Morgunblaðið - 01.09.2012, Qupperneq 26
FRÉTTASKÝRING
Hörður Ægisson
hordur@mbl.is
Ljóst er að sú upphæð sem ríkið þarf
að leggja til eigi Íbúðalánasjóður
(ÍLS) að uppfylla kröfur um 5% eig-
infjárhlutfall er enn hærri en áður var
reiknað með. Sigurður Erlingsson,
forstjóri Íbúðalánasjóðs, segir þörf á
ríflega 14 milljarða fjárframlagi frá
ríkinu miðað við ítrustu kröfur um 5%
eiginfjárhlutfall.
Afkoma sjóðsins á fyrri hluta þessa
árs var töluvert verri en áætlanir
höfðu gert ráð fyrir og nam tapið um
3,1 milljarði króna borið saman við
ríflega 1,5 milljarða hagnað á sama
tíma fyrir ári. Eiginfjárhlutfall sjóðs-
ins er aðeins 1,4% og hefur lækkað úr
2,3% frá áramótum.
Í samtali við Morgunblaðið segir
Sigðurður að væntingar sjóðsins
standi til þess að ríkið muni endur-
fjármagna sjóðinn fyrir lok þessa árs.
„Stjórnvöld hafa hins vegar ekki
komið með mjög skýr svör í þeim efn-
um, önnur en þau að ríkið muni
standa að baki sjóðnum,“ segir Sig-
urður. Hann bendir á að það sem
kunni að skýra seinagang stjórnvalda
sé sú skoðun, sem heyrist gjarnan, að
úr því að það er ríkisábyrgð, þá þurfi
sjóðurinn ekki á eiginfjárframlagi að
halda. Sigurður telur aftur á móti
heppilegra að sjóðurinn uppfylli skil-
yrði um 4% eiginfjárhlutfall. Hann
bendir einnig á að það skjóti skökku
við, ef ekki eigi að uppfylla þær kröf-
ur, í ljósi þess að búið er að gera
auknar kröfur um áhættustýringu og
eftirlit sjóðsins í átt að því regluverki
sem gildir um fjármálafyrirtæki.
Stór hópur gerir ekki neitt
Sigurður segir afkomu sjóðsins
fyrir virðisrýrnun eigna innan
skekkjumarka. Í tólf mánaða fjár-
hagsáætlun sjóðsins var áætlað að
virðisrýrnun eigna á tímabilinu
myndi nema um 700 milljónum króna.
Niðurstaðan hafi hins vegar verið ríf-
lega 3 milljarðar. Sigurður bendir á
að um milljarður af því sé tilkominn
vegna fasteigna sem sjóðurinn tók yf-
ir á síðasta ári, ekki síst á lands-
byggðinni, sem hafi upphaflega verið
bókfærðar miðað við fasteignamat.
Verðmat á eignunum hefur nú aftur á
móti leitt í ljós að markaðsvirði þeirra
er undir fasteignamati. „Þetta endur-
speglar þá staðreynd að um er að
ræða í mörgum tilfellum eignir á erf-
iðum svæðum á landsbyggðinni og að
þær eru margar í löku ástandi,“ segir
Sigurður.
Gæði lánasafns Íbúðalánasjóðs
hafa auk þess versnað um sem nemur
tveimur milljörðum króna. Að sögn
Sigurðar má skýra það annars vegar
með því að lánasafnið sé að eldast,
sem þýðir að sjóðurinn hefur þurft að
afskrifa í auknum mæli lán sem hafa
verið lengi í vanskilum, og hins vegar
hafa ný vanskil aukist frá áramótum.
Aðspurður segist Sigurður telja að
ástæðan fyrir þessari þróun sé hugs-
anlega sú að um þriðjungur heimila –
um þrjú þúsund – hafi ekki nýtt sér
110% leið sjóðsins á síðasta ári, jafn-
framt því að frystingu lána hafi í
mörgum tilfellum lokið. „Það er því
stór hópur sem er í rauninni ekki að
gera neitt í sínum málum.“ Sigurður
segir erfitt að átta sig nákvæmlega á
því hvaða ástæður liggja þar að baki.
„Getur verið skortur á greiðsluvilja
og sú staðreynd að við erum með
hlutfallslega marga tekjulága lán-
þega sem sjá ekki leið úr vandræðum
sínum.“
Íbúðalánasjóður stefnir að því á
næstu mánuðum að bjóða upp á
óverðtryggð íbúðalán. Sigurður við-
urkennir hins vegar að „slæm afkoma
sjóðsins geti kannski hægt eitthvað á
þeirri vinnu“. Vísbendingar eru, sam-
fara vaxtahækkunarferli Seðlabank-
ans, um að dregið hafi úr ásókn við-
skiptavina í óverðtryggð lán.
