Morgunblaðið - 06.04.2013, Qupperneq 36
36 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. APRÍL 2013
Bíðum ekki með
það til „betri“ tíma að
segja eitthvað jákvætt
og uppörvandi við þau
sem við eigum sam-
skipti við eða á vegi
okkar verða. Ef þér
finnst eitthvað til ein-
hvers koma segðu
honum það þá bara og
láttu viðkomandi finna
að þú kannt að meta
hann og það sem
hann hefur fram að færa. Segðu
fólkinu þínu, þeim sem þú elskar,
það núna, ekki bíða eftir að „rétta“
tækifærið gefist. Með jákvæðri
framkomu, uppörvun og elskusemi
verður allt svo miklu léttara og
auðveldara.
Forðumst að vera eins og þeir
sem spyrja kumpánlega frétta en
er svo alveg sama um svarið, hlusta
jafnvel ekki á það. Eru ekki allt of
margir sem sýna fólki áhuga og
velvild á yfirborðinu en meina síðan
ekkert með því og taka það jafnvel
í nefið um leið og það snýr sér und-
an eða í hópi annarra að því fjar-
stöddu? Það kallast að vera und-
irförull, falskur og ósannur.
Ef við komum öðruvísi fram við
fólk en við tölum um það þurfum
við að nema staðar, líta í spegil og
segja nokkur vel valin orð við þann
sem við þar sjáum.
Og þótt við séum ekki alltaf sam-
mála um allt, vörumst þá að falla í
þá gömlu rotnuðu gryfju að halda
því fram að viðkom-
andi hljóti bara að líða
eitthvað illa eða vera
veikur.
Þakklæti og hrós
Gleymum svo ekki
að rækta okkur sjálf
og uppörva svo við höf-
um eitthvað að gefa
öðrum. Góður liður í
því er að tileinka sér
jákvætt hugarfar.
Hugarfar þjón-
ustulundar og auð-
mýktar, virðingar fyrir mönnum,
umhverfinu og þeim málefnum sem
að okkur snúa eða við tökum þátt í
að ræða.
Temjum okkur hugarfar gjaf-
mildi, fyrirgefningar og þakklætis.
Heilsum fólki, og bjóðum þeim góð-
an daginn sem á vegi okkar verða.
Verum hvetjandi og uppörvandi,
hrósum og leitumst við að draga
fram styrkleika fólks og forðumst
eigingirni og öfund.
Hættum að burðast með hið nei-
kvæða og hleypum fýlunni út úr
pokanum. Tökum síðan gleðina og
allt hið jákvæða sem við höfum
upplifað, þökkum fyrir það og segj-
um frá því. Förum með það út á
stræti og torg, sáldrum því yfir alla
þá sem á vegi okkar verða. Já alla
þá sem þarf að uppörva og herða.
Og þú munt sjálfur enn glaðari
verða.
Sjáðu! Opnaðu augun fyrir lífinu,
sjálfum þér og umhverfi þínu.
Hlustaðu og sjáðu fólkið í kringum
þig með hjartanu.
Listin að hlusta og
sjá með hjartanu
Eftir Sigurbjörn
Þorkelsson
Sigurbjörn
Þorkelsson
»Ef við komum öðru
vísi fram við fólk en
við tölum um það, þurf-
um við að nema staðar,
líta í spegil og segja
nokkur orð við þann
sem við þar sjáum.
Höfundur er ljóðskáld og rithöf-
undur.
Frumvarp um
breytingar á almanna-
tryggingum, sem átti
að leggja fram sl.
haust, var lagt fram á
alþingi fyrir skömmu.
Það náði ekki fram að
ganga. Frumvarpið
átti að taka gildi um
síðustu áramót, en
mun nú í fyrsta lagi
taka gildi 1. jan. 2014.
Fyrsta árið sem ný lög hefðu verið
í gildi hefði hreinn kostnaður
vegna þeirra orðið 1,8 milljarðar
kr. Fyrstu tvö árin hefði hann orð-
ið 1,5 milljarðar og fyrstu þrjú ár-
in 2 milljarðar. Þetta er aðeins
brot af því sem aldraðir og ör-
yrkjar hafa mátt bera vegna kjara-
skerðingar af lögunum frá 1. júlí
2009. Skerðing kjara vegna þeirra
verður um 17 milljarðar kr. Þá á
eftir að reikna skerðingu vegna
þess að aldraðir og öryrkjar fengu
ekki sömu hækkanir og láglauna-
fólk. Endurskoðun bóta almanna-
trygginga kemur m.ö.o. ekki í stað
skerðingar kjara 1. júlí 2009. Það
verður að afturkalla þá kjaraskerð-
ingu eins og lofað var og það verð-
ur líka að leiðrétta lífeyrinn miðað
við kauphækkanir lág-
launafólks. Flokkur
heimilanna vill að eft-
irfarandi nái fram eins
fljótt og auðið er:
1.Kjaraskerðing
aldraðra og ör-
yrkja sem tók
gildi 1. júlí 2009
verði afturkölluð.
2.Lífeyrir aldraðra
og öryrkja verði
hækkaður um 20%
vegna hækkana
láglaunafólks.
3.Skerðing tryggingabóta vegna
greiðslna úr lífeyrissjóðum
verði afnumin.
Leiðréttinga er krafist
Þegar kjör aldraðra og öryrkja
voru skert 1. júlí 2009 var lýst yfir
að um tímabundna ráðstöfun væri
að ræða. Því er rökrétt að kjara-
skerðingin verði nú afturkölluð.
Skerðingin fólst í eftirfarandi:
1.Frítekjumark vegna atvinnu-
tekna aldraðra var lækkað úr
110 þús. kr. í 40 þús. kr. á
mánuði.
