SunnudagsMogginn - 09.09.2012, Blaðsíða 45

9. september 2012 45
Lesbók
Í Sögunni af klaustrinu áSkriðu eftir Steinunni J.Kristjánsdóttur fornleifa-fræðing, sem kom út fyrir
stuttu, er sagt frá uppgrefti á
Skriðu, einni viðamestu forn-
leifarannsókn sem ráðist hefur
verið í um árabil á Íslandi. Ým-
islegt óvænt kom í ljós við upp-
gröftinn, þar á meðal að á staðn-
um var kirkjugarður þar sem
fannst stærsta mannabeinasafn
sem fundist hefur í einum upp-
greftri hérlendis. Sem bóka-
áhugamanni þótti mér það sér-
staklega forvitnilegt að í þremur
grafanna fundust bækur sem
settar höfðu verið á brjóst hins
látna.
Bókunum er lýst í bókinni, en
ekki greint frekar frá innihaldi
þeirra en að í þeim sé latneskur
texti ritaður gotnesku letri.
Álykta má líka að þær séu frá
fyrri hluta sextándu aldar, enda
líklegt að grafirnar séu frá þeim
tíma að því kemur fram í bók
Steinunnar, en ekki er greint frá
því hvaða bækur þetta voru og
kannski illt við að eiga að meta
það af slitrum sem legið hafa
neðanjarðar í fimmhundruð ár;
líklega var fátt eftir af þeim ann-
að en spjöldin. Að því sögðu er
líklegt að textinn hafi verið
trúarlegur í ljósi þess hvar graf-
irnar voru og hinir látnu vænt-
anlega meðal frammámanna
klaustursins.
Eðlilega verður ekki vitað
hvort viðkomandi bækur hafa
verið valdar af þeim sem stóðu
fyrir greftruninni, príor klaust-
ursins hafi um vélað eða þær hafi
verið í uppáhaldi hjá hinum
látnu, tveimur körlum og einni
konu. Það er reyndar skemmti-
leg pæling hvort og þá hvaða bók
maður vildi láta fylgja með sér í
gröfina. Það gefur augaleið að
ekki eru miklar líkur á að hún
verði lesin og því spurning hvort
bókin fær að fara með í gröfina til
að tryggja að enginn komist yfir
hana, til að farga henni, eða til að
undirstrika það fyrir eftirlif-
endum hversu miklu hún skipti á
meðan lesandinn var lífs..
Les-
efni í
gröfina
’
Það er reyndar
skemmtileg
pæling hvort og
þá hvaða bók maður
vildi láta fylgja með
sér í gröfina.
Orðanna
hljóðan
Árni Matthíasson
arnim@mbl.is
Í
spennusagnageiranum
stendur hinn danski Jussi
Adler-Olsen fyrir gæði.
Þrjár bóka hans hafa verið
þýddar á íslensku og allar vakið
athygli og öðlast vinsældir, eins
og svo víða annars staðar: Konan
í búrinu, Veiðimennirnir og sú
síðasta er Flöskuskeyti frá P sem
hlaut Glerlykilinn sem besta
norræna glæpasagan árið 2010.
Í Flöskuskeytinu rannsakar
Carl Mørck ásamt félögum gam-
alt mál þar sem flöskuskeyti frá
unglingspilti kemur við sögu en
mannræningi hafði á sínum tíma
haft piltinn og yngri bróður hans
í haldi. Í ljós kemur að mann-
ræninginn er enn að.
Adler-Olsen keyrir söguna
áfram á hraða og spennu og
skiptir ört milli persóna. Hann er
flinkur höfundur sem er stund-
um alveg við það að ofbjóða les-
endum með hrikalegri fram-
vindu og ógnvekjandi lýsingum,
en er um leið svo snjall að hann
þekkir mörkin og virðist vita
nokkuð nákvæmlega hvað hann
megi ganga langt í óhugnaði og
hvenær rétt sé að draga úr hon-
um.
Persónusköpun er góð og eft-
irminnileg. Mannræninginn er
sálsjúkur maður sem rænir
börnum og unglingum og Adler-
Olsen veitir sýn í myrkan og
óhuggulegan hugarheim manns
sem þjáðist sem barn. Höfundar
þurfa reyndar yfirleitt ekki að
leggja mikið á sig til að vekja
samúð lesenda með börnum og
unglingum sem þurfa að líða, slík
samúð kemur nánast að sjálfu sér
hjá lesendum sem eru þokkalega
innrættir. Börn og ungmenni
koma mjög við sögu í þessari
bók, sem eykur áhrifamátt
hennar, og ekki fer þar allt vel.
Ekki er hægt að minnast á per-
sónur þessarar bókar án þess að
geta um kvenpersónurnar. Í
Konunni í búrinu skapaði Adler
eftirminnilega kvenpersónu sem
gafst ekki upp í skelfilegum að-
stæðum. Í Flöskuskeytinu er að
finna sterkar kvenpersónur sem
ætla sér að taka atburðarásina í
eigin hendur.
Flöskuskeyti frá P er vel samin
bók og æsispennandi. Þeir sem
gera hlé á lestri hennar til að
sinna skyldustörfum hljóta að
bíða óþreyjufullir eftir að vinnu
ljúki svo þeir geti haldið áfram að
lesa. Svo góð er þessi bók að það
er ekki hægt að leggja hana frá
sér ólesna, ef maður er á annað
borð byrjaður. Flöskuskeytið er
einfaldlega besta spennusagan á
markaðnum nú um stundir.