Sigurður telur aftur á móti ekki rétt
að meta það sem svo að sjóðurinn hafi
misst af vagninum í þessum efnum og
segist ekki hafa af því áhyggjur að
sjóðurinn geti ekki boðið upp á sam-
keppnishæf kjör.
Aðspurður játar Sigurður því að
það sé pólitískur þrýstingur á Íbúða-
lánasjóð að kynna til sögunnar óverð-
tryggð íbúðalán. „Það er klárlega
pólitískur þrýstingur. Okkur var veitt
heimild til að gera þetta og því lítum
við á það sem ígildi þess að við eigum
að bjóða upp á slík lán. Þrýstingurinn
var tekinn af pólitíkinni og færður til
okkar. Við sitjum því eftir með heitu
kartöfluna.“
Landsbyggðin fellir ÍLS
Sjóðurinn tapaði 3,1 milljarði á fyrri hluta ársins Þörf á 14 milljarða fjárfram-
lagi frá ríkinu Verðlitlar fasteignir á landsbyggðinni draga niður afkomuna
Forstjóri Sigurður Erlingsson.
Morgunblaðið/Ernir
26 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 1. SEPTEMBER 2012
2012
Hugmyndin þarf að vera
framúrstefnuleg
Hugmyndin þarf að vera raunhæf
Frestur til að skila inn framúrstefnuhugmynd er 1. október 2012.
Nánari upplýsingar er að finna á heimasíðu Sjávarútvegsráðstefn-
unnar www.sjavarutvegsradstefnan.is
KALLAÐ ER EFTIR
HUGMYNDUM
SEM EFLA
ÍSLENSKAN
SJÁVARÚTVEG
OG TENGDAR
ATVINNUGREINAR
Markmið samkeppninnar er að finna framsæknar og frumlegar hug-
myndir sem skapa umræðugrundvöll eða nýja hugsun í sjávarútveg-
inum. Við mat á hugmyndum verður m.a. litið til eftirfarandi þátta:
Frumleika, virðisauka, sjálfbærni
og ímyndar greinarinnar út á við
Verðlaunaféð er kr. 400.000 en auk þess
fá hugmyndirnar kynningu og sérstaka
viðurkenningu á Sjávarútvegsráðstefnunni
8.-9. nóvember á Grand hótel.
Í umsókn þarf að lýsa hugmynd á
hnitmiðaðan hátt, koma með tillögu að
framkvæmd og geta til um væntanlegan
afrakstur og góð áhrif á ímynd íslenskra
afurða (hámark 2 bls.). Skilyrðin eru tvö:
Sjávarútvegsráðstefnunnar 2012
Svifaldan, verðlaunagripur
Framúrstefnuhugmyndar
Sjávarútvegsráðstefnunnar.
Fyrstu verðlaun 2011 fékk
hugmyndin Ljósveiðar,
ljósvarpa
Framúrstefnuhugmynd
Aðal styrktaraðilar Sjávarútvegsráðstefnunnar 2012
STUTTAR FRÉTTIR
● Fyrstu sjö mánuði ársins voru fluttar
út vörur fyrir 361,8 milljarða króna en
inn fyrir 326,6 milljarða króna. Afgang-
ur var því á vöruskiptunum við útlönd
sem nam 35,2 milljörðum en á sama
tíma árið áður voru þau hagstæð um
57,7 milljarða á sama gengi, samkvæmt
frétt Hagstofu Íslands í gær.
Jákvæð um 35 milljarða
● Hagnaður fasteignafélagsins Regins
nam 983 milljónum króna á fyrri hluta
ársins samanborið við 66 milljónir
króna á sama tímabili 2011. Eiginfjár-
hlutfallið er 33%. Rekstrartekjur Reg-
ins hf. á fyrri helmingi ársins 2012
námu 1.681 milljón króna.
Reginn hagnast
um 983 milljónir króna
Hörður Ægisson
hordur@mbl.is
Hagnaður Arion banka nam 11,2
milljörðum króna eftir skatta sam-
anborið við 10,2 milljarða króna á
sama tímabili í fyrra. Arðsemi eigin
fjár var 18,8% samanborið við 20,3%
á sama tímabili árið 2011. Lítil breyt-
ing var á arðsemi af reglulegri starf-
semi milli ára og nam hún 11,8% á
fyrri hluta þessa árs en var 11,2% á
sama tímabili árið 2011. Virðisbreyt-
ing á útlánasafni Arion banka hafði
einnig jákvæð áhrif á afkomu bank-
ans sem nemur þremur milljörðum.
