Morgunblaðið - 12.05.2012, Blaðsíða 32

32 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 12. MAÍ 2012
–– Meira fyrir lesendur
Morgunblaðið
gefur út sérblað
Ferðasumar 2012
ferðablað
innanlands
föstudaginn
25. maí.
Ferðablaðið mun veita
upplýsingar um hvern
landshluta fyrir sig og verður
aðgengilegt á mbl.is.
Því verður einnig dreift á
upplýsingamiðstöðvar
um land allt.
Katrín Theódórsdóttir
Sími 569 1105 kata@mbl.is
NÁNARI UPPLÝSINGAR GEFUR:
PÖNTUNARTÍMI AUGLÝSINGA:
Fyrir kl. 16, mánudaginn 21. maí.
SÉ
RB
LA
Ð
Ferðasumar 2012
ferðablað innanlands
Minniskort
Minnislyklar
Kortalesarar
Aukahlutir
fyrir farsíma,
snjallsíma,
iPhone
og iPad
Töskur og
símahulstur
í miklu úrvali
Rafhlöður
fyrir alla
farsíma
Minnislykill
4GB
1.990 kr.
Gott úrval
af einföldum
og ódýrum
GSM símum
Skype
heyrnartól
1.290 kr.
12V
bílafjöltengi
með USB
útgangi
2.990 kr.
Þönglabakka 1 (inní Nettó búðinni) » 109 Reykjavík » Sími 587 4900
Öll GSM
bílhleðslutæki
á 990 kr.
Almenningur þarf að
fylkja sér um núver-
anda forseta þar sem
ríkisstjórnum og meiri-
hluta Alþingis er ekki
treystandi. Miklar lík-
ur eru á að reynt verði
enn frekar að þvinga
Icesave-kröfuna í
gegnum þingið og jafn-
vel fleiri málum í
óþökk þjóðarinnar.
Það væri nánast syndaaflausn fyrir
ríkisstjórnina tækist henni að koma
kröfunni í gegn.
Væri ekki svona sjúkt ástand í
þjóðmálum landsins sem raun ber
vitni og einkennist helst af mörgum
gerspiltum þingmönnum og ómældu
foringjaræði, hefði við aðrar að-
stæður mátt styðja að fá húsfreyju
að Bessastöðum. Vart getur talist
eðlilegt að forsetaframbjóðandi geti
ekki upplýst afstöðu sína til Evrópu-
sambandsaðildar enda mikill Sam-
fylkingarfnykur af framboði hennar
og óásættanlegt hvernig hún telur
rétt að fara með málskotsréttinn,
sem meginþorri þjóðarinnar hefur
ítrekað óskað eftir að sé notaður.
Málskotsréttur sem ekki er notaður
er pólitísk ákvörðun þegar þjóðin er
ekki samstiga og vill að hann sé virk-
ur. Jafnvel þótt þjóðin vilji hafa kyn-
þokkafulla konu sem forseta þarf al-
menningur að íhuga að
forsetaframbjóðandi sem ekki vill
nota málskotsréttinn er að hunsa
vilja meirihluta þjóðarinnar sem vill
að rétturinn sé virkur.
Ríkisstjórnir sem svíkja helstu
kosningarloforð sín ítrekað, eru rún-
ar öllu trausti og þá ríður á að hafa
forseta sem öryggisventil almenn-
ings, sem vill og þorir að nota mál-
skotsrétt sinn sem felst í 26. gr.
stjórnarskrárinnar. Varla spillir fyr-
ir að ekki þarf að borga Ólafi Ragn-
ari tugi milljóna í eftirlaun fyrir
kjörtímabilið verði hann aftur end-
urkjörinn.
Slitastjórn Landsbankans hefur
gefið það út að ekki væri til nema
fyrir forgangskröfum í Icesave, sem
er einnig háð því að
ákveðnar væntingar
gangi eftir, jafnvel þó
svo að búið sé að selja
Iceland Food-keðjuna
sem öllu átti að bjarga
með sínum 67% eigna-
hlut. Enn vantar
hundruð milljarða í eft-
irstöðvar varðandi
samningana þó svo vill-
andi upplýsingum sé
haldið á lofti um annað,
enda ekki búið að
borga nema 1/3 af for-
gangskröfum.
