Morgunblaðið - 22.12.2012, Qupperneq 34

34
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 22. DESEMBER 2012
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Bægslagang-urinn á Al-þingi síð-
ustu daga hefur
verið með ólík-
indum og svo illa
er haldið utan um
afgreiðslu mála þar af hálfu
ráðherra að jafnvel núverandi
ríkisstjórn setur ofan við
ósköpin. Afgreiðsla á fjárlaga-
frumvarpinu og tengdum mál-
um var sýnu verst og því mið-
ur augljóst síðustu daga að
hvorki ráðherrar né aðrir
stjórnarliðar vissu hvað var
að gerast. Aðstaða stjórn-
arandstöðunnar til að fylgjast
með var enn verri enda hrúg-
uðust breytingar á veigamikl-
um atriðum inn á síðustu
stundu án þess að nokkur
raunhæfur möguleiki væri á
að ræða þær.
Svo langt gekk endaleysan
að ráðherra ríkisstjórn-
arinnar kannaðist ekki við
eigin verk og þóttist koma af
fjöllum þegar skattahækk-
unartillögur hans færðust nær
afgreiðslu. Þær tillögur höfðu
þó verið ræddar innan þing-
nefndar, um þær fjallað í um-
sögnum og fréttir fluttar af
afleiðingum þeirra.
Annar ráðherra hrærði í
skattahækkunartillögum sín-
um fram á síðustu
stundu í því skyni
að kaupa við þær
stuðning og gekk
svo langt í breyt-
ingum að engin
leið var að ræða
tillögurnar eða leggja nokkurt
mat á hvort eða hversu skað-
legar þær væru fyrir þá eða
þær atvinnugreinar sem til-
lögurnar snertu. Það eina sem
liggur fyrir er að þessar
skattahækkanir eru algerlega
vanhugsaðar og óundirbúnar
og fjármálaráðherra og rík-
isstjórn til lítils sóma.
Virðing Alþingis er stund-
um til umræðu og einstaka
stjórnarliði hefur jafnvel
haldið því fram að virðingin
hafi rýrnað vegna þess að
stjórnarandstaðan vill stund-
um rúman tíma til að ræða
risavaxin og afdrifarík mál.
Sú kenning er vafasöm í meira
lagi, enda enginn skaði skeður
þó að mál séu rædd til hlítar.
Hitt er víst að virðing Al-
þingis eykst ekki við það að
ríkisstjórnin opinberi það að
hún hafi misst tökin á rík-
isfjármálunum og að frum-
vörp hennar taki kollsteypur
við lokaafgreiðslu á síðustu
klukkustundum þingsins fyrir
jólahlé.
Á Alþingi hefur síð-
ustu daga opinber-
ast að ríkisstjórnin
hefur misst tökin}
Óreiða á Alþingi
Sören Langvad,verkfræðingur
og fyrrverandi
stjórnarformaður
Ístaks, lést s.l.
laugardag 88 ára
að aldri. Kona Sö-
rens var Gunnvor, dóttir
Lænkholm dýralæknis í Kaup-
mannahöfn og konu hans Hall-
dóru Þórðardóttur. Foreldrar
hans voru Kay Langvad verk-
fræðingur og kona hans Selma
Þórðardóttir Guðjohnsen. Kay
Langvad hafði unnið að stórum
verkefnum hér á landi, meðal
annars byggingu Ljósafoss-
stöðvar og Hitaveitu Reykja-
víkur. Þau hjónin, Kay og
Selma, stofnuðu styrktarsjóð
við Háskóla Íslands árið 1964.
Sören Langvad átti frænd-
garð hér á landi og fjölda vina.
Kom það seinna til vegna þess
að fyrirtækið sem hann var í
forystu fyrir sem eigandi, Ís-
tak, kom að flestum stórverk-
efnum á Íslandi á síðari hluta
síðustu aldar. En vinmargur
var Sören ekki síst vegna per-
sónu sinnar og eðliskosta.
Hann var hlýr maður og hrein-
skilinn í senn, hæverskur í
framkomu en fastur fyrir, ef
þurfti. Sören Langvad hóf
starfsferil sinn sem verkfræð-
ingur við Írafossvirkjun við
Sog. Undir hans
stjórn varð móð-
urfélag Ístaks,
Pihl & Sön, eitt öfl-
ugasta verktaka-
fyrirtæki á Norð-
urlöndum og hefur
ráðist í hvert stórvirkið af öðru
í Danmörku, Færeyjum og Ís-
landi og víðar.
Sören var riddari af íslensku
fálkaorðunni, heiðursfélagi
Verkfræðingafélagsins og
heiðursdoktor frá H.Í. Við þá
útnefningu var m.a. sagt um
hann: „Af staðfastri trú á Ís-
landi hefur Sören markað djúp
spor í framfarasögu þjóð-
arinnar. Þrátt fyrir langa bú-
setu erlendis hefur hans ís-
lenska hjarta ávallt slegið
heim. Ávallt hefur mikill fjöldi
íslenskra verkfræðinga gegnt
lykilstöðum í fyrirtækjum Sö-
rens, ekki síst hjá Ístaki sem
hann stofnaði ásamt föður sín-
um og fjórum Íslendingum ár-
ið 1971. Þannig hefur hann á
langri starfsævi alið upp stór-
an hóp verkfræðinga og verið
þeim fyrirmynd að dugnaði og
áræði.
