SunnudagsMogginn - 04.12.2011, Blaðsíða 17

4. desember 2011 17
stað milli augnanna, á körlum heitir
bletturinn tilak eða merki og er settur
þar sem hin innri viska býr. Það þykir
einnig lukkumerki að bera þetta tákn.
Maðurinn við hlið konunnar er með bauk
með litardufti í hendinni og þegar hann
sér að ég hef ekkert tilak, þá stingur
hann fingri í baukinn og ber hann upp að
enni mér um leið og hann muldar bless-
unarorð. „Namaste,“ segi ég, þakka fyr-
ir, og hann brosir við mér.
Þessi mennsku fljót flæða eftir götum
sandeyranna og allir virða reglurnar, hér
er vinstri umferð. Suðið magnast í lofti
og leiðin liggur í átt að hinum raunveru-
legu stórfljótum, hjá flotbrúnum við
Sangam. Sums staðar hafa raðir betlara
myndast við leið fólksins og það er sorg-
leg sjón; fótalaust og handalaust fólk, af-
skræmt á ýmsa vegu, og holdsveikir sem
líkamshluta vantar á – sumir hylja andlit
sitt til að vegfarendur sjái ekki lýtin.
Margir þeirra rétta fram beiningabauka
og fólk lætur hrísgrjón og smápeninga
falla í þá. Þegar fólksstraumurinn stöðv-
ast klifra ég upp á girðingu og sé að lög-
reglumenn hafa stöðvað umferðina á
meðan fjöldi hlaupandi kviknakinna
sadú-naga fer hjá; sumir hafa rakað allt
hár af sér en aðrir eru síðskeggjaðir og
með enn síðara hár, hafa borið ösku á
líkamann í tilefni dagsins og skreytt sig
með blómakrönsum. Sumir skríkja,
hrópa og hoppa en flestir eru alvarlegir á
svip þar sem þeir ryðjast áfram á leið
sinni niður að fljótinu þar sem baðið og
bænagjörð bíða. Þarna sjáum við líka
trúarleiðtoga ýmiss konar taka að aka
hjá, þeir sitja á pallbílum og kerrum sem
dráttarvélar draga og veifa lýðnum, og á
eftir koma dyggir fylgdarmenn þeirra og
aðdáendur. Af og til ryðjast fleiri sadú-
nagar framhjá og með þeim varðmenn
vopnaðir stórum sverðum sem þeir veifa
í kringum sig. Og skrúðgöngurnar skríða
áfram, með skreytta vagna leiðtoganna
fremsta og fána sem segja hverjir þetta
eru. Vagnarnir og traðkandi fæturnir
þyrla upp fínlegu rykinu.
Við stingum okkur inn í eina slíka
göngu og er tekið fagnandi, boðið að
ganga með. Þetta eru skrautklæddir
prestar og pílagrímar frá Gujarat og þeir
ráða sér ekki fyrir fögnuði, hoppa upp og
niður, hrópa „Har har Ganga, har har
Rama!“ – „Heil sértu Ganges, heill sértu
Rama“ – og til beggja handa, hinum
megin við stauragirðingarnar, horfir fólk
á okkur, veifar og brosir. Margir með
malpoka og brúsa í hendi, hann eiga þeir
eftir að fylla af helgu vatni árinnar þegar
þeir komast um síðir í baðið. Allt þetta
fólk!
