Morgunblaðið - Sunnudagur - 28.10.2012, Blaðsíða 50

samtaka Grafarholts en er nú varaformaður.
Núna eru samtökin að funda með borginni út
af svæði sem íbúarnir ætla að taka yfir.
„Íbúarnir ætla að búa til sinn eigin almenn-
ingsgarð, með smávegis fjárstuðningi frá
borginni. Það er auðveldara að gera svona
verkefni núna. Fólk trúir á þau,“ segir hann
og bætir við að viðhorfið hafi breyst, það sé
ekki lengur litið svo á að borgin eigi að
„skaffa allt“ heldur leggi íbúarnir líka sitt af
mörkum.
Annað verkefni sem íbúasamtökin hafa
unnið að er gerð matjurtagarða í hverfinu,
sem heppnaðist vel. „Ferlið að skapa okkar
eigið sameiginlega rými er afurð sem er ekk-
ert síðri og jafnvel merkilegri en raunveru-
lega afurðin. Þetta er nálgun sem ég nota á
öll þessi verkefni.“
Verkefni á Grænlandi
Guðmundur er líka hluti af hópnum The Turf
Network, sem hefur fengist við ýmis verk-
efni. „Við höfum verið að vinna að verkefni á
Grænlandi í tæp tvö ár. Verkefnið er í fjár-
mögnun og er komið ágætlega áleiðis. Það
byggist á því að búa til sameiginlegt almenn-
ingsrými í smábæ á Grænlandi með atvinnu-
lausum ungmennum, kenna þeim handverkið
og gera þeim það ljóst að þau skipti máli fyr-
ir samfélagið og vonandi líka að samfélagið
skipti máli fyrir þau. Sýna þeim á lifandi hátt
hvað samtakamátturinn getur fært okkur.
Hvernig þau geta bætt sinn eigin veruleika
og annarra með því að gera eitthvað saman
fyrir bæinn.“
Guðmundur segist sjálfur vera úthverfa-
miðaður. „Ég held að það sé kominn tími á
endurreisn úthverfanna. Ég ætla að leggja
mitt af mörkum til þess. Úthverfin þurfa að
vera lífvænleg, sjálfbærar einingar með öfl-
ugu og fjölbreyttu mannlífi. Það er sú end-
urreisn sem ég er alltaf að vonast eftir og
held að sé að verða að raunveruleika. Þau
eiga að geta verið lítill bær í borginni.“
stikla á svo þau upplifi einhverja áskorun“.
Þrautabrautin er síðan sérstaklega spenn-
andi, og ekki má gleyma sjóræningaskipinu
og kastalanum.
„Ég hef alltaf haft miklar skoðanir á leik-
svæðum. Ég er búinn að vera pabbi í 14 ár
og upplifði leiksvæðin í Danmörku sem miklu
skemmtilegri en hér og meiri áskorun.
Krakkarnir sóttu mikið í að fara á þau um
helgar. Ég fór að skoða þetta betur í nám-
inu,“ segir Guðmundur sem einbeitti sér að
náttúruleiksvæðum.
Í náminu las hann bók þar sem þeirri
kenningu var varpað fram að leitin að hinu
fullkomna, örugga leiksvæði hefði í raun
drepið leiksvæðið. „Þetta var vakning fyrir
mig og sannleikskorn í þessu. Að þessi stöðl-
un og einsleitni og kröfurnar um að krakk-
arnir væru sýnilegir á næstum hvaða bletti
sem er í leikskólanum hefði leitt þetta af sér.
Þau hverfa aldrei og það heftir þau í leik og
ævintýrum. Þau þurfa að geta gleymt sér,
þurfa að geta horfið inn í leik og ævintýri.
Og að geta flakkað á milli rýma.“
Félagslega landslagið breyttist
En hvernig gekk að virkja foreldrana?
„Það sem þetta hefur kennt mér er að það
er ákveðið ferli sem fer í gang. Þetta fer allt-
af rólega af stað og það er ekki fyrr en það
er farinn að verða vísir að árangri sem fleiri
vilja verða með og þá fer boltinn af stað.
Þetta byrjaði rólega en eftir því sem á leið
fjölgaði í hópnum. Fólk sá svæðið stækka og
breytast dag frá degi og foreldar söfnuðust
saman eftir vinnu. Ég var þarna eins lengi
og einhver nennti að vera. Eitthvert kvöldið
komu síðan fjörutíu foreldrar! Á endanum
gjörbreytti þetta öllu félagslegu landslagi í
samfélaginu sem tilheyrði Reynisholti. Mér
fannst það að mörgu leyti merkilegri afurð
en leikvöllurinn sjálfur. Viðhorf fólks til for-
eldrastarfs breyttist.“
Guðmundur var lengi formaður íbúa-
anum. Mér fannst vanta vettvang fyrir okkur
íbúana í hverfinu til þess að koma saman,
kynnast og breyta félagslega landslaginu í
hverfinu. Ég sá tækifæri til þess í þessu
verkefni, að við myndum gera þetta sjálf til
að nota ferlið til uppbyggingar í samfélag-
inu,“ segir Guðmundur, sem á þessum tíma-
punkti hafði unnið að útikennslusvæði fyrir
Sæmundarskóla og gert nokkur áningar-
svæði í skóglendinu í kringum Reynisvatn.
