Morgunblaðið - 01.09.2012, Blaðsíða 1

Morgunblaðið/Valdís Thor
ÍLS Slæm afkoma hefur seinkað
vinnu vegna óverðtryggðra lána.
Stór hluti skýringar þess að eignir
Íbúðalánasjóðs hafa rýrnað um þrjá
milljarða er að eignir sem sjóðurinn
yfirtók í fyrra, einkum á lands-
byggðinni, reyndust ekki eins verð-
mætar og áður var talið. Þær hafi
upphaflega verið bókfærðar miðað
við fasteignamat en nú hefur komið
í ljós að markaðsvirði þeirra er
undir fasteignamati, að sögn Sig-
urðar Erlingssonar, forstjóra
Íbúðalánasjóðs.
„Þetta endurspeglar þá stað-
reynd að um er að ræða í mörgum
tilfellum eignir á erfiðum svæðum á
landsbyggðinni og að þær eru
margar í löku ástandi,“ segir Sig-
urður.
Tap Íbúðalánasjóðs í fyrra var
3,1 milljarður og segir Sigurður
þörf á ríflega 14 milljarða fjár-
framlagi frá ríkinu til að sjóðurinn
uppfylli kröfur um eiginfjárhlut-
fall.
Sigurður segir að pólitískur
þrýstingur sé á sjóðinn að bjóða
upp á óverðtryggð íbúðalán. »26
Íbúðirnar úti á landi
verðminni en talið var
L A U G A R D A G U R 1. S E P T E M B E R 2 0 1 2
 Stofnað 1913  204. tölublað  100. árgangur 
GETUR SUNGIÐ
HEILU LÖGIN
AFTUR Á BAK
JAFNVÆGI
Á LÍKAMA
OG SÁL
BÖRN OG FORELDRAR
Í SVEPPAFRÆÐSLU
Í HEIÐMÖRK
SUNNUDAGSMOGGINN KÚALABBAR OG SLÍMSTAUTAR 10SKÚRKURINN Í ÁVAXTAKÖRFUNNI 51
Bráðnun Grænlandsjökuls er miklu hraðari en gert hefur verið
ráð fyrir. „Eitt augljósasta dæmið um breytinguna er mikill
fjöldi stöðuvatna, fljóta og áa, sem nú birtast á víð og dreif ofan
á íshellunni miklu,“ segir Haraldur Sigurðsson, eldfjalla- og
jarðfræðingur.
Haraldur, Ragnar Axelsson, ljósmyndari Morgunblaðsins, og
Skúli Mogensen athafnamaður fóru á Grænlandsjökul fyrir
nokkrum dögum, flugu yfir ísbreiðuna á þyrlu, komu víða við og
skoðuðu þá stórviðburði sem eru í gangi á jöklinum. Fjöldi ljós-
mynda sem Ragnar tók í ferðinni og frásagnir þeirra eru birtar
í Sunnudagsmogganum í dag.
Haraldur segir að sennilega sé enginn staður á jörðu að
breytast jafnhratt nú og Grænlandsjökull. Á þversprungnum
ísnum hefur myndast fjöldi tjarna og stöðuvatna vegna hraðrar
ísbráðnunar. Mörg þúsund vötn hafa myndast og talið er að nú
sé að meðaltali eitt ísvatn á hverja 33 ferkílómetra á því svæði
Grænlandsjökuls sem kannað hefur verið. „Hvaða áhrif getur
bráðnun heimskautsjökla og hafíss haft á hafstrauma umhverf-
is Ísland?“ spyr Haraldur í grein sinni. ,,Fylgjumst við nægi-
lega vel með þessum breytingum, sem geta haft stórkostleg
áhrif á efnahag okkar allra?“
Á myndinni má sjá Harald mæla hitastigið í skærbláu ísvatn-
inu. Skúli Mogensen heldur í línu sem tryggir öryggi Haraldar
við glerhálan vatnsbakkann.
Vötn og stórfljót á íshellunni
 Enginn staður er að breytast
jafnhratt og Grænlandsjökull
Morgunblaðið/RAX
 Bráðnun getur haft „stórkost-
leg áhrif á efnahag okkar allra“
 Talið að eitt ísvatn sé að með-
altali á hverja 33 ferkílómetra
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Vísbendingar eru um að makríl-
stofninn í Norðaustur-Atlantshafi sé
stærri en haldið hefur verið fram.
Guðmundur Óskarsson fiskifræðing-
ur segir að Alþjóðahafrannsóknaráð-
ið byggi stofnmatið að verulegu leyti
á aflatölum. „Ef þær eru rangar, sem
ýmislegt bendir til, færðu rangt
stofnmat,“ segir Guðmundur.
Í fæðugöngu norður og vestur á
bóginn í sumar er áætlað að makríll í
íslenskri lögsögu, alls um 1,5 millj-
ónir tonna, hafi étið um eða yfir 3
milljónir tonna. Langmest étur hann
af rauðátu og er svo komið að ljósáta
er orðin áberandi í fæðu síldar, en
rauðáta var áður efst á matseðli
hennar. Fram kemur í samtali við
Guðmund að ýmsir halda því fram að
uppsjávarstofnar í NA-Atlantshafi
séu orðnir of stórir fyrir vistkerfið.
Auk átu er fiskmeti af ýmsum toga
að finna í fæðu makríls þó að það sé í
minna mæli. Hafrannsóknastofnun
hefur einkum safnað fæðusýnum í
flottroll fjær landi þar sem megin-
stofn makríls heldur sig. Undanfarið
hefur sýnum einnig verið safnað í
afla minni báta, sem veiða makríl á
svæðum þar sem oft er að finna seiði
og ungfiska. „Eitthvað er það sem
rekur makríllinn inn í hafnir landsins
og þar er örugglega ekki mikið af átu
fyrir hann,“ segir Guðmundur.
MBarist um fæðuna í hafinu »24
Makrílstofn stærri
en talið hefur verið
 Áætlað að makríll hafi étið 3 milljónir tonna í lögsögunni í ár