Þó svo Lee Buchheit hafi náð að-
eins betri samningi er samt um 500
milljarða gat að ræða auk áfallinna
vaxta. Ávinningurinn sem Lee Buch-
heit náði í sínum samningi hefur guf-
að upp með gengissigi krónunnar,
sem nemur tugum milljörðum hefði
forsetinn staðfest samningana. Þjóð-
in á ekki að láta ESA kúga sig. Eðli-
legast er að útkljá málið fyrir dóm-
stólum enda ekki um neina
smáupphæð að ræða sem þjóðin er
ófær um að borga. Ríkisstjórnin fer í
mál af minna tilefni þegar landinn á í
hlut en því er öfugt farið þegar þarf
að leita réttlætis gagnvart erlendum
aðilum. Þá er ekkert annað en
sleikjuháttur og ræfildómur í fyr-
irrúmi enda útlendingadýrkunin al-
gjör sem búið er að sýna sig oft í
gegnum árin.
Það líður að kosningum um for-
seta lýðveldisins með tilheyrandi
taugatitringi hjá stjórnarflokkunum
að fá forseta sem strengjabrúðu sem
myndi ekki nota málskotsrétt sinn,
jafnvel þó að það væri í óþökk þjóð-
arinnar. Það er ekki hægt að útiloka
að stjórnvöld reyni enn frekar að
troða Icesave í gegnum þingið þó
það sé í hróplegu ósamræmi við yf-
irlýstan vilja þjóðarinnar.
Þegar forsetinn neitaði að skrifa
upp á fjölmiðlalögin um árið voru
núverandi stjórnarþingmenn svo al-
sælir að þeir héldu vart vatni, en það
gegnir öðru máli um eigin óhæfu-
verk varðandi Icesave-samningana.
Hefði forseti Íslands samþykkt
samningana stæði þjóðin frammi
fyrir slíkri örbirgð að hún hefði í
besta falli verið áratugi að hreinsa
sig af þeim skuldaklafa. Ríkisstjórn-
inni tókst að sýna landsmönnum
fram á að enginn munur er á vinstri-
og hægristjórn þar sem sérhags-
munagæslan sér alltaf um sig og
sína, með gerspillta flokksforingja
ásamt „ já amen“-skósveinum. Sum-
ir af sjálfstæðismönnum eru ekki
undanskildir, með flokksforingjann í
farabroddi, sem tóku u-beygju á síð-
ustu metrunum í Icesave-deilunni
þegar reynt var að þvinga samn-
ingana í gegnum þingið.
Ábyrgðarleysið fær væntanlega
sem fyrr að njóta sín með ómældum
kosningaloforðum í aðdraganda
næstu alþingiskosninga, svo sem í
jarðganga- og mannvirkjagerð og
öðrum gæluverkefnum byggðum á
óraunhæfum væntingum og lántök-
um. Væntanlega verða ekki upp-
byggilegri loforðin hjá meginþorra
stjórnarandstæðinga, þar sem
áþekkir loforðalistar verða einnig
viðhafðir.
Ríkisstjórn og aðrir þingmenn
sem voru tilbúnir að samþykkja á
annað þúsund milljarða kröfu með
óraunhæfum vöxtum, eru vart í takt
við raunveruleikann. Það hlýtur að
vera takmörkum háð hvað þjóð sem
er komin að fótum fram er tilbúin að
undirgangast af ábyrgðarlitlum
þingmönnum. Almenningur þarf að
átta sig á villandi málflutningi
stjórnvalda sem er ítrekað haldið á
lofti til að réttlæta glórulausa
skuldaviðurkenningu sem Icesave
er, þá er gott að vita af þeim örygg-
isventli sem forseti lýðveldisins hef-
ur verið.
Meginþorri þjóðarinnar vill að
málskotsréttur forseta sé virkur.
Forseti getur illa orðið allsherj-
arsameiningartákn, þar sem hann
getur ekki þóknast nema annarri
fylkingunni.
Höldum forsetanum lengur
og þokkadísinni á skjánum
Eftir Vilhelm
Jónsson »Meginþorri
þjóðarinnar vill
að málskotsréttur
forseta sé virkur.
Vilhelm Jónsson
Höfundur er fjárfestir.
Fyrir rúmum þrjátíu
árum, þegar Vigdís
Finnbogadóttir gaf
kost á sér til forseta-
kjörs, risu upp raddir
sem fundu framboði
hennar allt til foráttu.
Helst bar á gagnrýni í
þá veru að hún væri
einstæð móðir sem ætti
ekki maka til þess að
standa sér við hlið í for-
setaembættinu. Þá
voru þeir margir sem bentu á afskipti
Vigdísar af baráttu gegn herstöðinni
á Miðnesheiði. Öll vitum við hvernig
fór. Með Vigdísi eignuðust Íslend-
ingar einn ástsælasta þjóðhöfðingja
sem setið hefur á Bessastöðum, að
öllum öðrum ólöstuðum.
