Morgunblaðið - 07.04.2012, Blaðsíða 52

AF LISTUM
Örn Þórisson
orn@mbl.is
John Carter er bíómyndin semallir tala um en enginn ferað sjá. Í byrjun vikunnar
gaf Disney út afkomu-
viðvörun á hlutabréfa-
markaði vegna fyrir-
sjáanlegrar lélegrar af-
komu fyrirtækisins sem
rekja má beint til stór-
myndarinnar John Car-
ter sem frumsýnd var í
byrjun mars. Hvernig
gerðist það að mynd
sem kostaði 250 millj-
ónir dollara að fram-
leiða og skartaði ung-
um og efnilegum
leikstjóra gat fallið
algjörlega í aðsókn?
Er myndin svona léleg eða eru
einhverjar aðrar ástæður fyrir
lélegu gengi myndarinnar?
  
Um leið og maður veltirþessum spurningum fyrir
sér er gaman að rifja upp fimm
verstu flopp kvikmyndasögunnar,
a.m.k. fram að útgáfu John Car-
ter. Efst á lista er jafnan vestra-
epíkin Heaven’s Gate frá 1980.
Afar ójöfn mynd sem inniheldur
þó stórkostleg andartök, en hún
nýtur þess vafasama orðspors að
hafa farið með kvikmyndaverið
United Artists alla leið á haus-
inn. Hæpið að John Carter setji
Disney á hliðina þó að músin
kveinki sér. Um gamanmyndina
Ishtar (1987) með
Dustin Hoffman og
Warren Beatty í að-
alhlutverkum er lít-
ið fallegt að segja.
Hörmungarmynd
sem batnar ekki með
aldrinum. Gigli
(2003) með Ben Af-
fleck og Jennifer Lo-
pez er vond mynd og
flestum gleymd nema
bókhaldi framleiðend-
anna. Mars Needs
Moms frá því í fyrra á
það sameiginlegt með
John Carter að vera frá Disney
og í þrívídd, auk þess að tapa
ótrúlegum upphæðum. Water-
world Kevins Costners frá 1995
kemst í fimmta sæti á þessum
óopinbera lista yfir tapsárustu
myndir sögunnar. Líkt og John
Carter er Waterworld metn-
aðarfullur vísindaskáldskapur,
þar sem stórmennskubrjálæði
leikstjórans keyrði ágætismynd út
af sporinu.
  
Á þessum lista eru það fyrstog fremst Heaven’s Gate og
sérstaklega Waterworld sem hægt
er að bera saman við John Carter,
af þeim ástæðum að þetta eru
metnaðarfullar myndir gerðar af
ofmetnum en hæfileikaríkum leik-
stjórum, með fulla vasa fjár og
því miður lítið eftirlit framleið-
enda myndanna. John Carter er
flott afþreying og stundum brillj-
ant skemmtun. Leikstjóranum
Andrew Stanton hefur tekist að
endurskapa Mars-heim Edgars
Rice Burroughs á ævintýranlegan
hátt, þannig að aðdáendur bók-
anna geta verið sáttir. Af hverju
klikkar myndin þá svona illilega?
Margir skella skuldinni á mark-
aðssetningu myndarinnar og í víð-
um skilningi er það rétt nið-
urstaða. Það virðist allt hafa
klúðrast sem gat klúðrast. Stiklur
úr myndinni voru lélegar og náðu
engri athygli. Leikstjórinn Stant-
on neitaði að kynna myndina á
Comicon-hátíðinni sem virðist
vera skilyrði fyrir fantasíu- og s/
f-myndir til að árangur náist.
Einnig hafnaði hann því að vísa
til fyrri afreka sinna, leikstjórn á
teiknimyndunum vinsælu, Wall-e
og Finding Nemo, af ótta við að
áhorfendur tækju hann ekki al-
varlega vegna barnamynda hans.
Mesta skyssa Stantons er þó lík-
lega að trúa því að John Carter
væri vörumerki á borð við Bat-
man, Spider Man eða Tarzan, svo
nefnd sé önnur persóna sem
Burroughs skapaði. Blindaður af
æskuaðdáun sinni á bókaflokki
Burroughs um stríðsmanninn Car-
ter, taldi Stanton óþarfa að kynna
persónuna að ráði og breytti upp-
haflegum titli myndarinnar úr
John Carter of Mars í fábrotinn
John Carter.
  