Sören hefur verið falinn
fjöldi trúnaðarstarfa. Hann
var um árabil í stjórn og for-
maður Dansk-Islandsk Sam-
fund.“
Með Sören Langvad
er kvaddur góður
Dani, en ekki síðri
Íslendingur}
Sören Langvad
V
onandi varð ekki heimsendir í gær
því þá var þessi pistill settur sam-
an til einskis og ég fæ heldur ekki
rjúpur hjá Möggu og Jóa um jólin.
Þetta er skrifað nokkru áður en
rökkur færðist yfir landið á ný í gær svo ég get
ekki verið viss en lifi (vonandi) í voninni um að
maya-indíánar hafi ekki meint það sem sumir
héldu.
Jólin snúast opinberlega um Guð föður, Jesú
Krist og hans fallega boðskap. Mér er sagt að
raunveruleikinn hjá mörgum sé hins vegar
þannig að mestu máli skipti gjafirnar, góður
matur og góð hvíld. Og helst jólahlaðborð, jóla-
bjór og jólatónleikar – helst nokkrir.
Ég tilheyri fyrri hópnum en neita því ekki að
alltaf er ánægjulegt að fara á góða tónleika og
að eignast góða bók og kannski nýja ullarsokka
á aðfangadagskvöld eftir að búið er að belgja sig út af kal-
kúni, kartöflum, yndislegri sósu og alls kyns öðru dýrindis
meðlæti og skola herlegheitunum niður með góðum drykk.
En þetta á svo sem ekki bara við um desember og að-
fangadag heldur allt árið. Það heitir að njóta lífsins og for-
skeytið jóla- þá ekki notað.
Það sem einu sinni var kallað eftirmatur en heitir nú eft-
irréttir er ekki dregið fram fyrr en töluvert er liðið á
kvöldið nú til dags. Líklega betra fyrir hægðirnar. Í minn-
ingunni voru allir pakksaddir þegar „búið“ var að borða í
gamla daga en fengu sér samt ís og/eða frómas og kaffi og
vöskuðu upp áður en mátti byrja að lesa á pakkana. Börn-
in voru löngu orðin pakk(a)svöng.
Loksins, loksins var svo byrjað að útdeila
gjöfunum en stundum hefði það mátt bíða
lengur eða setja hlutina í samhengi og átta sig
á aðstæðum. Eins og þegar ég hringdi í Reyni
til að segja hvað mér fyndist bráðsniðugt að ég
hefði fengið rauðan traktor í jólagjöf, alveg
eins og ég gaf honum.
Þá var besti vinur minn nýkominn heim úr
messu og ekki byrjaður að opna pakkana.
Svo er heldur ekki ónýtt að háma í sig rjúp-
urnar á jóladag; ég gætti þess vel við val á unn-
ustu á sínum tíma að frændgarður hennar væri
þétt skipaður úrvals veiðimönnum af öllu tagi.
Sú fyrirhyggja hefur jafnan skilað sér í því að
þótt varla sjáist rjúpa hér á landi allt árið
bregst aldrei að Árni frændi klófestir nógu
margar handa öllum og mér hefur sýnst á fat-
inu að líklega væri í lagi að enn fleiri kæmu í veisluna.
Eldamennskan bregst heldur aldrei hjá henni Möggu enda
úr Skagafirðinum.
Tilhlökkunartímabilið er 364 dagar á ári, sé ekki hlaup-
ár, og biðin vel þess virði. Þetta eina kvöld er heimurinn
fullkominn: Rjúpur með „gamla laginu“ er mér sagt, en
veit svo sem ekki hvernig nýja lagið er. Magga ber sínar
fram kaldar með bestu sósu í heimi, sem er reyndar heit.
Hafi 301. tölublað 100. árgangs af Morgunblaðinu komið
út, dagsett 22. desember 2012, varð heimsendir ekki í gær.
Sé svo, óska ég lesendum gleðilegra jóla. Annars þjónar
það engum tilgangi. skapti@mbl.is
Skapti
Hallgrímsson
Pistill
Jesús, Guð og rjúpan
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
FRÉTTASKÝRING
Vilhjálmur Andri Kjartansson
vilhjalmur@mbl.is
Frá og með 1. janúar ánæsta ári sameinast sveit-arfélögin Garðabær ogÁlftanes formlega. Núver-
andi bæjarstjórn Garðabæjar tekur
yfir stjórn nýs sveitarfélags en nú-
verandi bæjarstjórn Álftaness mun
starfa sem hverfastjórn út kjör-
tímabilið. „Undirbúningur samein-
ingarinnar hefur gengið mjög vel og
fjárhagsstaða sameinaðs sveitarfé-
lags er sterk samkvæmt fjárhags-
áætlun sem samþykkt var í bæj-
arstjórn Garðabæjar á
fimmtudaginn,“ segir Gunnar Ein-
arsson, bæjarstjóri Garðabæjar.