Þar hafði hann unnið með staðbundið hrá-
efni.
„Mér fannst efnisnotkunin spennandi, ég
vann eingöngu með jarðveginn og grjótið
sem féll til, timbrið og greinarnar, gras og
torf.“
Unnið í sjálfboðavinnu
Reynislundur, náttúruleiksvæðið við Reyn-
isholt, kostaði 800.000 krónur, sem var styrk-
ur sem fékkst frá Forvarna- og framfarasjóði
Reykjavíkurborgar. Annað starf var unnið í
sjálfboðavinnu foreldranna auk þess sem það
kom hópur frá erlendu samtökunum Seeds
og hjálpaði til.
Leiksvæðið er í lundi sem var á staðnum
en þarna var áður sumarbústaður. Mynd-
arlegur skógur nýtist svæðinu vel. Hluti af
efninu kom úr lundinum en til viðbótar
fékkst timbur frá skógræktarfélögum
Reykjavíkur og Kópavogs. „Svo sótti ég
hleðslutorf út fyrir bæinn. Það er erfitt að
finna það en ég er með nokkra staði sem ég
get skorið torf í hleðslu,“ segir Guðmundur
sem hefur sérþekkingu á þessu sviði og hef-
ur haldið námskeið í torfhleðslu.
Leiksvæðið skiptist í nokkur minni svæði.
Til dæmis er þarna „friðarlundur“, hlaðinn
úr torfi, notaður fyrir jóga og lesstundir.
Ennfremur er þarna skógarsvæði, með skýli
og eldstæði. Minnstu krakkarnir gleymast
ekki því í „stubbaskóginum“ er mjúkt og
þægilegt landslag fyrir þá sem eru að byrja
að labba, „smáhalli, drumbar og steinar til að
G
uðmundur Hrafn Arngrímsson
landslagsarkitekt er fjögurra
barna faðir í Grafarholti og
átti tvö börn í leikskólanum
Reynisholti þegar deild var
bætt við skólann og í kjölfarið þurfti að
stækka lóð leikskólans. Sú hugmynd kom
upp hjá leikskólanum að hafa stækkunina
með öðrum hætti en þá lóð sem fyrir var og
leitaði skólinn til Guðmundar. „Ég hafði ver-
ið að vinna álíka verkefni fyrir íbúasamtökin,
þjónustumiðstöðina og grunnskólann í hverf-
inu. Ég hafði nálgast svona útisvæði í gegn-
um foreldrafélögin og nýtt það hráefni sem
fyrir var. Leikskólinn bað mig að koma á
fund og ég sá strax möguleikana á því að
gera annars konar leiksvæði. Halda ekki
áfram með þetta hefðbundna leiksvæði þar
sem krakkarnir geta aldrei látið sig hverfa,
dýpkað leikinn sinn og skapað sín eigin æv-
intýri,“ segir Guðmundur og bætir við að
þetta verkefni hafi haft sterkan samfélags-
legan fókus.
Guðmundur hannaði leiksvæðið og í kjöl-
farið tók foreldrafélagið verkefnið að sér en
á þessum tíma var Guðmundur líka formaður
íbúasamtaka hverfisins og voru honum mál-
efni hverfisins mjög hugleikin.
„Ég missti vinnuna árið 2009 og ákvað þá
strax, í stað þess að sitja heima, að nýta
kraftana mína fyrir hverfið. Ég hafði áhyggj-
ur af hverfinu og hafði innri þörf til að lækna
þetta hverfi sem mér fannst vera andvana.“
Sá aldrei gangandi fólk
Hann flutti í Grafarholtið árið 2007 ásamt
fjölskyldu sinni eftir sex ára dvöl í Dan-
mörku. „Eftir að hafa búið þarna í nokkra
mánuði fór mér að líða undarlega. Ég sá
aldrei neinn á ferli, aldrei neinn gangandi á
gangstéttunum. Það var ekki gert ráð fyrir
því að fólk ætti eitthvert erindi innan hverf-
isins. Eini staðurinn sem ég hafði til að
mæta nágrönnunum var anddyrið í leikskól-
GUÐMUNDUR HRAFN ARNGRÍMSSON LANDSLAGSARKITEKT ER FJÖGURRA BARNA FAÐIR Í GRAFARHOLTI MEÐ STERKA SAMFÉLAGSVITUND.
EITT AF VERKEFNUM HANS VAR AÐ BYGGJA NÁTTÚRULEGT LEIKSVÆÐI VIÐ LEIKSKÓLANN REYNISHOLT Í HVERFINU.
Texti: Inga Rún Sigurðardóttir ingarun@mbl.is
Myndir: Eggert Jóhannesson eggert@mbl.is
Landslagið er miðillinn
KOMINN TÍMI Á ENDURREISN ÚTHVERFANNA
Guðmundur á leiksvæðinu en í bak-
sýn má sjá krakkana á leikskólanum
Reynisholti glíma við þrautabrautina.
Viðtal
50 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 28.10. 2012