2.Skerðing tekjutryggingar var
aukin úr 38,35% í 45%. Um
19.000 eldri borgarar urðu fyr-
ir þessu.
3.Ákveðið var að reikna
greiðslur úr lífeyrissjóði með
tekjum við útreikning á grunn-
lífeyri.
Við þetta missti stór hópur líf-
eyri sinn. Alls urðu yfir 5.000 eldri
borgarar fyrir kjaraskerðingu.
Samkvæmt lögum um almanna-
tryggingar skal taka mið af þróun
launa og verðlags við ákvörðun líf-
eyris, en hann á þó aldrei að
hækka minna en nemur hækkun
vísitölu neysluverðs. Við gerð al-
mennra kjarasamninga á miðju ári
2011 lýsti ríkisstjórnin yfir að bæt-
ur aldraðra og öryrkja yrðu hækk-
aðar hliðstætt launum. Árin 2009
og 2010 hækkaði kaup láglauna-
fólks um 16%, en lífeyrir aldraðra
hækkaði ekki. Síðan hafa laun
hækkað meira en lífeyrir. Þarf
hann nú að hækka um 20% til að
ná hækkun láglaunafólks 2009 til
2012. Á kjörtímatímabili vinstri-
stjórnarinnar frá 2009 hafa lág-
markslaun hækkað um 48 þús. kr.
á mánuði eða um 33%. Á sama
tíma hefur lífeyrir aldraðra, þeirra
sem verst eru staddir, hækkað um
23 þús. kr. á mánuði eða um
12,8%. Nýjar tölur leiða í ljós að
lágmarkslaun á vinnumarkaði hafa
hækkað um 40%, en lífeyrir ein-
hleypra ellilífeyrisþega aðeins um
17% á sama tíma.
Stór hópur fær ekkert
Grunnlífeyrir almannatrygginga
á að vera ósnertanlegur. Allir eiga
að fá hann. Það var mikið áfall
þegar útreikningi grunnlífeyris var
breytt og farið að reikna greiðslur
úr lífeyrissjóðum með tekjum. Eft-
ir þessa breytingu er staðan sú að
stór hópur fær ekkert frá al-
mannatryggingum, þó að sá sami
hópur hafi greitt til almannatrygg-
inga alla sína starfsævi. Þegar líf-
eyrissjóðirnir voru stofnaðir var
gert ráð fyrir að þeir yrðu viðbót
við bætur almannatrygginga. Það
var m.ö.o. ekki reiknað með því að
greiðslur úr lífeyrissjóði mundu
skerða tryggingabætur. Sú er þó
raunin í dag: Greiðslur úr lífeyr-
issjóði skerða tryggingabætur
aldraðra harkalega. Það verður að
stöðva. Það er stefna Flokks heim-
ilanna að þessi skerðing verði af-
numin með öllu. Ekkert annað er
ásættanlegt
Kjaraskerðing aldraðra og öryrkja verði afturkölluð
Eftir Halldór
Gunnarsson » Grunnlífeyrir á að
vera ósnertanlegur.
Það var mikið áfall þeg-
ar farið var að reikna
greiðslur úr lífeyris-
sjóðum með tekjum. Því
verður að breyta.
Halldór Gunnarsson
Höfundur er frambjóðandi Flokks
heimilanna í fyrsta sæti í Reykjavík-
urkjördæmi suður.
Rannsóknarsjóður
Umsóknarfrestur er til 30. apríl
Sigrúnar Ástrósar Sigurðardóttur
og Haralds Sigurðssonar
H
N
O
T
S
K
Ó
G
U
R
g
ra
fí
s
k
h
ö
n
n
u
n
Laugavegi 13, 101 Reykjavík,
Dunhaga 5, 107 Reykjavík,
sími 515 5800, rannis@rannis.is
www.rannis.is
Hlutverk Rannís er að veita stuðning við rannsóknir og nýsköpun, menntun og menningu. Rannís veitir
faglega aðstoð og þjónustu við undirbúning og framkvæmd stefnu Vísinda- og tækniráðs. Rannís stuðlar
að þróun þekkingarsamfélagsins með rekstri samkeppnissjóða, aðstoð og kynningu á alþjóðlegum
sóknarfærum og samstarfsmöguleikum auk þess að greina og kynna áhrif rannsókna, menntunar og
menningar á þjóðarhag.
Rannís auglýsir eftir umsóknum um styrki úr Rannsóknarsjóði Sigrúnar Ástrósar
Sigurðardóttur og Haralds Sigurðssonar.
Markmið sjóðsins er að efla rannsóknir á korta- og landfræðisögu Íslands og íslenskri
bókfræði og stuðla að útgáfu rita um þau efni. Hámarksstyrkur er 1 milljón króna.
Upplýsingar og umsóknargögn er að finna á www.rannis.is/sjodir
Umsóknum skal skila á rafrænu formi.
Nánari upplýsingar veitir Guðlaug Þóra Kristjánsdóttir,
gudlaug.kristjansdottir@rannis.is, sími 515 5818.
Við sérhæfum okkur í
vatnskössum og bensíntönkum.
Gerum við og eigum nýja til á lager.
Móttaka
aðsendra greina
Morgunblaðið er vettvangur lif-
andi umræðu í landinu og birtir
aðsendar greinar alla útgáfu-
daga.
Þeir sem vilja senda Morgun-
blaðinu greinar eru vinsamlega
beðnir að nota innsendikerfi
blaðsins. Kerfið er auðvelt í
notkun og tryggir öryggi í sam-
skiptum milli starfsfólks Morgun-
blaðsins og höfunda.