Tekjur sameinaðs sveitarfélags
verða um 8,6 milljarðar á árinu 2013
og gjöld án fjármagnsliða um 8,1
milljarðar. Þegar tekið hefur verið
tillit til fjármagnsliða er gert ráð fyr-
ir að rekstrarniðurstaða ársins 2013
verði jákvæð um 346 milljónir króna.
„Hluti af þessu er um 100 milljón
króna afgangur af rekstri Álftaness
en þar hefur verið unnin mikil vinna
í að rétta við fjárhagsstöðu bæj-
arins.“
Heildarskuldastaða sameinaðs
sveitarfélags nemur um 9,8 millj-
örðum í lok þessa árs og er því 109%
af tekjum sveitarfélagsins. Gunnar
segir það vissulega nokkuð hærra en
upphaflega skuldastöðu Garðabæjar
fyrir sameiningu en vel innan við
þau mörk sem sveitarfélögum eru
sett.
„Í sveitarstjórnarlögum er
kveðið á um að skuldir sveitarfélags
megi ekki nema meira en 150% sem
hlutfall af tekjum þess og því er nýtt
sveitarfélag vel undir þeim mörkum.
Garðabær var fyrir sameiningu í
90% og við stefnum á að vera komin
niður í þá stöðu með sameinað sveit-
arfélag aftur árið 2016.“
Litlar breytingar á
starfsfólki bæjarins
Starfsfólki sameinaðs bæj-
arfélags fækkar ekki mikið við sam-
einingu. Að sögn Gunnars halda
flestir sínum störfum svo sem kenn-
arar og annað starfsfólk sem ekki er
hægt að fækka um. „Það er nú samt
þannig að það er bara einn bæj-
arstjóri og einn fjármálastjóri og
stöðugildum á bæjarskrifstofunni
fækkar úr sex í tvær og hálfa stöðu.
Þannig að við fækkum um fjóra á
bæjarskrifstofunni,“ segir Gunnar
sem að öðru leyti segir ekki miklar
breytingar verða fyrir bæjarbúa.
„Garðbæingar munu ekki finna fyrir
breytingum við sameiningu. Það
verða helst íbúar á Álftanesi sem
munu finna fyrir sameiningunni en
álögur á þá munu m.a. minnka og
það verða framkvæmdir á Álftanesi
fyrir 100 milljónir á næsta ári og er
stærsta framkvæmdin þar lagfær-
ing á skólasvæði við Álftanesskóla
og Álftaneslaug.“
Engin kreppa í Garðabæ
Skuldastaða bæjarins er góð og
framundan er mikil uppbygging og
framkvæmdir. Í áætlun fyrir árið
2013 er gert ráð fyrir að framkvæmt
verði fyrir 1,2 milljarða króna ásamt
því að skuldastaða bæjarins muni
batna. „Helstu framkvæmdir hjá
okkur verða við nýtt hjúkr-
unarheimili á Sjálandi, við Hofs-
staðaskóla og eins verða þó nokkrar
framkvæmdir í kringum miðbæinn,“
segir Gunnar sem er bjartsýn á
framtíð Garðabæjar en bærinn mun
telja 14 þúsund íbúa um áramótin
þegar sameining Álftaness og
Garðabæjar verður formleg. Þá er
gert ráð fyrir að íbúum muni fjölga
um nærri því 500 á næstu
þremur árum og bærinn
haldi áfram þeirri sókn
sem hann er í.
Undirbúningur sam-
einingar gengur vel
Morgunblaðið/RAX
Sameining Garðabær og Álftanes sameinast um áramótin og strax
verður blásið til sóknar hjá nýju sveitarfélagi.
Heildartekjur sameinaðs sveit-
arfélags verða um 8,6 milljarðar
á næsta ári. Við sameininguna
fylgja um 3,2 milljarðar af upp-
haflegri 7,5 milljarða skuld
Álftaness frá árinu 2008 inn í
sameinað sveitarfélag. „Sam-
einingin sparar yfir 100 millj-
ónir milli rekstrarára á Álfta-
nesi. Fyrir það var búið að taka
vel til í rekstri bæjarins og við
erum því bjartsýn á að fjárhags-
lega renni þetta vel saman hjá
okkur,“ segir Gunnar Einarsson,
bæjarstjóri í Garðabæ. Álfta-
nesbær hefur unnið vel
á skuldastöðu sinni
síðan 2008 og
skuldir lækkað úr
7,5 milljörðum í
3,2 milljarða núna
við sameiningu við
Garðabæ. Þá munu
álögur lækka á íbúa
Álftaness við
sameiningu.
Reksturinn
í góðu lagi
TEKJUR OG SKULDIR
Gunnar
Einarsson