Félagsbréf - 01.01.1958, Blaðsíða 43

FÉLAGSBRÉF
33
ingum sínum. Þessi var bakgrunnur fyrstu verka Audens og
félaga hans, og þau bera þess merki.
Á þessum árum samdi Auden eitt merkilegasta verk sitt, „The
Orators“, sem hann hefur síðan afneitað (hann hefur alla tíð
verið haldinn undai'legri vantrú á gildi verka sinna). 1 þessari
bók fjallar hann um hið borgaralega þjóðfélag og notar tákn-
mynd óvinarins um það. Er þar dregin upp skýr mynd af hinni
eilífu baráttu listamannsins við þjóðfélagið, en jafnframt þjóð-
félagsádeilunni heyrir maður rödd hrópandans, hina spámann-
legu viðvörun um yfirvofandi hættu. Hann var sannspár ekki
síður en Yeats og Joyce.
Ef skáldferli Audens er skipt í þrjú skeið, þá einkennist ann-
að skeiðið af heimsflakki hans. Hann reikar um löndin síyrkj-
andi. Þessi skáldskapur hefur sömu takmarkanir og margt af
verkum Byrons, t. d. „Day of Judgement“ eða „Don Juan“, hann
er of stað- og tímabundinn. Af þessum sökum verður líklega
helmingurinn af skáldskap Audens gleymdur eða misskilinn af
ókomnum kynslóðum. Hann hefur verið nefndur „blaðamaður
í bundnu máli“, og gefur það hálfsanna mynd af manninum.
Það er glettni örlaganna, að Auden hefur átt vinsældir sínar
einkum að þakka þessum „blaðamannshæfileika", þar sem hitt
er hafið yfir allan efa, að hann verður ódauðlegur fyrir lýrískan
skáldskap sinn.
Auden á þá sjaldgæfu gáfu að geta ort um hvað sem er. Hann
getur snúið fyrirsögnum dagblaðanna í fullkominn skáldskap,
oft nístandi af háði og ádeilu. En honum tekst bezt upp, þegar
hann gleymir dægurþrasinu og gefur sig óskiptan á vald hinni
lýrísku skáldgyðju.
Á öðru skeiði skáldferils síns var Auden enn róttækur, eins
konar enfant temble á skáldaþingi, en hann var aldrei opin-
berlega tengdur kommúnismanum eins og félagar hans, Spender,
Day Lewis og MacNeice. Það sem dró Auden í austurátt var
hugsjón kærleikans, og varð honum brátt ljóst, að í þeim efnum
stóð hann nær frumkristnum kenningum en kommúnisma nú-
tímans.
Þriðja skeið Audens mætti e. t. v. nefna „guðfræði-skeiðið",