Morgunblaðið - 14.03.2012, Blaðsíða 15

BAKSVIÐ
Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
Landris á Suðausturlandi og dvínandi þyngdar-
afl Grænlandsjökuls vegna bráðnunar er meðal
þátta sem valda því að erfitt
getur verið að segja til um
hvaða áhrif hærra yfirborð
sjávar mun hafa á Íslandi,
segir Þorsteinn Þorsteins-
son, sérfræðingur í jökla-
rannsóknum á Veðurstofu
Íslands.
Þorsteinn tekur nú þátt í
verkefninu Loftslagsbreyt-
ingar og áhrif þeirra á orku-
kerfi og samgöngur (LOKS)
sem hefur verið unnið sam-
hliða norrænu samstarfsverkefni um áhrif lofts-
lagsbreytinga á orkuöflun, en niðurstöður þess
verða kynntar nú í vor.
Eins og fjallað var um í Morgunblaðinu í gær
þarf víða um land að grípa til ráðstafana til að
verjast ágangi sjávar. Þá hefur loftslagsnefnd
Sameinuðu þjóðanna spáð því að yfirborð sjávar
muni hækka um 20-60 sentimetra á öldinni
vegna hlýnunar og nýrri spár gera ráð fyrir allt
að 1 m hækkun.
Þorsteinn segir að vegna samspils landsigs
og hækkunar á yfirborði sjávar muni áhrifa
hlýnunar gæta mest á Suðvesturlandi og vest-
arlega á Suðurlandi, s.s. við Eyrarbakka og
Stokkseyri. Á hinn bóginn sé landris á Suðaust-
urlandi vegna minnkandi jökulfargs Vatnajök-
uls svo mikið að það geri meira en að vega upp á
móti hækkandi yfirborði sjávar.
Flóknara sé að spá fyrir um þróun á Norður-
landi og Vestfjörðum í heild sinni. Aðstæður þar
séu misjafnar og sums staðar, s.s. á eyrinni á
Siglufirði, sé töluvert landsig.
Ástæðan fyrir því að yfirborð sjávar hækkar
er sú að jöklar og jökulís bráðna. Miklu munar
um nágrannann í norðri og vestri, Grænlands-
jökul, næststærsta jökul heims.
Þorsteinn bendir á að sjávarborð hafi hækkað
um 3 mm á ári að meðaltali undanfarna áratugi.
Framlag Grænlandsjökuls til þessarar þróunar
sé verulegt eða á bilinu 0,5-1 mm á ári. Svona
stór og þungur jökull „togar með þyngdarafli
sínu í sjávarvatnið umhverfis Grænland“ segir
Þorsteinn. Rýrni jökullinn og léttist togi hann af
minni krafti í sjóinn og hefur það áhrif til lækk-
unar sjávarborðs. Þau áhrif geti náð alla leið til
Íslands og því hækki minna í sjónum við Norð-
urland en hefði verið ef lengra væri milli Íslands
og Grænlands. Íslendingar myndu að þessu
leyti njóta góðs af nálægðinni við Grænlands-
jökul en hin neikvæðu áhrif bráðnunarinnar
kæmu fram víðsfjarri. Þorsteinn ítrekar að spár
um hækkandi yfirborð sjávar séu flóknar og erf-
itt að spá nákvæmlega fyrir um þróunina. Þá
geti orðið töluverð frávik á yfirborðinu frá ári til
árs. Á árinu 2010 hafi gervihnattamyndir t.a.m.
leitt í ljós að yfirborð sjávar hafði lækkað um 6
mm. Skýringin var rakin til þess að óvenju mik-
ið hafði gufað upp úr sjónum sem síðan varð til
þess að úrkoma varð óvenju mikil, ekki síst í
SA-Asíu, með tilheyrandi flóðum. Nú sé sjávar-
yfirborð tekið að rísa á nýjan leik.
Minni kraftur í bráðnandi risa
 Grænlandsjökull bráðnar og léttist og togar því af minni krafti í sjóinn í kring  Áhrif við Ísland
 Landris á Suðausturlandi gerir meira en að vega upp á móti hækkandi yfirborði sjávar
Þorsteinn
Þorsteinsson
Landið rís og sígur
Landmælingar Íslands 2009.
Kortið sýnir landsig og -ris á tímabilinu 1993-2004.
Morgunblaðið/Rax
Vatnajökull Minnkandi jökulfarg.
FRÉTTIR 15Innlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 14. MARS 2012
Frá því að Garðlist ehf var stofnað fyrir 23 árum síðan,
höfum við haft það að leiðarljósi að veita framúrskarandi
þjónustu fyrir garðinn á einum stað. Við þökkum þeim
þúsundum einstaklinga, húsfélaga og fyrirtækja sem við
höfum átt í viðskiptum við undanfarin ár, á sama tíma og
við bjóðum nýja viðskiptavini hjartanlega velkomna.ALHLIÐA GARÐÞJÓNUSTATUNGUHÁLSI 7 » 110 REYKJAVÍK » SÍMI 554 1989 » GARDLIST.IS
ALLT FYRIR
GARÐINN
Á EINUM
STAÐ
» Trjáklippingar
» Trjáfellingar
» Garðsláttur
» Beðahreinsun
» Þökulagnir
» Stubbatæting
» Gróðursetning
» Garðaúðun o.fl.