SunnudagsMogginn - 04.12.2011, Blaðsíða 28

28 4. desember 2011
Ég sá tveggja ára gamla stúlku, Róbertu, sem
var álíka stór og fjögurra til fimm mánaða gamalt
barn á Íslandi. Hún var ekki enn búin að læra að
ganga því hún hafði ekki nægan kraft í lík-
amanum til þess. Móðir hennar er sterk kona sem
var búin að gera allt sem hún gat fyrir dóttur sína.
Þetta var í fyrsta sinn sem hún komst með hana til
lækna og hjúkrunarfólks.
Túlkurinn minn var ótrúlega duglegur og klár
strákur, 24 ára gamall. Hann kemur úr fátækri
fjölskyldu og hafði ungur gert sér grein fyrir því
að menntun væri lykillinn að framtíðinni. Hann
hafði einsett sér að læra tungumál, barist fyrir því
markmiði og var núna farinn að vinna sem túlkur
og sjá fyrir fjölskyldu sinni, þrátt fyrir að hafa
misst móður sína ungur. Hann kostar meðal ann-
ars systur sína til náms. Þegar jarðskjálftinn brast
á var hann að kveðja mann sem hann hafði verið
að kenna ensku, tók í höndina á honum og hélt
fyrst að maðurinn skylfi svona mikið. Eftir hálfa
mínútu varð myrkvað, gríðarlega mikið ryk hafði
þyrlast upp og hann sá lítið sem ekkert. Hann
hljóp í þrjár klukkustundir til að komast í sinn
gamla krakka og er með mörg lítil börn í kringum
mig, horfði í augun á þessari 26 ára gömlu konu og
hugsaði: Hvernig er hægt að lifa svona? Ég skynj-
aði enga von fyrir hana en börnin hennar eiga
hins vegar von.
Þarna lærði ég að hjálparstarf byggist ekki upp á
skyndilausnum heldur er það ástundun. Börnin
eru vonin og það er hægt að skapa þeim betri
framtíð með því að sjá til þess að þau komist í
skóla og læri að lesa. Þannig er hægt að stuðla að
breyttum hugsunarhætti sem skilar sér meðal
annars í því að þau gera sér grein fyrir því að það
er ekki sjálfsagt að eignast átta börn eins og for-
eldrar þeirra. Einn lykillinn að því að komast út úr
fátækt er að vera ekki með fullt hús af börnum.
Í Úganda lærði ég á mjög sársaukafullan hátt
hverjar afleiðingar stríðs eru og að við megum
ekki gefast upp. Ég lít svo á að mér sem ein-
staklingi beri skylda til að vera heimsforeldri,
hugsa í stóru samhengi og miða hjálp mína ekki
bara við eitt ár eða eitt áfall. Þetta eigum við að
gera, við sem erum svo rík að búa að góðri
menntun og læknisþjónustu. Við búum við ótrú-
lega góðar aðstæður miðað við meirihluta heims-
byggðarinnar.“
Lítil saga en samt svo stór
Svo fórstu til Haítí. Var það eins erfitt?
„Nei, það var ekki eins erfitt fyrir mig persónu-
lega af því að ég var betur undirbúin. Í Haíti
skynjaði ég að þrátt fyrir aðstæður getur mann-
eskjan verið hamingjusöm. Stéttaskiptingin í
Haítí er gríðarlega mikil og þar er 50 prósent
ólæsi. Þar er vellauðug yfirstétt, fámenn millistétt
og stærstu þjóðfélagshóparnir eru fátækir og alls-
lausir.
Það sem snerti hjarta mitt mjög mikið og
hreyfði við mér var að hitta konur á mínum aldri
eða aðeins yngri sem eiga fjölda barna en hafa ekki
möguleika á að koma þeim til læknis af því þær
búa á afskekktum stað uppi í fjöllum. Ég heimsótti
þannig stað en mánuði fyrr hafði í fyrsta sinn ver-
ið komið þar upp heilsugæslustöð á vegum UNI-
CEF. Þangað komu konur með börn sem voru
þegar of sköðuð til að hægt væri að lækna þau að
fullu. Ef barn verður fyrir alvarlegri vannæringu
fyrir tveggja ára aldur er svo erfitt að bæta það
tjón. Ég sá mörg slík börn. Það er svo sorglega
mikill óþarfi að búið sé að taka svo háan toll af lífi
þessara barna á fyrstu tveimur árunum því það er
tiltölulega einfalt og ódýrt að grípa inn í. Þess
vegna er svo mikilvægt að sem flestir leggi UNI-
CEF lið og að við náum til barnanna sem allra
fyrst.
