Morgunblaðið - Sunnudagur - 28.10.2012, Blaðsíða 56

BÓK VIKUNNAR Létta leiðin eftir Ásgeir Ólafsson hefur
setið ofarlega á metsölulista vikum saman. Í bókinni boðar höf-
undur einfalda leið til hollra lífshátta.
Bækur
KOLBRÚN BERGÞÓRSDÓTTIR
kolbrun@mbl.is
Höfundur Njálu kunni að segja ör-lagasögur í fáum orðum. Ein slíksaga segir frá Þórði Kárasyni,
sem Njáll og Bergþóra fóstra. Þórðar er
ekki getið á mörgum stöðum í Njálu en
höfundurinn kann sannarlega að gera
þennan unga dreng að eftirminnilegri
aukapersónu.
Í Njálsbrennu segir Bergþóra við
drenginn að hann skuli ekki brenna inni
heldur fara út. Hann svarar með hinum
hetjulegu orðum: „Hinu hefur þú mér
heitið, amma, að við skyldum aldrei
skilja, og skal svo vera. En mér þykir
miklu betra að deyja með ykkur en lifa
eftir.“ Barnið deyr síðan með Njáli og
Bergþóru eftir að þau hafa öll lagst undir
uxahúð. Dauði þessa unga drengs er ein
af hinum mörgu harmsögum sem segir
frá í Njálu og hlýtur að verða minnisstæð
öllum sem hana
lesa.
Í nýrri ljóðabók
sinni, Strandir,
yrkir Gerður
Kristný listilega
um Þórð Kárason
í ljóðinu Ljóð um
börn. Þórður er
ekki eina barnið
sem kemur fyrir í
ljóðinu en hann
hefur þar ábyrgð-
armikið hlutverk sem opinberast í und-
urfallegum og angurværum lokaorðum.
Það er erfitt að útskýra nákvæmlega
hvað það er sem gerir að verkum að
ákveðin ljóð verða manni kær. Sum ljóð
tala sterkt til manns meðan önnur sem
geta verið alveg jafn vel gerð ná ekki
sömu tökum á manni. Ég ætla ekki að
segja að Ljóð um börn sé besta ljóð sem
Gerður Kristný hefur ort en ég á erfitt
með að ímynda mér að nokkurt annað
ljóð eftir hana eigi eftir að verða mér jafn
minnisstætt. Veit ég samt mætavel að
hún hefur ort mörg einstaklega góð ljóð –
og á eftir að yrkja fleiri slík.
Ljóðabókin Strandir er enn ein sönn-
un þess hversu gott ljóðskáld Gerður
Kristný er. Þeir sem kvarta undan því að
nútímaljóðagerð höfði ekki til þeirra eru
sennilega ekki að lesa réttu ljóðabæk-
urnar. Þeir ættu að ná sér í Strandir og
njóta.
Ljóð um börn er ljóð sem talar til mín.
Ég ætla ekki að endursegja það því það
þarf að lesa það eins og höfundurinn skil-
aði því frá sér. En mér þykir vænt um að
Þórður litli Kárason skuli hafa öðlast
framhaldslíf í Ljóði um börn.
Orðanna hljóðan
LJÓÐIÐ
UM
ÞÓRÐ
Gerður
Kristný
Strandir
A
ugu Líru er fyrsta skáldverk Evu
Joly, en hún skrifaði bókina í
samvinnu við Judith Perrignon,
sem er blaðakona á Liberation.
Bókin hefur komið út í Frakklandi, Bret-
landi, Bandaríkjunum og Noregi og er nú
komin út hjá Skruddu í íslenskri þýðingu
Friðriks Rafnssonar. Þetta er spennusaga
um viðskiptaglæpi og aðalpersónur eru
Nwankwo, yfirmaður efnahagsbrotadeildar
lögreglunnar í Lagos, franski dómritarinn
Felix og Líra, blaðakona frá Sankti-
Pétursborg.
Eva Joly var hér á landi á dögunum til að
kynna og árita bókina. Hún er fyrst spurð
um tilurð bókarinnar og segir: „Við Judith
höfum þekkst í tíu ár og ég hef sagt henni
ótrúlegar sögur af því sem ég hef séð og
upplifað í starfi mínu. Einn daginn ræddum
við um að það væri gaman að láta þessar
sögur lifna og bæta við þær. Það felst
dásamlegt frelsi í því að skrifa skáldsögu,
maður getur byggt á raunveruleikanum en
líka bætt við hann. Það var óskaplega gam-
an að vinna að þessari bók. Við Judith vit-
um miklu meira um persónurnar en fram
kemur í bókinni því við strikuðum margt út.
Þykir þér vænt um persónur bókarinnar?
„Mér þykir vænt um aðalpersónur bók-
arinnar og ég tala um þær eins og þær séu
lifandi. Ég vil að þær lendi í nýjum æv-
intýrum. Mér finnst líklegt að við Judith
skrifum allavega eina bók í viðbót um þess-
ar aðalpersónur. Svo þætti mér gaman að
sjá þessa bók verða að kvikmynd, það er
svo margt myndrænt í henni og hún gerist
víða um heim.“
Bókin gerist í Frakklandi, Nígeríu, Fær-
eyjum og Rússlandi. Þú býrð í Frakklandi
en hefurðu komið til hinna landanna?
