SunnudagsMogginn - 15.04.2012, Blaðsíða 26
26 15. apríl 2012
góðar og síðar varð og lengi að berast, og
eins villtu Þjóðverjar um fyrir Bandaríkja-
mönnum með því að senda út falskar veð-
urspár. Sumarið 1942 urðu nokkrar
Nafnið Ikkateq hringirlíklega ekki bjöllumnema hjá flugmönnumog sérstökum áhuga-
mönnum um flug eða heimsstyrj-
öldina síðari. Þetta yfirgefna þorp
er þó í Ammassalik-héraðinu á
Austur-Grænlandi, í raun aðeins
spölkorn frá Kulusuk, þar sem er
nú flugvöllur svæðisins. Þangað
hefur margur Íslendingurinn lagt
leið sína.
Á árum áður var töluvert líf í
Ikkateq, þar sem bandaríski her-
inn hafði mikil umsvif vegna
stríðsins í Evrópu.
Bandaríkjamenn tóku yfir allar
varnir Grænlands eftir að Þjóð-
verjar hernámu Danmörku í apríl
árið 1940, og komu einnig á fót
mönnuðum veðurathugunar-
stöðvum víða um landið. Sums
staðar voru jafnframt útbúnir
flugvellir, til dæmis í Ikkateq, en
hann var tekinn í notkun 1941. Í
þorpinu byggðu Bandaríkjamenn
einnig sjúkrahús fyrir allt að 50
manns.
Veðurstöðin í Ikkateq var starf-
rækt til 1946, kölluð Bluie East 2
(BE-2) eins og flugvöllurinn.
Ikkateq-völlurinn var notaður
sem millilendingarstaður fyrir
herflugvélar, aðallega á leið frá Bandaríkj-
unum til Bretlands meðan á stríðinu stóð.
Flugmenn hrepptu oft slæmt veður á
norðurslóðum; bæði voru spár ekki jafn
bandarískar hervélar að nauðlenda á
Grænlandsjökli eftir að hafa lent í aftaka-
veðri á leiðinni austur um. Þetta voru
tvær B-17 sprengjuvélar og sex P-38
Lockheed, sem fylgdu þeim stóru.
Öllum úr áhöfnum þeirra var bjargað,
en vélarnar fennti fljótlega í kaf og hurfu
smám saman í jökulinn.
Fimmtíu árum síðar tókst bandarískum
hópi að finna eina P-38 vélina eftir ára-
langa leit, og ná upp úr ísnum, þótt hún
væri nærri 80 metrum undir yfirborðinu.
Það var ærið verk; vélin var tekin í sundur
í jöklinum, stykki fyrir stykki, sett saman
á ný í Bandaríkjunum og kölluð Jök-
uldaman. Henni var komið í flughæft
ástand á ný og er vitað um þrjár slíkar
Ikkatteq
Angmagsalik
G R Æ N L A N D
Í S L A N D
Ikkatteq
Kulusuk
Scoresby-sund