Halldóra Geirharðsdóttir leikkona fór íheimsókn til Haítí fyrr á þessu ári ávegum UNICEF, Barnahjálpar Sam-einuðu þjóðanna, en harður jarð-
skjálfti varð þar í janúar 2010 og innviðir sam-
félagsins hrundu. Í fyrra heimsótti Halldóra svo
Úganda á vegum sömu samtaka. Innslög úr heim-
sókn Halldóru til Haítí verða sýnd í söfnunar- og
skemmtiþætti á Stöð 2 hinn 9. desember, á degi
rauða nefsins. Þar verður safnað fé í þágu bág-
staddra barna og landsmenn hvattir til að gerast
heimsforeldrar.
„Ég held að það bærist löngun í okkur flestum
til að verða að einhverju gagni í hinu stóra sam-
hengi hlutanna og skilja eitthvað eftir sem gerir
heiminn betri,“ segir Halldóra um sjálfboðastarf
sitt fyrir UNICEF. „Ég hafði eitt sinn farið á skrif-
stofu UNICEF og boðið fram krafta mína en þá
voru engin verkefni sem hentuðu. Þegar ég vann
svo að sýningunni Jesú litli í Borgarleikhúsinu
ásamt félögum mínum fórum við að hugsa um
barnið og það að hvert einasta barn sem fæðist er
frelsari fyrir alla aðstandendur þess og skapar um
leið möguleika fyrir heiminn til að verða betri.
Með fæðingu barns kemur inn í heiminn hrein og
auðmjúk manneskja sem á allt hið besta skilið. Á
degi rauða nefsins fyrir þremur árum var sýnt at-
riði úr Jesú litla og þá ítrekaði ég vilja minn til að
leggja UNICEF lið. Sagði að ef þau gætu nýtt krafta
mína þá hefði ég áhuga á að verða að liði. Það var
áhugi og ég fór til Úganda í fyrra og til Haítí fyrr á
þessu ári.“
Hvernig er hægt að lifa svona?
Hvernig var að koma til Úganda?
„Ferðin til Úganda sló mig fullkomlega út af
laginu. Ég hafði aldrei áður stigið inn í svona
hræðilegar aðstæður. Ég hafði aldrei hitt fólk sem
var að koma út úr stríðsátökum. Í 20 ár geisaði
stríð í Norður-Úganda og samfélagið er brotið eft-
ir átökin. Þó svo að fólk væri komið úr flótta-
mannabúðum beið þess jafnvel meira vonleysi
fyrir utan þær en innan. Við að búa í langan tíma
við þær óeðlilegu aðstæður sem líf í flótta-
mannabúðum er var þetta fólk búið að glata hæfi-
leikanum til að bjarga sér. Það hafði verið í flótta-
mannabúðum í allt að 20 ár og kunni ekki lengur
að rækta landið sitt, þeir sem höfðu kunnað það
voru dánir.
Ég hitti konu sem fór að heiman klukkan sjö á
morgnana og kom heim klukkan sex og eldaði þá
fyrir börnin sín fjögur. Hún átti tveggja ára tví-
bura, fimm ára stelpu og sjö ára stelpu og þau
voru ein allan daginn. Ég, sem á fimm og átta ára
Viðtal
Kolbrún Bergþórsdóttir
kolbrun@mbl.is
Börnin eru
framtíðin
Halldóra Geirharðsdóttir fór til Haítí og Úganda sem sjálf-
boðaliði UNICEF. „Ég skynjaði sársauka þessa fólks og mitt
er að segja frá honum,“segir hún. Í viðtali segir hún frá
fólkinu sem hún hitti og því sem hún sjálf lærði af því að
stíga inn í hræðilegar aðstæður.
’
Vitringarnir færðu Jesúbarninu gjafir og
gjafir eru tækifæri okkar til að þakka
börnunum fyrir að hafa komið inn í líf
okkar. Með þeim erum við að segja: Takk fyrir
að breyta lífi mínu. Takk fyrir að gefa mér
tækifæri til að verða betri manneskja.