„Ég hef komið til Nígeríu en Færeyjar
eru hins vegar bara ímyndun okkar Judith.
Ég hef ekki komið til Rússlands en hef hitt
fjölmarga Rússa, þar á meðal rússneska
blaðamenn og veit að þeir búa í hættulegu
umhverfi. Rússneskir blaðamenn hafa verið
myrtir vegna starfa sinna en enginn talar
um þau dráp vegna þess að þessir blaða-
menn eru ekki vel þekktir erlendis. Staða
mannréttindamála í Rússlandi er skelfileg. Í
bókinni leitast ég við að sýna hvernig er að
lifa í Rússlandi undir stjórn Pútíns.
Augu Líru lýsir ákveðnum raunveruleika.
Við Judith erum að skapa heim sem við
höfum kynnst í gegnum störf okkar. Okkur
langar til að sýna að það eru sömu vanda-
mál í Rússlandi, Nígeríu og Færeyjum. Ef
fólk heldur að peningaþvætti eigi sér bara
stað í öðrum löndum en þeirra eigin þá skil-
ur það ekki heiminn.“
Lestu mikið af spennusögum?
„Ég las mikið af spennusögum hér áður
fyrr en síðustu árin hef ég verið svo önnum
kafin að ég hef ekki sama tíma og áður. Ég
get ekki lengur lesið skáldskap fyrir svefn-
inn heldur þarf ég að lesa langar skýrslur
sem tengjast vinnu minni. En stundum, að-
allega á sunnudögum, sest ég niður og les
skáldsögu.“
Áttu þér uppáhaldshöfunda?
„Ef við höldum okkur við spennusögurnar
þá hef ég verið mjög hrifin af Patriciu
Highsmith og bókum hennar um Tom Rip-
ley því þar sér maður inn í hugarheim
glæpamanns. Mér finnst Dorothy Sayers
góður höfundur. Ég hef lesið flestar bækur
Georges Simenons og er aðdáandi því
hann er ekki bara að segja glæpsögu heldur
dregur upp afar sannfærandi mynd af sam-
félagi.“
Ertu með einhver skilaboð til íslenskra
lesenda þinna?
„Við íslenska lesendur segi ég: Ég held
að þið munið hafa ánægju af að lesa bókina.
Ég hugsaði til ykkar þegar ég skrifaði
hana.“
EVA JOLY HUGSAÐI TIL ÍSLENDINGA ÞEGAR HÚN SKRIFAÐI SPENNUBÓK
Dásamlegt frelsi
Eva Joly „Mér þykir vænt um aðalpersónur bókarinnar og ég tala um þær eins og þær séu lifandi.
Ég vil að þær lendi í nýjum ævintýrum.“
Morgunblaðið/Árni Sæberg
AUGU LÍRU ER FYRSTA SKÁLDSAGA
EVU JOLY SEM VILL SKRIFA
FRAMHALDSBÓK.
Á unglingsárum voru allar bækur Halldórs Laxness lesnar með at-
hygli. Það er misjafnt eftir lesendum hvaða bók hans þykir skara fram
úr. Hjá mér varð Atómstöðin í uppáhaldi. Mannlýsingar og per-
sónusköpun er óvenjuleg og eftirminnileg. Hinn ljóð-
ræni þáttur bókarinnar með organistanum og Uglu
fangaði ungan huga. Hrifningin af tilsvörum og
óvenjulegri stemningu á heimili organistans hefur
enst fram á fullorðinsár. Bókin er tekin fram á hverju
ári og gluggað í einstaka kafla. Hinum pólitíska boð-
skap verksins er á hinn bóginn ýtt til hliðar. Allt að
einu er athyglisvert hversu sterka skírskotun kaflar
um landsölu eiga til samtímans þótt sagan gerist fyrir
hartnær 70 árum.
Annað verk, gjörólíkt Atómstöðinni, er Einbjörn Hansson eft-
ir Jónas Jónasson. Ekki löng saga en skemmtileg og falleg. Einbjörn
er einstæðingur sem engan þekkir og enginn talar við. Þegar sagan er
hálfnuð flytur í götuna stúlka í hjólastól. Einn góðan veðurdag ávarpar
stúlkan Einbjörn, nýr heimur hefur knúið dyra. Einstæðingurinn
hlakkar til hvers dags, ástin hefur náð tökum á honum. Jónas Jón-
asson sló óvenjulegan tón með Einbirni. Sá tónn hljómar enn.
Í UPPÁHALDI
SKÚLI EGGERT ÞÓRÐARSON
RÍKISSKATTSTJÓRI
Atómstöðin og Einbjörn Hansson eru í uppáhaldi hjá Skúla Eggerti.
Morgunblaðið/Kristinn
Jónas Jónasson
56 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 28.10. 2012