Morgunblaðið - 01.09.2012, Blaðsíða 22

22 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 1. SEPTEMBER 2012
Birkir Fanndal
Mývatnssveit | Mývetnskir gangna-
menn héldu á fjall í gærmorgun.
Þeir leita Norður- og Austurfjöll
og skila safninu í aðhald austan
Námafjalls síðdegis í dag, laug-
ardag. Snemma á sunnudags-
morgni verður féð síðan rekið
vestur yfir Námaskarð til Hlíð-
arrétta, þar sem sundurdráttur
fjárins hefst væntanlega klukkan
níu til tíu. Þótt ekki verði margt
fé á réttinni, varla tvö þúsund
fjár, er ætíð góð stemning á Hlíð-
arrétt. Slysavarnadeildin Hringur
verður með veitingar, kaffihlað-
borð, pylsur og fleira, og er það
þeirra fjáröflunarsamkoma.
Ætíð er töluvert fjölmenni á
réttinni, heimafólkið, brottfluttir
svo og ferðamenn en þeim þykir
ætíð afar gaman að fylgjast með
þessari þjóðlegu athöfn. Búast má
við að réttarhljóðin, jarmur og
skvaldur, verði að mestu þögnuð
fyrir klukkan 13.
Væntanlega snjóar ekki á
gangnamenn okkar en fjöll hafa
hvítnað hér og næturfrost lítils-
háttar gerði í fjórar nætur. Veð-
urstofan segir að hlýna muni, en
gæti rignt eitthvað.
Réttað í Mývatnssveitinni
Morgunblaðið/Birkir Fanndal
Komnar heim Þessi prúða ær með gimbrar vænar tvær er komin í heimaland, hefur hraðað sér til byggða undan
krapaslyddu og næturfrostum. Þær njóta tilverunnar innan um birki og beitilyng sem farið er að taka á sig haustliti.
Fyrir skömmu var reynt að ná í
skipsbjöllu breska herskipsins HMS
Hood þar sem hún liggur í flaki skips-
ins á botni Grænlandssunds en til-
raunin mistókst og verður hún end-
urtekin síðar.
Haraldur Sigurðsson eldfjallafræð-
ingur var með í för á snekkjunni M/Y
Octopus, þegar tilraunin átti sér stað,
og lýsir henni á bloggi sínu (vulk-
an.blog.is/blog/vulkan/) auk þess sem
hann gerir grein fyrir sögu skipsins
og birtir meðal annars meðfylgjandi
mynd af Twitter-síðu Pauls Allens.
Frásögn hans er hér stytt og end-
ursögð.
Hood var smíðað 1916-1920 og var
stærsta herskip Breta, 48 þúsund
tonn og 262 metrar á lengd. Skips-
bjallan var eitt helsta einkenni skips-
ins. Þýska herskipið Bismarck sökkti
Hood 24. maí 1941 og fórust með því
1.415 manns en þrír komust af. Þeir
komu til Reykjavíkur með bresku
skipi seinni partinn sama dag.
Þetta var mikið áfall fyrir Breta og
allur breski sjóherinn var gerður út
til þess að ná fram hefndum enda var
skipun Churchill forsætisráðherra að
sökkva Bismarck. Skipið hafði
skemmst og var stefnt í áttina til
Brest í Frakklandi til viðgerðar.
„Tveimur dögum síðar tókst breskum
herflugvélum að varpa tund-
urskeytum á þýska risann, sem var
251 metri á lengd,“ skrifar Haraldur.
„Fljótlega tókst að skemma stýri
skipsins og var það nú nær stjórn-
laust. Önnur tundurskeyti hæfðu í
beint mark og Bismarck sökk í hafið
hinn 27. maí um 650 km fyrir vestan
Brest í Frakklandi. Bismarck hafði
verið aðeins 9 daga í þjónustu þýska
hersins frá því skipið var tekið í notk-
un og þar til það sökk.“
Flakið fannst 2001
Hood sökk um 500 km vestur af
Reykjanesi og er flakið á tæplega
2.850 m dýpi. Það fannst 2001 og í
liðnum mánuði var gerður út leið-
angur á Octopus, sem er í eigu millj-
arðamæringsins Pauls Allens, annars
af stofnendum Microsoft, með sam-
þykki og þátttöku breska sjóhersins
til þess að kanna flakið og ná upp
skipsbjöllunni í þeim tilgangi að koma
henni fyrir á minjasafni sjóhersins í
Bretlandi.
Skipsbjallan var upphaflega á þil-
fari herskipsins. „Við sendum fjar-
stýrðan kafbát niður og fljótlega
fannst bjallan, en hún var ofan á haug
af miklu rusli úr skipinu og hvíldi und-
ir stálþili, sem slútti yfir,“ segir Har-
aldur. „Þetta gerði okkur erfitt að ná
til hennar. Kafbáturinn hefur tvo vél-
arma, sem geta verið furðu fimir. Það
tókst að koma járnkrók í gatið efst á
bjöllunni, en þegar átakið kom á krók-
inn, þá réttist úr honum og bjallan
slapp af og seig lengra niður í ruslið.
Nú fór veður versnandi og varð því að
hætta frekari köfun þegar vindur fór
yfir 30 hnúta og sjór var orðinn nokk-
uð mikill. Við skildum því við bjölluna
á botninum,“ segir Haraldur.
Skipsbjalla Hood náð-
ist ekki í fyrstu tilraun
 Haraldur Sigurðsson eldfjallafræðingur í leiðangrinum
Ljósmynd/Paul Allen
Skipsbjallan úr Hood Erfitt reyndist að ná í bjölluna þar sem hún var ofan
á haug af miklu rusli úr skipinu og hvíldi undir stálþili, sem slútti yfir.
Tré ársins 2012 er gráösp
á Brekkugötu 8 á Ak-
ureyri en Skógrækt-
arfélag Íslands verður
með athöfn þar á morgun,
sunnudag, í tilefni valsins
og verður Sigríði Maríu
Hammer og Páli Steindóri
Steindórssyni, eigendum
trésins, veitt viðurkenn-
ing. Skv. upplýsingum frá
Skógræktarfélagi Íslands
er gráösp blendingur milli
blæaspar og silfuraspar.
Hún er sjaldgæf hér á
landi. Skógræktarfélag Ís-
lands útnefnir árlega tré
ársins.
Gráösp valin tré ársins
www.forlagid.is – alvöru bókaverslun á netinu
HVAR ER
HÚFAN MÍN?
Frá höfundi
bókarinnar
Sokkaprjón
GLÆNÝ
PRJÓNA
BÓK!
Húfuprjón – 57 uppskriftir
á kríli, krakka, konur og karla
Litrík og fjölbreytt bók með einföldum
og skýrum uppskriftum, gagnlegum
leiðbeiningum og góðum ráðum.