Vigdís braut vissulega blað í sög-
unni og fór sannarlega gegn ríkjandi
hefðum. Hún þorði, gat og vildi.
Gagnrýnisraddirnar voru fljótar að
þagna eftir að hún tók við embætti –
enda sýndi hún og sannaði að hún var
starfsins verð. Sjálf var ég virkur
þátttakandi í kosningabaráttu Vigdís-
ar og minnist þess hversu alþýðleg
hún var alla tíð og laus við að draga
fólk í dilka eftir þjóðfélagsstöðu. Hún
var frambjóðandi sem bjó yfir kjör-
þokka, reynslu, menntun, mann-
kærleik og hlýju – en síðastnefndu
eiginleikarnir eru þeir sem færðu
henni ekki síst sigurinn.
Mér eru einnig minnisstæð varn-
aðarorð Vigdísar þess eðlis að hvorki
hún né stuðningsmennirnir mættu
undir neinum kringumstæðum tala af
óvirðingu um meðframbjóðendurna.
Við það var staðið. Slíkur frambjóð-
andi býðst þjóðinni núna, þegar for-
setakosningar eru framundan. Þóra
Arnórsdóttir minnir um margt á Vig-
dísi. Hún er ung, vel menntuð, vel
upplýst og hefur þann mannkærleik
og hlýju sem einkenndu Vigdísi í
embætti. Bakgrunnur hennar er
einnig að mörgu leyti svipaður bak-
grunni Vigdísar; Þóra nam erlendis,
talar fjölmörg tungumál, hefur starf-
að við leiðsögn um landið okkar og
unnið í sjónvarpi fyrir utan þann fá-
gæta eiginleika að hafa ómælda per-
sónutöfra. Og hún flytur ekki ein á
Bessastaði, fari svo að hún nái kjöri.
Með henni fara tvö börn þeirra Svav-
ars Halldórssonar, auk barnsins sem
er á leið í heiminn þegar þessi orð eru
skrifuð. Auk þeirra verða þrjár dæt-
ur Svavars án efa heimagangar á
hinu forna menning-
arsetri.
Þau hjónin hafa tekið
þá ákvörðun að Svavar
sinni börnunum í fullu
starfi. Það eru því létt-
væg rök þegar því er
haldið fram að Þóra
kunni að eiga í erf-
iðleikum með að sinna
embættinu með „öll
þessi börn“. Í því sam-
bandi er e.t.v. rétt að
varpa fram þeirri
spurningu hvort nokkur
hefði haft orð á barnafjöld þeirra
hjóna ef dæmið hefði snúist við og
Svavar boðið sig fram til forseta. Á
það skal einnig minnt að þau hjón
hafa bæði verið í krefjandi vakta-
vinnu við fjölmiðla; vinnu þar sem
reynt hefur á samtakamátt þeirra
þegar kemur að umönnun barna
þeirra. Ef Þóra nær kjöri verður enn
frekar haldið utan um fjölskylduna
þar sem annað foreldrið er alfarið
heimavinnandi. Ungan aldur Þóru
hefur oft borið á góma þeirra sem
efast um hæfni hennar. Svarið við því
er að kjörgengisaldur forseta er 35 ár
og sá aldur hefur varla verið settur að
ástæðulausu.
Fyrir skömmu heyrði ég vel
menntaða og virta konu í samfélaginu
svara þessum gagnrýnisröddum á
snilldarlegan hátt: „Þóra er líklega
betur upplýst um flest mál en allur
þorri almennings. Í starfi sínu sem
fjölmiðlamaður hefur hún orðið að
setja sig vel inn í hin ólíkustu mál og
situr svo í munnlegu prófi frammi
fyrir alþjóð; prófi sem reynir á þekk-
ingu hennar.“ Ef Þóra Arnórsdóttir
nær kjöri forseta Íslands höfum við
valið vel menntaða, fjölupplýsta,
hjartahlýja fjölskyldukonu; konu sem
lætur sér annt um almenning; konu
sem verður þjóðinni til mikils sóma.
Fjölmenntaða
fjölskyldukonu
á Bessastaði
Eftir Ragnheiði
Davíðsdóttur
Ragnheiður
Davíðsdóttir
» Þóra Arnórsdóttir
minnir um margt
á Vigdísi. Hún er ung,
vel menntuð, vel
upplýst og hefur þann
mannkærleik og hlýju
sem einkenndu Vigdísi
í embætti.
Höfundur er blaðamaður og
háskólanemi.