Morgunblaðið - 18.05.2013, Blaðsíða 18

SVIÐSLJÓS
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Ef vel verður haldið á spilunum gæti
Ísland orðið eina landið í Evrópu
sem er laust við sjúkdóma sem ógna
býflugnarækt. Formaður Bý-
flugnaræktarfélags Íslands, Bý, seg-
ir mikilvægt alþjóðlega að Íslend-
ingar nái upp nógu stórum stofni til
að vera sjálfum sér nægir og þurfi
ekki að flytja inn býflugur.
Tvennskonar sníkjudýr herja á
býflugur í heiminum, varroamítill
og loftsekkjamítill. Varroamítilinn
er skæðari. Ef hann kemst í bý-
flugnabú og ekki er gripið til að-
gerða fjölgar hann sér og drepur bú-
ið á fáum árum.
Álandseyjar í hættu
Egill R. Sigurgeirsson, formaður
Bý segir að varroamítillinn hafi
breiðst út um Evrópu, meðal annars
til Finnlands, Svíþjóðar og Noregs.
Álandseyjar hafi að mestu sloppið.
Þangað barst þó mítill með sýktum
býflugum sem fluttar voru frá Finn-
landi. Bændur brugðust rétt við og
eyddu búinu og hreinsuðu. Annars
hefði verið hætta á að mítillinn hefði
borist út um allt landið.
Loftsekkjamítill er ekki eins erf-
iður og betra að vinna á honum með
skordýraeitri.
Býflugnarækt er svo skammt á
veg komin hér á landi að Íslendingar
eru háðir árlegum innflutningi til
uppbyggingar stofnsins. Flugur
hafa verið fluttar inn frá Svíþjóð og
Danmörku en síðustu árin eingöngu
frá Álandseyjum eftir að varroamít-
illinn breiddist út í fyrrnefndu lönd-
unum. Egill telur að vegna legu
Álandseyja sé mikil hætta á að sjúk-
dómurinn berist þangað, fyrr en síð-
ar, frá Finnlandi, Svíþjóð eða jafnvel
Þýskalandi. Ekki þurfi nema einn
mítil sem hægt og rólega geti fjölg-
að sér og dreift sér um landið. Þá
yrði Ísland eina sjúkdómafría land-
ið.
„Það getur haft þýðingu fyrir bý-
flugnaræktina ef Ísland verður eina
landið í heiminum sem er laust við
sýkingar. Það yrði mikilsvert fyrir
heiminn ef okkur tækist að koma
upp stofni til að vera sjálfum okkur
næg í framtíðinni og þurfa ekki að
treysta á innflutning. En við verðum
að gæta þess að enginn fari að
smygla inn flugum, því þá er þetta
fljótt að fara,“ segir Egill. Hann tek-
ur fram að einungis sjúkdómalausar
býflugur séu fluttar inn.
Egill telur of snemmt að ræða um
möguleikana sem það skapaði ef Ís-
land yrði eina sjúkdómafría landið.
Útflutningur sé enn fjarlægur
möguleiki því stofninn sé of lítill.
Sextíu félagar voru í Bý í haust,
með alls um 100 býflugnabú. Um
fimmta hvert bú drapst veturinn
2011 til 2012 en Egill hefur ekki orð-
ið var við að mörg hafi drepist í vet-
ur. „Þetta er alltaf að batna hjá okk-
ur, við lærum að búa okkur undir
veturinn og halda réttum hita á bú-
unum,“ segir Egill.
Stöðugt fjölgar í félaginu. 26 voru
á byrjendanámskeiði í býflugnarækt
hjá Agli í vetur, fólk sem hyggst
byrja í vor, þannig að félagatalan er
komin yfir áttatíu.
Flutt verða inn 48 bú frá Álands-
eyjum í lok júní. Þau fara til nýrra
ræktenda og einhver til þeirra eldri
sem vilja bæta við sig og hafa ekki
möguleika á að fjölga með því að
gera afleggjara sem kallað er, að
skipta búinu og setja nýja drottn-
ingu í nýja búið. „Við þurfum að
vera með fleiri bú til að vera sjálfum
okkur næg, þurfum nokkur hundruð
bú,“ segir Egill um markmiðin.
Langdregið haust
Erfiðleikar eru hjá býflugna-
bændum á Norðausturlandi vegna
þess hversu mikill snjór er þar. Egill
segir að flugurnar bíði eftir að
plönturnar blómstri og fari þá af
stað.
„Það er fyrst og fremst þetta
stutta og kalda sumar sem veldur
okkur erfiðleikum, þetta haust sem
við erum með allan ársins hring,“
segir Egill.