Höskuldur H. Ólafsson, banka-
stjóri Arion banka, segir: „afkoma
bankans fyrstu sex mánuði ársins er
viðunandi og í samræmi við okkar
væntingar.“ Eiginfjárhlutfall bank-
ans var 22,3% í lok tímabilsins og
jókst lítillega frá öðrum fjórðungi
síðasta árs þegar það nam 21,4%.
Fjármálaeftirlitið gerir kröfu um
16% eiginfjárhlutfall.
Vilja lækka rekstrarkostnað
Í afkomutilkynningu frá bankan-
um er ennfremur haft eftir Höskuldi
að hann sé ánægður með þann stöð-
ugleika sem uppgjörið sýnir. „Af-
koma bankans af reglulegri starf-
semi var ásættanleg en þrátt fyrir
góðan rekstur viljum við sjá þókn-
anatekjur bankans hækka og kostn-
að við rekstur bankans lækka. Að
þessum þáttum munum við vinna á
næstu misserum.“
Litlar breytingar urðu á rekstrar-
tekjum bankans á milli ára en þær
námu als 24,9 milljörðum, borið sam-
an við 24,5 milljarða á sama tímabili
fyrir ári. Hreinar vaxtatekjur námu
hins vegar 13,9 milljörðum saman-
borið við 11,2 milljarða árið 2011.
Nýir skattar á fjármálafyrirtæki
gera það einnig að verkum að bæði
launakostnaður og tekjuskattur Ar-
ion banka eykst töluvert á milli ára.
Launakostnaður hækkar um 12% frá
því á sama tímabili fyrir ári, meðal
annars vegna nýs fjársýsluskatts á
laun starfsmanna. Reiknaður tekju-
skattur nam 2,9 milljörðum króna,
samanborið við 2,5 milljarða árið
2011, en þá aukningu má meðal ann-
ars skýra vegna nýs 6% skatts á
hagnað fjármálafyrirtækja umfram
einn milljarð króna.
2 milljarðar vegna eignasölu
Hreinar tekjur af aflagðri starf-
semi námu 1.379 milljónum króna
samanborið við tap að fjárhæð 568
milljónir króna á sama tímabili fyrir
ári. Hagnaður bankans vegna sölu á
stórum hluta af eignarhluta sínum í
Högum á fyrri helmingi ársins nam
875 milljónum. Þá var hagnaður
bankans vegna sölu á um 39% hlut
bankans í N1 hf. 868 milljónir, en
endanlega var gengið frá sölunni í
byrjun júní eftir samþykki eftirlits-
aðila. Tap af annarri aflagðri starf-
semi og rekstri fullnustueigna í eigu
bankans nam 364 milljónum króna.
Í tilkynningu bankans er haft eftir
Höskuldi að sala á eignarhlutum
bankans í fyrirtækjum í óskyldum
rekstri hafi gengið vel. „Á tímabilinu
höfum við selt hluti í félögum sem við
höfum þurft að taka yfir og má þar
nefna hluti í Högum, N1, BM Vallá
og Pennanum. Þetta hefur gengið vel
og hafði jákvæð áhrif á afkomu bank-
ans upp á um tvo milljarða króna.“
Morgunblaðið/Eggert
Uppgjör Höskuldur Ólafsson, bankastjóri Arion banka, segir „afkomu bank-
ans fyrstu sex mánuði ársins viðunandi og í samræmi við okkar væntingar“.
Arion banki hagnast
um 11,2 milljarða króna
Höskuldur segir afkomuna „viðunandi“ Virðisaukning
útlána nam 3 milljörðum Launakostnaður jókst um 12%
!"# $% " &'( )* '$*
+,+-./
+0,-.1
+,,-23
,4-5/0
,4-002
+3-/,5
+,2-15
+-51.5
+35-41
+5/-45
+,+-0,
+0/-++
+,/-+1
,4-500
,+-450
+3-/20
+,2-3+
+-55+
+35-50
+5/-13
,+/-50,,
+,,-,+
+0/-53
+,/-5
,4-.50
,+-+,+
+3-1//
+,3-+2
+-5555
+3.-+1
+5/-0+
Skannaðu kóð-
ann til að sjá
gengið eins og
það er núna á