Morgunblaðið - 03.03.2012, Blaðsíða 39

DAGBÓK 39
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. MARS 2012
Grettir
Smáfólk
Hrólfur hræðilegi
Gæsamamma og Grímur
Úthverfið
Kóngulóarmaðurinn
Ferdinand
HÉRNA ER ÉG MEÐ
GÆLUDÝRAKÖNNUN
„HVER ER KRÚTTLEGASTI
EIGINLEIKI GÆLUDÝRSINS?”
HMMM... ÉG HEF
ALDREI DREPIÐ
NEITT SEM VAR
EKKI VEIKT
FYRIR
ÞÁ
FER AÐ LÍÐA
AÐ ÞVÍ...
...AÐ FARFUGLARNIR
FLJÚGI...
...SUÐUR!
AUMINGJA
GUNNAR...
HANN KOM
TÓMHENTUR HEIM ÚR
SÍÐUSTU RÁNSFERÐ
SINNI... ...OG
NÚNA BER
ENGINN VIRÐINGU
FYRIR HONUM
ÞANNIG ER
ÞETTA BARA
Í ÞESSUM BRANSA STENDUR
ORÐSPOR ÞITT OG FELLUR MEÐ ÞVÍ
HVERSU MIKLU ÞÚ RÆNDIR Í
SÍÐUSTU FERÐINNI ÞINNI
FRÁBÆRT,
ÉG ELSKA
SIRKUSA!
PABBI, GETTU ÚR HVERJU ÞESSI
HUNDUR VAR AÐ DREKKA...
SIRKUSAR VILJA EKKI
HAFA HUNDA SEM KUNNA
EKKI MANNASIÐI
EN ÉG
VAR BARA
SVO
ÞYRSTUR
ÉG ER BÚIN AÐ FÁ ÓGEÐ AF
ÖLLUM ÞESSUM HÚÐKREMS
AUGLÝSINGUM!
ÉG ÆTLA AÐ HAFA
SAMBAND VIÐ ÞESSI
FYRIRTÆKI OG FÁ ÞAU
TIL AÐ TAKA MIG AF
PÓSTLISTANUM HJÁ SÉR
ÞVÍ MIÐUR ERU
ALLAR LÍNUR
UPPTEKNAR,
VINSAMLEGAST
BÍÐIÐ...
MIKIÐ
ER ÉG ÁNÆGÐ
MEÐ AÐ ÞÚ
NÁÐIR PUPPET
MASTER
KOMDU HÉRNA
OG KYSSTU MIG
ÁSTIN MÍN
ÉG VIL AÐ ÞÚ
SKILIR EINU TIL
FANGAVARÐANNA...
HVERJU?
MAMMA ÆTLAR AÐ SENDA
OKKUR Í HLÝÐNISKÓLA SVO ÉG
ÆTLA AÐ HLAUPAST Á BROTT
OG FINNA MÉR SIRKUS TIL AÐ
VINNA FYRIR
EKKI LEYFA HONUM
AÐ LEIKA SÉR MEÐ LEIR
Svarað í síma 5691100 frá 10–12 velvakandi@mbl.is
Sl. mánudag hinn 27. febrúar varðdr. Sturla Friðriksson erfða-
fræðingur níræður. Hann er einn af
merkustu og fjölfróðustu vís-
indamönnum á sviði plöntukynbóta
og vistfræði hér á landi. Rannsóknir
hans á því hvernig líf kviknaði í
Surtsey hafa vakið mikla athygli og
varpað nýju ljósi á þá atburðarás
sem varð mér að yrkisefni:
Upphaf vors jarðlífs hann í ræður,
oftsinnis hnyttinn og tvíræður,
skrítnum í ræðum
og ungur í æðum,
þessi öldungur sem nú er níræður.
Af þessum toga er ljóð Sturlu
„Vangavelta erfðafræðings“, en
þetta er upphafserindið:
Þú frymishnoð í söltu sjávardjúpi,
sálarlaus festi kjarnasýruefna,
sem lífrænn kristall vafinn hvatahjúpi,
hvort er þér takmark sett og mótuð
stefna?
Þessu svarar hann í „Surtseyjar
óði“ þegar eyjan varð fertug, en þar
eru þessi erindi:
Þar voru samt fuglar á ferð,
og fuglshreiður mörg voru gerð,
en allir það vita
hve ósköp þeir drita
eftir haldgóðan hádegisverð.
Því grænkar þar yfirborð ört,
og uppvaxtartíðin er björt
fyrir blómin, sem gróa
og breyta í móa
eynni, sem eitt sinn var svört.
Ég þykist muna það með vissu að
tilfinningar Sturlu til lúpínunnar séu
blendnar en hvað um það:
Nú hrjá okkur vonleysis vandræðin
við það, hve breytast öll landgæðin,
þar sem búfé var beitt
er nú blágrýti eitt
og búið að lúpína öll sandsvæðin.
