Morgunblaðið - 18.05.2013, Side 25

FRÉTTASKÝRING
Hörður Ægisson
hordur@mbl.is
Þrátt fyrir vísbendingar um að það
færist í vöxt að fjárfestar taki lán
fyrir hlutabréfakaupum þá er um-
fang slíkra viðskipta enn mjög svo
takmarkað í samhengi við umsvif á
hlutabréfamarkaði. Samkvæmt upp-
lýsingum Morgunblaðsins er það
mat sérfræðinga í markaðsviðskipt-
um á fjármálamarkaði að skuldsetn-
ing til hlutabréfakaupa – einkum
spákaupmanna og fjárfestingarsjóða
– nemi aðeins um 3% af markaðsvirði
skráðra félaga á hlutabréfamarkaði,
eða á bilinu 10 til 15 milljörðum.
Það er því langur vegur frá því að
sókn fjárfesta í skuldsett hlutabréfa-
kaup sé farin að skapa kerfisáhættu.
Kristján Markús Bragason, um-
sjónarmaður hlutabréfagreiningar
Íslandsbanka, bendir á að áhyggjur
af slíkri kerfisáhættu séu réttmætar
þegar skuldsetning til hlutabréfa-
kaupa er orðin það mikil að hún get-
ur haft keðjuverkandi áhrif á efna-
hagslífið við verðhrun hlutabréfa.
Aðstæður á íslenskum hlutabréfa-
markaði séu hins vegar engan veg-
inn með þessum hætti. „Skuldsetn-
ing til hlutabréfakaupa er algjörlega
óveruleg miðað við það sem mætti
halda í ljósi umræðunnar,“ segir
hann í samtali við Morgunblaðið.
Að sögn Kristjáns er rétt að hafa
það í huga að bankar krefjast mun
betri trygginga – sjóðsinneignar eða
öruggra verðbréfa – þegar fagfjár-
festum er veitt lán til hlutabréfa-
kaupa. Samkvæmt upplýsingum
Morgunblaðsins eru fjárfestar þá
oftast að leggja fram í kringum 30%
eigið fé. Lánin kosta sitt og eru vext-
irnir – óverðtryggðir – um 9%.
Kristján telur ljóst að lánveitingar
til hlutabréfakaupa séu núna mun
hóflegri og reglur um þær mun stíf-
ari en tíðkaðist í aðdraganda banka-
hrunsins. Það sé því alls ekki hægt
að tala um að slíkar lánveitingar
væru að ýta undir eða mynda verð-
bólu heldur sé fremur um að ræða
hluta af eðlilegri lánastarfsemi.
„Lánveitingar undir þeim for-
merkjum sem núna eru stundaðar
geta því í raun verið hluti hafa end-
urreisn hlutabréfamarkaðar. Menn
ættu ekki að grípa þessi tvö orð – lán
og hlutabréf – og segja að þetta sé
allt saman ómögulegt og stórvara-
samt. Það er ekki langt síðan að hér
á landi var boðið upp á skattaafslátt
til hlutabréfakaupa. Það mætti halda
því fram með nákvæmlega sömu
rökum að það hefði verið tómt rugl
vegna þess að það gæti ýtt undir
hlutabréfabólu,“ segir Kristján.
Greinendur á markaði sem Morg-
unblaðið hefur rætt við telja að þrátt
fyrir að gengi hlutabréfa á markaði
hafi í mörgum tilfellum hækkað um-
talsvert sé slíkt ekki endilega til
marks um bólueinkenni. Verðhækk-
anir séu til að mynda ekkert eins-
dæmi þegar horft er til þróunar er-
lendra hlutabréfavísitalna. Að sama
skapi sýna greiningar á verðlagn-
ingu íslenskra félaga að þau eru að
mestu í takti við félög á erlendis.
Kristján Markús vekur einnig at-
hygli á því að skuldsetning fyrir-
tækja á markaði sé mjög óveruleg.
„Félögin erufjárhagslega miklu bet-
ur í stakk búin til að lifa af mögur ár.
Út frá fjármálastöðugleika og stöðu
hagkerfisins ættu áhyggjur af verð-
bólu að vera fremur litlar.“
Leikur með Svarta-Pétur
Í ljósi gríðarlegrar umframeftir-
spurnar í síðustu tveimur útboðum
hafa sumir dregið þá ályktun að það
sé til marks um bólumyndun. Krist-
ján segir hins vegar að þá sé ekki
rétt. Mikil umframeftirspurn geti
sagt fyrir um verðlagningu og fram-
kvæmda útboða en hún getur „ekki
verið vísbending um verðbólu og
hvað þá síður það sem úrskurðar um
hvort verðbóla sé til staðar eður ei.“
Kristján segir þó að ávallt skuli
líta á á hlutabréf sem langtímaeign.
„Það blasir við að aðferðafræði sem
gengur út hlutafjárkaup til skamms
tíma, með lántöku og að treysta á
endalausa umframeftirspurn til að
geta selt innan mjög stutts tíma, er í
raun leikurinn með Svarta-Pétur.“
Óveruleg lántaka til hlutabréfakaupa
Velta á hlutabréfamarkaði eykst hröðum skrefum
Markaðsvirði skráðra félaga meira en tvöfaldast frá ársbyrjun 2010
Heimild: Kauphöll Íslands og Seðlabankinn
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
2009 2010 2011 2012 2013 (jan.-apríl)
Velta á hlutabréfamarkaði frá ársbyrjun 2009 (vinstri ás)
Þróun markaðsvirðis skráðra félaga á hlutabréfamarkaði (hægri ás)
Tölur eru í milljörðum íslenskra króna
456,3
1.000
900
800
700
600
500
400
300
200
100
0
217,3
 Lánveitingar banka til fjárfestingarsjóða og spákaupmanna líklega aðeins um 3% af markaðsvirði
skráðra félaga  Greinandi segir engin merki um að slík lán séu að valda bólumyndun á markaði
FRÉTTIR 25Viðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. MAÍ 2013
● Húsnæðisverð á höfuðborgarsvæð-
inu hækkaði um 0,7% í apríl síðast-
liðnum. Morgunkorn greiningar Íslands-
banka sagði í gær að þetta væri mesta
mánaðarhækkun vísitölunnar sem
mælst hefur síðan í október í fyrra þeg-
ar húsnæðisverðið hækkaði um 0,9%
milli mánaða.
Þar kemur einnig fram að yfir síðustu
tólf mánuði hafi húsnæðisverð hækkað
um 5,5% og sé það nokkuð svipuð tólf
mánaða hækkun og sést hafi síðustu
mánuði. Að raunvirði hafi verð íbúðar-
húsnæðis á höfuðborgarsvæðinu hins
vegar hækkað um 2,2% á síðustu tólf
mánuðum.
Raunverð húsnæðis
hækkaði um 2,2%
 