Loks komum við að flotbrú sem lögð
hefur verið yfir Jamuna og göngum yfir
hana. Hafi mér sýnst fólkið margt áður,
þá sé ég fyrst nú hvernig þetta er. Á
hverjum fermetra á eyrunum, hvert sem
litið er, þar er fólk. Fyrir framan okkur
má sjá milljónir manna. Flestir standa og
fylgjast með straumnum yfir allar þessar
flotbrýr, fram og til baka, en allir stefna á
einhvern furðulegan hátt á sama áfanga-
stað: til Sangam. Nokkrir fylgdarmanna
minna eru svo kátir þegar við náum hin-
um bakkanum að þeir reyna að lyfta mér
í loft upp, útlendum gesti sínum. Fána-
berinn leiðir vini okkar frá Gujarat yfir
sandhæð, beygir þar niður að vatninu og
þar reka þeir allir upp siguróp. Karlarnir
klæða sig síðan úr og vaða í nærklæðum
einum fata út í iðandi mannþröngina í
fljótinu. Það er komið að þessari lang-
þráðu stund – kominn tími til að þvo af
sér syndir, komast í beint samband við
guðdóminn. Pílagrímarnir dýfa höndum
í kalt vatnið og hella yfir sig lófafylli. Þá
taka þeir fyrir nefið og dýfa sér á kaf í
ána. Að því loknu leggja þeir lófana sam-
an og snúa ásjónu sinni til himins í ró –
þeir hafa gert skyldu sína og eru orðnir
hreinni en áður, hreinni á sálinni …
Það er einstakt að upplifa þessa sátt,
þetta samlyndi sem þarna ríkir. Allir hafa
sama markmið, sömu þrána, sömu löng-
unina; draumar eru að rætast. Á þessum
degi og á þessum stað sameinast ind-
verska þjóðin á einstakan hátt. Þarna, og
bara þarna, eru fjötrar stéttskipting-
arinnar brotnir. Við Sangam geta bramíni
og dalíti gengið hlið við hlið niður að
vatninu og baðað sig við hlið hvor ann-
ars. Annars staðar gengur það ekki.
Samkvæmt fornum reglum þurfti maður
af stétt prestanna, bramínanna, sem í
raun bjuggu til þetta makalausa fyr-
irkomulag, að ganga gegnum sjö böð ef
skuggi af dalíta, einum hinna ósnert-
anlegu stéttleysingja, féll á hann. Það
segir sitt um mátt Kumbh Mela að slík
inngreypt grimmd skuli fjarlægð á þess-
um eina stað, þarna er allt gleymt, þarna
eru allir sáttir og jafnir fyrir hinum
mörgu guðum sínum.
Svo er ekki verra að með því að baða
sig í Sangam á þessum helga degi geta
menn vænst þess að losna úr hjólfari
endurfæðingarinnar – eftir þessa baðferð
í morbrúnt vatnið liggur leiðin beint í
gleðskap með guðunum, gleðskap eins
og sýndur er í endalausum sjónvarps-
þáttaröðunum sem landsmenn horfa op-
inmynntir á.
Allra best er að deyja á Kumbh Mela
eftir baðið – þessi jarðvist skiptir þá
marga engu máli lengur. Það er líka nóg
að gera hjá líkbrennslumönnunum
handan ár, það sést á sedrusviðar-
reyknum sem stígur upp af bálköstum
þeirra.
Ragna Sara er löngu horfin eitthvað
inn í mannfjöldann og ég ráfa um þessa
tugmilljóna borg og horfi og mynda,
fylgist með skrúðgöngunum og farveg-
unum yfir brýrnar yfir straumi fljótsins,
fólkinu í baði og fólkinu sem hefur baðað
sig og uppfyllt þessa helgu þrá og skyldu
pílagrímsins. Þetta er ótrúlegur dagur,
ólíkur öllu sem ég hef upplifað, og skipu-
lagið með ólíkindum; að láta þetta ganga
svona hnökralítið upp. Aginn er svo
mikill, í raun aðdáunarverður, allir glaðir
en um leið þreyttir. Þetta er fjölmennasta
partí allra tíma.
Ljósmyndir/Einar Falur Ingólfsson
Sadú-Nagarnir, sem kallaðir hafa verið stríðsmenn hindúismans, faru um hátíðarsvæðið í
hópum, kviknaktir en vafðir blómakrönsum og smurðir ösku.
Það kvöldar við hið helga ármót ánna þriggja, Jamuna, Gangesar og Saraswati, og konur
þurrka saría sína eftir baðið. Heilög kýr liggur og jórtrar.
mikli