Framleiðendum hefði átt aðvera ljóst í upphafi að það
yrði þungur róður að selja nútím-
anum nærri aldar gamlar sögur í
bíóformi. Harðkjarnaaðdáendur
bóka Edgars Rice Burroughs gátu
aldrei staðið undir risavaxinni
fjárfestingu Disney í verkefninu,
það þurfti að höfða til fleiri kvik-
myndahúsagesta, líkt og James
Cameron tókst að gera með Ava-
tar á sínum tíma. Vísindaskáld-
sagnaepík á borð við Mars-sögur
Burroughs er e.t.v. gamaldags á
tímum vélmennamynda eins og
Transformers og fleiri. Fyrir
hverja Star Wars-mynd sem slær í
gegn fara Waterworld, Dune og
aðrar á hausinn. Nú verða aðdá-
endur John Carter að vona að
Disney gefist ekki upp þrátt fyrir
miklar afskriftir, heldur haldi
áfram með myndaflokkinn, byggi
upp gamla vörumerkið, þannig að
sómi verði að stríðsmanninum á
Mars og hans fólki.
Myndin sem
enginn sér
en allir ræða
» Gigli frá 2003 meðBen Affleck og
Jennifer Lopez er vond
mynd og flestum
gleymd nema bókhaldi
framleiðendanna
Stórtap Úr kvikmyndinni John Carter sem bíógestir hafa sniðgengið.
52 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 7. APRÍL 2012
Fjallað er um nýjasta fjölspil-
unarleik fyrirtækisins CCP, DUST
514, með jákvæðum hætti í tímarit-
inu Forbes og segir höfundur
greinarinnar að hugsanlega muni
leikurinn valda straumhvörfum
hvað slíka leiki varðar. Þeir sem
leiki DUST geti átt samskipti og
viðskipti við notendur annars
leikjar CCP, EVE Online, og þá
m.a. óskað eftir liðstyrk frá þeim en
einnig barist við þá. Þessi sam-
tvinnun leikjanna tveggja er að
mati greinarhöfundar, Eriks Kains,
einhver svalasta hugmynd sem
kviknað hefur í heimi tölvuleikja
um langt skeið. Kain vonast til þess
að DUST 514 slái í gegn og segir að
ef vel takist til með leikinn gæti
hann haft áhrif á leikjaþróun til
framtíðar. DUST 514 er sk. fjölspil-
unar-skotleikur fyrir PlayStation 3-
leikjavélar SONY og fer fram á
plánetum í sama sýndarheimi og
EVE Online en Eve Online hóf
göngu sína árið 2003 og er leikinn í
PC-tölvum. DUST 514 tengir því
saman leikjaheim PC- og leikja-
tölva og það hefur ekki verið gert
áður í sögu tölvuleikja.
Sýndarheimur Úr nýjum fjölspilunar-skotleik CCP, DUST 514.
DUST 514 lofsunginn í Forbes
„Sendur í sveit: uppeldi, úrræði, arðrán“ nefnist fyrir-
lestur sem Jónína Einarsdóttir, prófessor í mannfræði við
HÍ, flytur í húsakynnum Reykjavíkurakademíunnar
þriðjudaginn 10. apríl kl. 20.
Á síðustu öld var alvanalegt að senda börn úr þéttbýli í
sveit yfir sumartímann. Sveitardvölin var talin þroskandi
fyrir öll börn, en þó sérstaklega holl börnum sem áttu við
vandamál að stríða, t.d. vegna óreglu foreldra, veikinda
og fátæktar. „Í erindinu verður fjallað um siðinn að senda
börn í sveit og þá sérstaklega hinar mótsagnakenndu lýs-
ingar þeirra sem kynntust honum af eigin raun. Margir
minnast sveitardvalar sinnar með ánægju og telja að hún
hafi verið bæði ánægjuleg og lærdómsrík. Aðrir segja hana hafa einkennst af
arðráni, þrælavinnu, harkalegum refsingum og jafnvel ofbeldi. Börn hafi
verið blekkt með fagurgala um ævintýri sveitalífsins. Ljótustu lýsingarnar á
siðnum hafa þannig einkenni mansals,“ segir m.a. í tilkynningu skipuleggj-
enda, en það er Mannfræðifélag Íslands sem stendur fyrir fyrirlestrinum.
Var sveitardvölin til góðs eða ills?
Jónína
Einarsdóttir
Tryggðu þér sæti!
Miðasala: 551 1200 | www.leikhusid.is | midasala@leikhusid.is
ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ
AUGLÝSIR OPIN
INNTÖKUPRÓF
VEGNA DÝRANNA
Í HÁLSASKÓGI
Umsækjendur þurfa að vera
á aldrinum 8 til 12 ára og hafa
hlotið umtalsverða reynslu
í söng, sem og leiklist, dansi
eða fimleikum
Skráning fer fram í Þjóðleikhúsinu (gengið inn
að framanverðu) laugardaginn 14. apríl milli 14.00 og
17.00. Umsækjendur verða svo boðaðir í prufu í vikunni
16.–20. apríl. Fyrir áheyrnarprófin þurfa umsækjendur
að læra tvö lög úr sýningunni: Dvel ég í draumahöll
og Afmælisvísur Bangsapabba (fyrstu vísu). Bæði lögin
sem og allar upplýsingar má finna á heimasíðu
leikhússins: leikhusid.is eða á Facebook-síðu
Þjóðleihússins. Æskilegt er að umsækjendur komi
með upplýsingar um fyrri reynslu ef hún er fyrir hendi.