   
  
   
  

 




 
  
  

 
 
!"# $% " &'( )* '$*
+,,-./
+01-/0
++.-0
,+-,,+
,+-22.
+0-3,4
+,1-/5
+-,223
+0/-,.
+50-+1
+,/-,,
+01-03
+,2-+5
,+-,0/
,+-21+
+0-30
+,1-1+
+-,2/.
+0/-03
+50-4+
,+4-351+
+,/-5+
+00-/
+,2-5
,+-/35
,+-+//
+0-5/3
+,0-21
+-,213
+03-/.
+5.-25
Skannaðu kóð-
ann til að sjá
gengið eins og
það er núna á
Stuttar fréttir ...
● Fjármálaeftirlitið bindur vonir við að prófmál og önnur mál
sem rekin eru fyrir dómstólum muni endanlega eyða réttar-
óvissu tengdri ágreiningsefnum vegna gengislána. FME hefur
borist nokkur fjöldi fyrirspurna og ábendinga vegna úrvinnslu
mála sem tengjast slíkum lánum. FME gerði í gær grein fyrir
stöðu mála á vefsíðu sinni.
Fram kemur á vef FME, að í kjölfar dóms Hæstaréttar Ís-
lands frá 15. febrúar 2012 í máli nr. 600/2011 hafi skapast rétt-
aróvissa vegna endurreiknings og uppgjörs á gengislánum sem
farið hafði fram á grundvelli laga nr. 151/2010. Nánar á mbl.is.
FME bindur vonir við að prófmál eyði réttaróvissu
FME Vill að réttar-
óvissu verði eytt.
Viðskiptajöfnuður var jákvæður á
Spáni í mars síðastliðnum en þetta
er í fyrsta sinn í rúma fjóra áratugi
sem viðskiptajöfnuður landsins er
jákvæður innan eins mánaðar eða
síðan árið 1971.
Fram kemur í frétt AFP að
ástæðan sé einkum samdráttur í
innflutningi til landsins vegna
minni eftirspurnar.
Viðskiptajöfnuðurinn var já-
kvæður um 634,9 milljónir evra í
mars samkvæmt tölum frá efna-
hagsráðuneyti Spánar. Fyrstu þrjá
mánuði ársins var viðskiptahalli
upp á rúmlega fjóra milljarða evra.
Jákvæður jöfnuður
AFP
Spánn Mjög dró úr innflutningi til
Spánar í marsmánuði síðastliðnum.
 Innflutningur á Spáni dregst saman
•
verð frá 37.000,-
Útsölustaður:
Hljómsýn, Ármúla 38