Jón St. Kristjánsson þýðir
bókina ágætlega eins og hans var
von og vísa, eini gallinn er að hin
forljóta sögn „fatta“ er notuð
nokkrum sinnum og vakti ógleði
hjá þessum gagnrýnanda í hvert
sinn sem henni brá fyrir.
Bækur
Flöskuskeyti frá P
bbbbn
Eftir Jussi Adler-Olsen. Jón St.
Kristjánsson þýddi, Vaka-Helgafell
gefur út. 524 bls. kilja.
Danski rithöfundurinn
Jussi Adler-Olsen.
Kolbrún Bergþórsdóttir
Jussi í
banastuði
LISTASAFN ÍSLANDS
Söfn • Setur • Sýningar
Listasafn Reykjanesbæjar
ALLT EÐA EKKERT
Samsýning 55 listamanna
af Reykjanesi.
30. ágúst - 21. október
Bátasafn Gríms Karlssonar
100 bátalíkön
Byggðasafn Reykjanesbæjar
VERTÍÐIN
Opið virka daga 12.00-17.00
helgar 13.00-17.00
Aðgangur ókeypis
reykjanesbaer.is/listasafn
ÞJÓÐMINJASAFN ÍSLANDS
Kvikmyndasýning sunnudaginn 9. september kl. 15:
Björgunarafrekið við Látrabjarg
Fjölbreyttar sýningar:
Þjóð verður til - menning og samfélag í 1200 ár
Björgunarafrekið við Látrabjarg - ljósmyndir Óskars Gíslasonar
Aðventa á Fjöllum - ljósmyndir Sigurjóns Péturssonar
Einvígi aldarinnar. Fischer og Spassky - 40 ár
TVÆR Í EINNI/TWO IN ONE - Ljósmyndir Sverris Björnssonar
Þjóðminjasafn Íslands, Suðurgötu 41, s. 530 2200,
www.thjodminjasafn.is, thjodminjasafn@thjodminjasafn.is
Opið alla daga kl. 10-17
SÝNINGARSALIR Í KJALLARA:
Sýningin „Lífið í Vatnsmýrinni“
5. sept. - 4. nóv. opið 12-17 alla daga, lokað mánudaga.
Á sýningunni er hægt að kynnast marglaga sögu Vatnsmýrarinnar.
Hún er hugsuð til að efla vitund um náttúruna inni í borginni og
borgina í náttúrunni.
NÁTTÚRUSKÓLI NORRÆNA HÚSSINS
- fjölskyldudagskrá alla virka daga í sept. og okt. kl. 12-17,
lokað mánudaga.
Ratleikur með spurningum og verkefnum
sem fjölskyldan leysir saman
Norræna húsið, Sturlugötu 5, s. 551 7030
www.norraenahusid.is , nh@nordice.is
Opið alla virka daga 9-17, helgar 12-17. Aðgangur ókeypis.
SKIA - skuggi
Elías B. Halldórsson, Gabríela
Friðriksdóttir, Haraldur Jónsson,
Helgi Þorgils Friðjónsson, Hringur
Jóhannesson, Jóhann Briem, Katrín
Elvarsdóttir, Kristján Guðmundsson,
Magnús Pálsson, Ragnar Kjartansson,
Ralph Hannam, Sigurður Árni
Sigurðsson, Snorri Arinbjarnar og
Þorvaldur Skúlason.
Opið 12-17, fim. 12-21, lokað þri.
www.hafnarborg.is
sími 585 5790
- Aðgangur ókeypis
Húsið á Eyrarbakka í borðstofu:
Sunnlendingar á Ólympíuleikum
sumarsýning Byggðasafns
Árnesinga
Sjóminjasafnið á Eyrarbakka
Draumur um bát
sýning í forsal
Opið alla daga kl. 11-18
Sími 483 1504
www.husid.com
SAGA TIL NÆSTA BÆJAR
íslensk vöruhönnun í tíu ár
Sunnudaginn 9. sept. kl. 14
Spjall við Brynhildi Pálsdóttir,
Auði Ösp Guðmundsdóttur og
Hafliða Ragnarsson chocolatier
um matarhönnun!
Opið alla daga
nema mán. kl. 12-17.
Verslunin KRAUM í anddyri.
Garðatorg 1, Garðabær
www.honnunarsafn.is
NAUTN OG
NOTAGILDI
myndlist og hönnun á Íslandi
Kaffistofa – Leskró – Barnakró
Opið alla daga kl. 12-18
AÐGANGUR ÓKEYPIS
www.listasafnarnesinga.is
Hveragerði
ÖLVUÐ AF ÍSLANDI 19.5. - 4.11. 2012
DÁLEIDD AF ÍSLANDI 19.5. - 4.11. 2012
HÆTTUMÖRK 19.5. - 31.12. 2012
SUNNUDAGSLEIÐSÖGN kl. 14
í fylgd Dagnýjar Heiðdal listfræðings.
SAFNBÚÐ Listaverkabækur, kort og gjafavara.
Fríkirkjuvegi 7, 101 Reykjavík
Sími 515 9600
OPIÐ daglega kl. 11-17, lokað mánudaga
www.listasafn.is
Verið
velkomin
NORRÆNA HÚSIÐ