SunnudagsMogginn - 15.04.2012, Blaðsíða 22

22 15. apríl 2012
Önnum kafnir stjórnmálamenn sam-tímans, ekki síst þeir sem standa áalþjóðlegu sviði, mega hafa sig allavið. Þeir eru fluttir á milli á mikilli
ferð. Drepa niður fæti í mörgum löndum á fá-
einum dögum, fara víða og heilsa mörgum. Það
er erfitt að henda reiður á því öllu saman á
meðan á því stendur, þótt margar hjálparhellur
styðji við. Og hætt er við að þegar frá líður fari
allt í graut.
Það er alkunnur fréttamannaleikur í Banda-
ríkjunum að spyrja forsetaframbjóðanda þar
óvænt út í hvað forsætisráðherra í fjarlægu landi
heiti, rétt eins og frambjóðandinn sé í undan-
úrslitum í Útsvari. Örþreyttur frambjóðandinn,
sem varla man lengur hvað tengdamóðir hans
heitir, stendur auðvitað á gati og bætir ekki úr
þegar hann fer að giska á eitthvað út í loftið.
Þegar í ljós er komið að frambjóðandinn veit
ekki svarið, er það tekið sem óyggjandi dæmi
um hve viðkomandi sé mikill bjálfi. Og í heima-
landi þess sem spurt er um, kanski í Bangladess
eða Búrúndí, er þekkingarleysið sagt annað
hvort árás á viðkomandi land og þjóð eða merki
um hve leiðtoginn heima fyrir er lítils metinn
utan lands. Og þegar stjórnmálamaðurinn flæk-
ist í löngu liðinni fjölbreyttri dagskrá sinni tek-
ur ekki betra við. Það er sagt augljóst dæmi um
að hann sé annað hvort lygalaupur eða upp-
skafningur. Þó sýna þau dæmin kannski ekki
annað en að stjórnmálaleiðtoginn sé ekki ofur-
mannleg vera, þótt hann vilji helst láta líta út
fyrir það.
Á valdi ímyndunar
Þannig hefur Sarkozy forseta orðið nokkrum
sinnum á upp á síðkastið. Hann minnti að hann
hefði heimsótt kjarnorkuverið í Fukushima, sem
varð illa úti eftir jarðskjálftann mikla í Japan, og
einnig var honum með öllu ógleymanlegt að
hafa verið viðstaddur fall Berlínarmúrsins,
vendipunkt sjálfrar heimsögunnar. Nú eru and-
stæðingarnir búnir að gúgla og fullyrða að Sar-
kozy rugli saman hótelsvítunni sinni í Tókýó og
hálfhrundu kjarnorkuverinu, sem hann hélt sig
hafa heimsótt. Og einnig sé komið á daginn að
hann hafi alls ekki verið viðstaddur fall Berl-
ínarmúrsins, en hafi á hinn bóginn farið í fylgd
ljósmyndara til að skoða hann mánuði eftir að
múrinn féll. Spunameistarar forseta Frakklands
hafa ekki undan að finna góðar skýringar.
Sá merki forseti Bandaríkjanna, sem flestir
frambjóðendur úr báðum flokkum þar vestra
virðast helst vilja láta líkja sér við, Ronald
Reagan, hitti eitt sinn fréttamenn og sagðist eiga
góðar minningar frá veru sinni á tilteknum stað
í Þýskalandi. Þá var ekki hægt að gúgla eins og
núna, en nokkurra vikna vinna rannsóknar-
blaðamanna leiddi helst til þeirrar niðurstöðu að
Reagan hefði nokkuð til síns máls, en ekki þó
allt. Hann hefði vissulega komið á hinn nafn-
greinda stað í Evrópu, en það hefði verið í bíó-
mynd, þar sem hann lék soldáta, en myndin var
tekin upp í stúdíói í Kaliforníu. Hin þykka
„teflonhúð“ forsetans kom í veg fyrir að Reagan
hlyti nokkurn skaða af þessari slysalegu upp-
rifjun.
Sá knái kvenmaður, Hillary Clinton, lýsti því í
kosningabaráttu innan Demókrataflokksins að
hún hefði lent í háskalegri skothríð í uppnáms-
löndum fyrrverandi Júgóslavíu. Athugun frétta-
manna sýndi að ímyndunaraflið hafði hlaupið
með frambjóðandann í gönur. Og af því að frú
Clinton vantaði teflonhúð Reagans skaðaði þetta
ímynd hennar sem yfirvegaðs og jarðbundins
stjórnmálamanns. En í rauninni segja öll þessi
dæmi og önnur ámóta lítið um stjórnmála-
mennina sem í hlut áttu. Þeir voru ekki að tala
gegn betri vitund. Þvert á móti þá stóðu þessi
atvik sem veruleiki í þeirra höfði.
Þekkingarleysið
Fullyrðingar Geralds Fords, forseta Bandaríkj-
anna, í sjónvarpskappræðum við Carter, um að
Pólland væri ekki handan járntjalds sovétsins og
að hann myndi koma í veg fyrir að landið lenti
þar yrði hann endurkjörinn sem forseti, voru
annars eðlis. Forsetinn var ekki „að ljúga“ í
hefðbundinni merkingu þess orðs. Hann var
bara að fara með fleipur. Slíkt getur alla hent en
þetta var um mikilvægt atriði og meirihluti
sjónvarpsáhorfenda vissi sjálfur að fullyrðingar
forsetans voru tóm vitleysa. Þetta atvik skaðaði
þann ágæta mann Ford, eins og það átti að gera.
Kjósendur hugsuðu sem svo, að fyrst forsetinn
væri svo úti að aka varðandi almenn og þekkt
grundvallaratriði, hvernig væri hann þá staddur
á öðrum sviðum. Þessi klaufagangur og hins
vegar það drengskaparbragð Fords að náða Nix-
on eru iðulega talin þau tvö atriði sem réðu
mestu um að kjósendur bundu enda á forsetatíð
hans.
Hitt er svo annað mál að Jimmy Carter, sem
las allar skýrslur út í hörgul og gerði at-
hugasemdir við smáa letrið í þeim á blaðsíðu
170, reyndist afleitur forseti. Hann hefði örugg-
lega komist langt í Útsvarinu, en sá eiginleiki
dugði honum skammt í mesta valdasæti ver-
aldar. Þvert á móti. Það varð honum ekki síst að
fótakefli að geta ekki gert skýran greinarmun á
aukaatriðum og því sem öllu skipti.
Ímyndaðu þér ósanninda-
mann sem stendur á gati
Reykjavíkurbréf 13.04.12