Félagsbréf - 01.01.1958, Blaðsíða 20

ÞORKELL JÓHANNESS ON
Um Guðmund Friðjónsson
Erindi flutt á bókmenntakynningu í hátíðasal
háskólans 21. nóvember 1957
Háttvirtu áheyrendur.
jTG hef verið beðinn að segja nokkur orð að upphafi þessarar
samkomu, sem haldin er til þess að minnast Guðmundar skálds
Friðjónssonar. Mér er ljúft að verða við þeirri bón, eigi aðeins
vegna mannsins sjálfs, sem stóð mér nærri allt frá barnæsku
vegna frændsemi og vinfengis við foreldra mína og sterkra áhrifa
á sjálfan mig á uppvaxtarárum mínum, heldur líka vegna þess
að mér er ljóst, að það er menningarleg nauðsyn að rifja upp
minningu látinna afreksmanna fyrir nýrri kynslóð, benda henni
á verk þeirra og gildi þessara verka fyrir framtíðina. Mönnun-
um er skammur tími mældur, líka skáldunum, en þar er sú bót
í máli, að mikilsháttar höfundar lifa í verkum sínum og tala
þaðan til okkar löngu eftir að dagur þeirra er allur. Hér er
samt nokkurt vandhæfi á. Við greinum ekki þessar raddir, nema
við leggjum hlustirnar við. Og þær geta ekki sjálfar kvatt sér
hljóðs. Það verða aðrir að gera. Og hér er ég staddur til þess
að kveðja Guðmundi skáldi Friðjónssyni hljóðs. Ég veit, að þeim
ykkar, sem á mig hlýðið og enn minnast þeirrar gneistandi
mælsku og ræðusnilli, sem lék á vörum Guðmundar á hans beztu
árum, muni finnast lítið bragð að þessu spjalli mínu. En bæði
skal ég verða stuttorður, enda mun ykkur brátt gefast kostur
á að hlýða orðum skáldsins sjálfs, kjarnmiklum og hressilegum,
þótt tungutakið verði að sjálfsögðu með annarlegum blæ.
Það tekur því ekki að rifja hér upp æviatriði skáldsins á
Sandi, enda lítil þörf á því. Nægir að vísa til ágætrar ævisögu
Guðmundar eftir son hans Þórodd, sem prentuð var 1950. Þessi
bók er að mínu viti einstök í sinni röð og hana hlýtur hver sá
að kanna vandlega, sem af alúð vill kynna sér ritverk Guðmund-