SunnudagsMogginn - 15.04.2012, Blaðsíða 36

36 15. apríl 2012
Fjölmargir farþegar Titanic þjáð-ust af sektarkennd vegna þess aðþeir komust lífs af meðan aðrirdóu. Einhverjir fóru að þjást af
geðveilu. Þar á meðal var Anna De Messe-
maeker, sem var farþegi á Titanic ásamt
eiginmanni sínum, en þau höfðu nýlega
gengið í hjónaband. Anna, sem var 36 ára
gömul, komst í björgunarbát en maður
hennar varð eftir á þilfari Titanic. Anna
fékk taugaáfall, sannfærð um að hún
myndi aldrei sjá hann aftur. Hann bjarg-
aðist og þau hittust á þilfari Carpathia.
Anna varð aldrei söm eftir slysið og eig-
inmaður hennar neyddist fljótlega til að
vista hana á geðsjúkrahúsi þar sem hún
dó árið 1918.
Af 705 farþegum sem björguðust af Tit-
anic voru tíu sem fyrirfóru sér. Fyrsta
sjálfvígið varð tveimur og hálfu ári eftir
að Titanic sökk. Annie Robinson, 44 ára
gömul ekkja, var þerna á Titanic og þegar
skipið var við að sökkva komst hún í
björgunarbát og hún sagði seinna að þá
hefði skipshljómsveitin enn verið að
spila. Árið 1914 var Annie á leið til Boston
með farþegaskipi en hún ætlaði að heim-
sækja dóttur sína. Þokulúðrar fóru í gang.
Annie hafði áður heyrt í þokulúðrum en
það var þegar Carpathia sigldi inn í höfn-
ina í New York með eftirlifendur. Hávært
hljóðið í þokulúðrunum í Boston vakti
skelfilegar minningar um Titanic-slysið.
Annie hljóp upp á þilfar og kastaði sér í
sjóinn.
William A. Lucas var í áhöfn Titanic og
hafði umsjón með að manna og stjórna
einum af björgunarbátunum. Hann
komst lífs af en þjáðist af skelfilegri sekt-
arkennd. Hann hafði vísað konu frá
björgunarbáti sem hann stjórnaði þar
sem hann taldi bátinn ótraustan og ekki
geta rúmað fleiri farþega. Konan fórst
með Titanic. Lucas fékk stöðugar mar-
traðir þar sem hann heyrði dauðavein
farþega og sá fljótandi lík í vatni. Hann
skaut sig árið 1921, 35 ára gamall.
Gangandi lík
Titanic-slysið eyðilagði líf Bruce Ismays
sem var stjórnarformaður White Stars-
skipafélagsins sem átti Titanic. Hann var
49 ára gamall, stundum kallaður kon-
ungur Atlantshafsins. Eftir slysið hjálpaði
hann til við að manna björgunarbátana
og átti þannig þátt í að bjarga fjölda
mannslífa. Þegar síðasti björgunarbát-
urinn hafði verið mannaður og hvorki
konur né börn voru í nánd steig Ismay í
bátinn. Umheimurinn fyrirgaf honum
það aldrei.
Um borð í Carpathiu var Ismay í losti
og á róandi lyfjum. Hann starði stjarfur
fram fyrir sig og enginn náði sambandi
við hann. Hinn 17 ára Jack Thayer, far-
þegi á Titanic, kom til Ismays þegar skip-
ið var að nálgast New York og sagði
seinna að hann hefði aldrei séð nokkurn
mann jafnniðurbrotinn og Ismay var. „Ég
er næstum viss um að um borð í Titanic
var hár hans svart með gráum sveip, en
nú var hár hans næstum snjóhvítt,“ sagði
Thayer. Thayer reyndi að sannfæra Ismay
um að hann hefði gert rétt í því að bjarga
lífi sínu með því að fara í síðasta björg-
unarbátinn en Ismay svaraði engu heldur
starði fram fyrir sig.
