Morgunblaðið - 18.05.2013, Blaðsíða 11

Morgunblaðið/RAX
brauðpeningum þegar hann fór aft-
ur af stað í söfnuninni og hann hefur
komið sér upp ágætu safni af þeim.
„Slíkir peningar voru notaðir á Ís-
landi hér áður fyrr, þegar fyrirtæki
slógu sína eigin mynt. Þannig héld-
ust viðskiptavinirnir innan fyrirtæk-
isins, því hvergi annars staðar voru
þessir peningar gjaldgengir. Einnig
einfaldaði þetta bókhaldið. En þetta
var bannað með lögum um 1902,“
segir Sigurður og dregur fram svo-
kallaða sætapeninga frá Vest-
mannaeyjabíói frá því fyrir 1930.
„Prestur í Vestmannaeyjum lét búa
til þessa peninga úti í Bretlandi og
þegar bíóið brann þá tókst að bjarga
fimmtán stykkjum af þeim.“
Síldarpeningar ofan í stígvél
Íslensku brauðpeningarnir eiga
líka sína sögu. „Einstaklingar sem
voru í viðskiptum hjá kaupmanni
tóku út rúgmjölssekk og greiddu
bakaranum ákveðinn krónufjölda í
peningum en fengu þess í stað um-
saminn fjölda brauðpeninga sem
hægt var að nota hjá bakaranum.“
Sigurður lumar líka á síldarpen-
ingum, en það eru peningar sem
konurnar sem söltuðu síld fengu í
stígvélin sín, einn síldarpening eftir
hverja fulla tunnu. Og Sauðagull
á hann líka í fórum sínum, mynt
sem Íslendingar fengu fyrir að
selja sauði til Breta og Dana í
kringum aldamótin 1900. Og einn
á hann Selsvarardal, en það er
mynt sem Pétur Hoffman lét slá
fyrir sig úr málmi sem hann fann á
ruslahaugum og hann seldi þessa
mynt sem túristadót.
Danir með harðsperrur og
fullan belg af skyri
Margt er fágætið í verslun Sig-
urðar, hlutabréf í Skaftfellingi,
Ferðaáætlun Gufuskips Reykjavíkur
frá 1906, sem sigldi í kringum landið,
gömul mynd af konungsfjölskyld-
unni dönsku með eiginhandaráritun
Margrétar Danadrottningar, og svo
mætti lengi telja. Einnig eru það
gullorður sem alþingismenn fengu á
Alþingishátíðinni árið 1930. Aðeins
kóngar og aðrir á toppnum fengu
slíkt gull nælt í sinn jakka. „Hér er
líka orða frá Lýðveldishátíðinni
1944, en slíkar orður voru búnar til í
Bandaríkjunum og fyrir vikið var
greypt í þær undir íslenska lýðveldis-
merkinu: Made in US. Sumir
alþingismenn brugðust hinir
verstu við og það var skafið af.
Aðeins eru til örfáar orður sem
ekki hefur verið skafið af, og
þær eru fyrir vikið dýrmætar.“
Sigurður lumar einnig á eina ein-
takinu sem til er af orðu frá fyrsta
landsleik Íslands í fótbolta, sem var
við Dani árið 1919. „Þeir unnu fyrri
leikinn, sem var stórmerkilegt, því
þetta var besta lið Evrópu. En skýr-
ingin var sennilega sú að þeir buðu
Dönunum í hestaferð og gáfu þeim
skyr að borða, þannig að þeir voru
með harðsperrur og þungir í maga
þegar þeir komu á völlinn til leiks. Ís-
lendingar skíttöpuðu seinni leiknum,“
segir Sigurður og bætir við að þetta
sé einmitt það sem honum finnist
mest heillandi við söfnun, að grafast
fyrir um söguna á bak við hlutina.
DAGLEGT LÍF 11
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. MAÍ 2013
Skeifunni 8 | sími 588 0640 | casa.is
Komið og upplifið nýja Natuzzi gallerýið okkar
100% made in Italy
www.natuzzi.com
Við bjóðum velkomna ítalska hönnun
Natuzzi endurspeglar fullkominn samhljóm og kjarna Ítalskrar hönnunar.
Það er æðislegt að upplifa hlýja og kósý stemningu í Natuzzi umhverfi.
Staður þar sem fólki líður vel.
Sigurður við geirneglda
afgreiðsluborðið í Safn-
aramiðstöðinni nýju.
Orður og mynt
Sumar orð-
urnar eru
sjaldgæfar.