Lausir við sjúkdóma í býflugum
 Formaður Bý vill fjölga býflugnabúum  Segir mikilvægt að Íslendingar séu sjálfum sér nógir og
þurfi ekki að flytja inn býflugur  Sjúkdómar herja á býflugnabú í flestum nágrannalöndum
Morgunblaðið/Ernir
Nýir bændur Mikill og vaxandi áhugi er á býflugnarækt hér á landi. 20-30 nýir býflugnabændur bætast í hóp bý-
flugnaræktenda í vor. Fluttar verða inn býflugur frá Álandseyjum og fá ræktendur bú sín afhent í lok júní.
Býflugnarækt
» Býflugnaræktendafélag Ís-
lands var stofnað árið 2000 að
loknu námskeiði sem formaður
félagsins, Egill R. Sigurgeirs-
son læknir, hélt. Hann hafði áð-
ur stundað býflugnarækt í Sví-
þjóð og flutti búin með sér til
landsins.
» Á ýmsu gekk fyrstu árin en
frá 2008 hefur verið stöðug
fjölgun félagsmanna og búa.
Félagsmenn eru nú liðlega 80
og búin á öðru hundraðinu.
18 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. MAÍ 2013
www.gilbert.is
Barnaheill – Save the Children hafa
ráðist í samstarf við lyfjafyrirtækið
GlaxoSmithKline með það að mark-
miði að koma í veg fyrir dauða
milljónar barna undir fimm ára
aldri í þróunarríkjum á næstu fimm
árum.
Fram kemur í tilkynningu að að-
gengi að tveimur tegundum barna-
lyfja verði aukið til að ráðast gegn
nýbura- og ungbarnadauða. Sér-
fræðiþekking beggja aðila á mis-
munandi sviðum verði grunnurinn
að verkefninu sem hófst formlega
10. maí, fyrst í Kongó og Kenía.
Reynslan þar verði nýtt til að setja
af stað sambærileg verkefni í fleiri
löndum í suðurhluta Afríku, Asíu
og Suður-Ameríku.
Save the Children og GSK hafa
átt í samvinnu í átta ár en þetta er í
fyrsta sinn sem Barnaheill taka þátt
í að rannsaka og þróa lyf fyrir börn.
Hluti starfsmanna Barnaheilla – Save the
Children á Íslandi og GlaxoSmithKline.
Aðgengi aukið að
barnalyfjum
Samtökin ’78
boða til þjóð-
fundar hinsegin
fólks hinn 1. júní
í tilefni af 35 ára
afmæli samtak-
anna.
Fundurinn
verður haldinn í
Tjarnarsal Ráð-
húss Reykjavík-
ur og hefst
klukkan 14 en Reykjavíkurborg er
samstarfsaðili Samtakanna ’78.
Í tilkynningu segir að Anna Pála
Sverrisdóttir, formaður samtak-
anna, bjóði allt áhugafólk um mál-
efni hinsegin fólks velkomið í Ráð-
húsið 1. júní en nú þegar hafi um
150 manns boðað komu sína á fund-
inn.
Boðað til þjóðfundar
hinsegin fólks
Anna Pála
Sverrisdóttir
Málþing tileinkað minningu Guð-
mundar Kjartanssonar jarðfræð-
ings verður haldið á þriðjudag í
Náttúrufræðistofnun Íslands við
Urriðaholt í Garðabæ.
Málþingið mun fjalla um Búr-
fellshraun í Garðabæ og Hafn-
arfirði og stendur frá kl. 13:15 til
16:15. Að þinginu standa auk
Garðabæjar og Hafnarfjarðarbæjar
Náttúrufræðistofnun Íslands og fé-
lagið Hraunavinir.
Málþing um
Búrfellshraun
STUTT
Þótt býflugnarækt sé skemmtilegt áhugamál í
sjálfu sér gengur starfið út á að safna hunangi
frá flugunum. Talið er að íslenskir býflugna-
bændur hafi framleitt um 800 kíló af hunangi á
síðasta ári.
Misjafnt er hversu mikið hunang hvert bú gef-
ur af sér. Egill segir algengt að nýinnflutt bú skili
um 12 kg á fyrsta sumri. Ef flugurnar lifa vetur-
inn af geti þær gefið af sér upp undir 50 kg á
næsta sumri. Mesta framleiðsla sem Egill veit af
hérlendis er 60 kg af hunangi á einu sumri. Einn
ræktandi fékk 53 kg úr búi sínu á síðasta sumri.
Framleiddu 800 kíló í fyrra
BÝFLUGNABÚ SKILA 10 TIL 50 KG AF HUNANGI
Egill R. Sigurgeirsson