Um jafndægri á vori sem eru 19.-
21. mars yrkir hann:
Nú styttist hún ótt
hver einasta nótt,
sem eflaust því tengist
að dagurinn lengist.
Halldór Blöndal
halldorblondal@simnet.is
Vísnahorn
Upphaf vors jarðlífs hann í ræður
Síðasta lag fyrir fréttir
Hinn 1. mars birtist í Velvakanda bréf þar sem
látið var að því liggja að það hefði verið af
ásettu ráði sem „Móðir mín í kví kví“ var síð-
asta lag fyrir hádegisfréttir Ríkisútvarpsins
28. febrúar, en svo vildi til að þann dag var í
fréttum fjallað um réttarhöld yfir konu sem
sökuð er um að hafa borið út nýfætt barn sitt.
Af þessu tilefni skal tekið fram að síðasta lag
er ekki valið samdægurs, heldur er það valið
viku fram í tímann, ein vika í einu. Það er ekki
fréttamaður sem velur lagið, heldur dag-
skrárgerðarmaður tónlistardeildar, og engin
leið er að sjá fram í tímann hvað verður í frétt-
um hvern dag næstu viku. Hér var því aðeins
um óheppilega tilviljun að ræða.
Una Margrét Jónsdóttir, dagskrárgerðarmaður
hjá Ríkisútvarpinu.
Þekkir þú fólkið?
Einn af velunnurum blaðsins
sendi okkur þrjár gamlar
ljósmyndir sem voru inni í
bók sem hann hafði keypt í
Góða hirðinum á dögunum.
Við birtum hér eina mynd-
anna en eins og sendandinn,
Jón Guðlaugsson, orðaði það
þá kannast e.t.v. einhver les-
enda við fólkið. Myndanna má
vitja hjá Velvakanda.
Velvakandi
Ást er…
… að eiga rólega stund í
myrkrinu.
Lýsingar ungverska rithöfund-arins Arthurs Koestlers og ís-
lenska ritskýrandans Kristins E.
Andréssonar á því, hvernig þeir tóku
ungir menn trú á kommúnisma upp
úr 1930, eru mjög svipaðar.
Koestler sagði í Guðinum sem
brást 1950: „Að segja, að maður „hafi
séð ljós“ er harla lítilfjörleg lýsing á
þeirri andlegu hrifni, sem maður fyll-
ist, er verður skyndilega trúaður (og
skiptir þá ekki máli, til hvaða trúar
hann hefur snúist). Þetta nýja ljós
virtist leika um huga minn úr öllum
áttum í senn; veröldin öll komst í
fastar skorður eins og myndaþraut,
sem ráðin hefur verið á augabragði
með einhverjum töfrum.“
Kristinn E. Andrésson sagði í
Enginn er eyland 1971: „Af fyrstu
ritum, sem ég nú las af athygli um
marxismann, brá eins og leiftri upp
fyrir mér nýju lífsviðhorfi, sögu-
legum skilningi, nýjum lífstilgangi og
framtíðarsýn. Allt varð mér ljóst af
bragði, hugur og heimur, sagan og
mannfélagið, þróun þess og mark-
miðin framundan.“
Þótt þeir Kristinn og Koestler
tækju trú sína um svipað leyti, urðu
örlög þeirra ólík. Koestler fór hinn
áhugasamasti til Spánar í borg-
arastríðinu 1936-1939. Hann kynntist
þar ofríki kommúnista, sem hegðuðu
sér líkt og þeir áttu eftir að gera víð-
ar, ráku leyniþjónustu, héldu sýnd-
arréttarhöld yfir andstæðingum sín-
um og tóku þá af lífi.
Áður en Koestler snerist þó op-
inberlega frá kommúnisma, hafði
hann skrifað bók um spænska borg-
arastríðið. Kristinn fékk ungan sam-
herja sinn, Þorvald Þórarinsson, þá
laganema, til að þýða bókina á ís-
lensku. En eftir að Koestler hvarf úr
röðum kommúnista var snarlega
hætt við þýðinguna.
Kristinn var til dauðadags sann-
færður kommúnisti, en hægri menn
létu þýða tvær bækur Koestlers á ís-
lensku, fyrrnefnt rit, Guðinn sem
brást (þar sem Koestler og fimm aðr-
ir menntamenn lýsa vonbrigðum sín-
um með kommúnismann) og hina
merku skáldsögu um Moskvurétt-
arhöldin, Myrkur um miðjan dag.
Athugasemdir og leiðréttingar vel þegnar
Hannes H. Gissurarson
hannesgi@hi.is
Fróðleiksmolar úr sögu og samtíð
Ljós og myrkur