Mikið hatur beindist að Ismay. Hann,
einn af eigendum Titanic, var lifandi
meðan að minnsta kosti 111 konur, 54
börn og 1.327 karlmenn höfðu farist. Fína
fólkið í London, sem áður hafði sótt í fé-
lagsskap hans, hafnaði honum. Það er
ekki víst að það hafi skipt hann máli því
hann valdi sjálfur að einangra sig, þjáður
af sektarkennd vegna þess að hafa farið
um borð í björgunarbát meðan aðrir fór-
ust. Hann hafði skömm á sjálfum sér og
að sögn ættingja hans minnti hann mest á
gangandi lík. Kona hans lagði blátt bann við
því að Titanic-slysið yrði rætt í návist hans.
Hann fékk þó útrás fyrir tilfinningar sínar
með því að skrifast á við einn farþegann,
konu að nafni Marian Thayer sem hafði misst
mann sinn í slysinu, en hún gat ekki veitt
honum þá sáluhjálp sem hann þarfnaðist svo
sárlega. Stundum sást Ismay á gangi í görð-
um Lundúnaborgar þar sem hann spjallaði
við flækinga og útigangsmenn sem hann
virtist ná sérstöku sambandi við. Þegar
Ismay tók að eldast fékk hann sykursýki,
annar fótur hans var fjarlægður og eftir það
var hann í hjólastól. Hann lést árið 1937, 74
ára gamall, löngu saddur lífdaga.
Ungi pilturinn, Jack Thayer, sem hafði
reynt að hughreysta Ismay um borð í Car-
pathia, hafði bjargað lífi sínu með því að
kasta sér fyrir borð þegar Titanic var að
sökkva og komist um borð í björgunarbát.
Hann missti föður sinn í slysinu en móðir
hans komst lífs af. Thayer var einkar glað-
sinna maður sem virtist eiga farsælt líf fram-
undan, hann fékk góða stöðu í bankakerfinu
og lifði fyrirmyndar fjölskyldulífi. Árið 1940
skrifaði hann fyrir nánustu fjölskyldu sína
um upplifun sína af slysinu. Þremur árum
síðar dó sonur hans, sem var í flughernum,
þegar flugvél hans var skotin niður og hrap-
aði í Kyrrahafið. Sex mánuðum síðar lést
móðir hans, nákvæmlega 32 árum eftir Tit-
anic-slysið. Dóttir Thayers sagði að á þessum
tíma hefði hann byrjað að þjást af þunglyndi
vegna minninga um Titanic-slysið og dauða
sonar síns og móður. Thayer var fimmtugur
þegar hann framdi sjálfsmorð árið 1945 með
því að skera sig á háls og púls.
Af hverju getur fólk ekki gleymt Titanic?
John Jacob Astor var ríkasti maðurinn um
borð í Titanic. Hann var þar ásamt kornungri
eiginkonu sinni Madeleine en þau höfðu
gengið í hjónaband sjö mánuðum áður. Astor
fylgdi konu sinni að björgunarbát en fékk
ekki að fara með henni þótt þar væri nóg
pláss. Báturinn var ekki langt frá Titanic þeg-
ar skipið sökk og Madeleine fannst hún heyra
Líf í skugga Titanic
705 manns lifðu Titanic-slysið af, en harmleikurinn markaði líf þeirra.
Madeleine Astor var kornung þegar hún varð
ekkja. Umheimurinn fylgdist áhugasamur
með henni og sögulegu einkalífi hennar.
Af þeim rúmlega 2.200 manns sem voru um borð
í Titanic var 705 bjargað þegar skipið Carpathia
kom á vettvang. Við tók fjögurra daga sigling til
New York. Það væri huggunarríkt ef hægt væri að
segja frá því að þessara farþega hafi beðið ham-
ingjurík ævi, þeir hefðu fagnað því að hafa kom-
ist lífs af og átt innhaldsríkt líf. En sannleikurinn
er ekki alveg svo einfaldur.
Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrun@mbl.is