsa: Sólin mun
\æntanlega koma upp á morgun? Alveg áreið-
anlega? „A þessari nóttu ...“ Gamla vandamál-
ið, hin eilífa ógnun. En rísi sólin ekki af sjálfs-
dáðum, þá ætla ég að seiða liana upp. Syngja
hana upp. Æpa, ef þörf krefur, svo að hún
hrökkvi upp á himininn. Lélegur rithöfundur
að öðrum kosfi.
Ég geng berfættur að rúminu. Ég er mjög
þreyttur. Ég á skilið að sofa vel í nótt. I
dimmunni greini ég rúmið mitt.
Sængin er brett upp, lakið er hvítt. Klukkan
tvö að nóttu til. Þcgar ég er þreyttur, þykir
mér ekki eins vænt um neitt og rúmið mitt.
Ég lygni aftur augunum af einskærri tilhlökk-
un. Að teygja úr sér, loka augunum, að hverfa
inn í þann draitmheim sem opnast á mótum
svefns og vöku, þar sem sýnirnar verða til, þá
stund af eilífð, þegar maður er sannur snill-
ingur og ræðir tim hernaðarlist við Napoleon
og um himna við Swedenborg og setur þá í
vanda og dettur ekki í hug að skrifa upp sani-
tölin — og síðan svefninn. Næturdauðinn.
Svefn er endurlausn, að geta sloppið úr hami
sínum án þess að nokkur sjái, hverfa frá sjálf-
um sér, svefn er sjö tímar með guði.
Allt í einu stanza ég í miðju skrefi. Það
hafði sigið á mig höfgi. Vitund mín var eins
og þungur vatnsdropi, að því kominn að falla
úr krana. Allt í einu sogast dropinn aftur upp
í kranann, ég er glaðvakandi. Eg stend þarna
allur á varðbergi. Eg hef heyrt í óvininum.
DAGSKRA
41