Morgunblaðið - Sunnudagur - 12.05.2013, Síða 22

22 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 12.5. 2013
Heilsa og hreyfing
Til að fá fram meira af þessum náttúrulega ljómaskiptir gott og fjölbreytt mataræði auðvitað málien ég held að maður geti gefið húðinni líka gott
„trít“ með ýmsum matvælum úr eldhúsinu. Við konurnar
eigum það til að eyða miklum
peningum í snyrtivörur og spa-
meðferðir, þegar við gætum
gert ýmislegt heima. Ég virðist
ekki gefa mér tíma í að gera
þetta heima hjá mér en dreymir
samt um að eiga góða kvöld-
stund í heima-spai. Ekki væri
verra að eiga slíka stund með
góðum vinkonum. Maður ætti
kannski að stinga upp á því við
vinkonurnar að mæta ómálaðar í næsta saumaklúbb
með hafra, mjólk, jógúrt, hunang, salt og sítrónuolíu
í farteskinu og setja á okkur heimagerðan andlits-
maska, liggja með hendur eða fætur í mjúku baði og
gefa hver annarri axlanudd. Ekki væri verra að
horfa á Sex and the city á meðan, maula gulrætur,
agúrkur og blómkál með jógúrtídýfu og drekka líf-
rænt te … já eða kannski bara einn Cosmopolitan.
Fyrir næsta sunnudag ætla ég því að kynna mér
málið betur og koma með hugmyndir um nátt-
úrulegar leiðir til að gera okkur enn fallegri fyrir
sumarið, en vil þó skilja við ykkur með tvær hug-
myndir til að prófa. Önnur er andlitsmaski úr jógúrt
og hunangi og hin er mjúkt fótabað með mjólk, ep-
sonsalti og sítrónuolíu. Þetta er bara dásamlegt!
AÐ GERA VEL VIÐ SIG HEIMA
Á SUMRIN ÞEGAR ÉG ER MEIRA Á FERÐALÖGUM, Í SUNDI OG ÚTI VIÐ LANGAR MIG
AÐ MÁLA MIG MINNA EN VERA SAMT HRAUSTLEG Á NÁTTÚRULEGAN HÁTT.
Jógurt- og hunangsmaski
fyrir andlit
* Blandið tveimur mat-skeiðum af hreinni jógúrt sam-
an við tvær matskeiðar af
góðu hunangi og berið á
hreint andlitið. Gott er að
hafa handklæði á koddanum og
annað utan um hálsinn ef eitt-
hvað skyldi renna niður. Látið
liggja á í 10-15 mín. og hreins-
ið af með vel volgu vatni.
Mjólkurfótabað
* Blandið saman fjórumbollum af volgri nýmjólk,
tveimur teskeiðum af epson-
salti, sex dropum af góðri la-
venderolíu eða kaldpressaðri
sítrónuolíu og leyfið fótunum
að njóta í 20 mín.
BORGHILDUR
SVERRISDÓTTIR
Andlitsmaski úr jógúrt
og hunangi er hugmynd
fyrir helgina.
Heilbrigt líf
H
ugtakið ofurfæða var fyrst notað í
ágústblaði Nature Nutrition árið
1998, þar sem vísindamaðurinn
Aaron Moss segir að sumar
fæðutegundir séu svo næringarríkar að það
væri hægt að tala um þær sem ofurfæðu.
Orðið var bannað í markaðslegum tilgangi
hjá Evrópusambandinu 1. júlí 2007, nema að
því fylgdu vísindalegar sannanir. Orðið er
því ekki almennt notað af næringarfræð-
ingum og margir halda því fram að það geti
verið villandi og megi misnota í markaðs-
legum tilgangi; villandi með því að tala betur
um ákveðnar fæðutegundir en aðrar, líkt og
mikilvægt sé að leggja áherslu á þær; og
misnotað þegar ekki er tekið fram að í ein-
staka tilfellum getur fæða sem kölluð er of-
urfæða verið eitruð eins og t.d. þang. En
samkvæmt rannsóknum getur þang verið
eitrað við ákveðin skilyrði og valdið lifr-
arskemmdum.
Nokkur dæmi um fæðuna
Í dag er orðið ofurfæða notað yfir margar
næringarríkar fæðutegundir, en rannsóknir
hafa sýnt að ofurvirkni þeirra umfram aðrar
fæðutegundir á sjaldan við rök að styðjast.
Dæmi um slíka fæðu eru ber, hnetur, fræ,
dökkgrænt grænmeti eins og grænkál,
brokkolí og rósakál, sítrusávextir, feitur fisk-
ur eins og lax, makríll og sardínur, sætar
kartöflur, hrátt súkkulaði og heilkorn. Það
dregur þó enginn í efa að hér er um að ræða
næringarríka og góða fæðu.
Niðurstöður rannsókna
í samanburði við fullyrðingar
Í grein Ameliu Hill úr The Guardian frá
árinu 2007 skoðar hún niðurstöður rann-
sókna í samanburði við fullyrðingar um svo-
kallaða ofurfæðu. Þar kemur meðal annars
fram að vísindalegum rannsóknum ber ekki
saman um ákveðin jákvæð áhrif þessarar
fæðu á heilsuna. Rannsóknirnar gátu til
dæmis ekki staðfest að ber, sem eru hvað
mest rannsökuð af ofangreindum fæðuteg-
undum, væru meiri ofurfæða en önnur fæða
úr jurtaríkinu. Þá sýndi ein rannsóknin að
hrátt súkkulaði hefði jákvæð áhrif á blóð-
þrýsting á meðan önnur dró slík áhrif í efa.
Í sömu grein segir dr. Jeremy Spencer frá
matvæla- og næringardeild Reading-
háskólans í Bretlandi að það sé ekki aðeins
villandi að greina fæðu niður í hluta og rann-
saka áhrif þeirra hvers um sig á heilsu okk-
ar, heldur sé ómögulegt að segja fyrir um
viðbrögð allra einstaklinga við ákveðnum
fæðutegundum og því ómögulegt að segja að
hver einstaklingur muni fá það sama út úr
fæðunni. Hann nefnir líka að áhrif fæðunnar
í heild geti verið meiri eða öðruvísi en sam-
anlagðir hlutar hennar og þannig haft önnur
áhrif á fólk en hluti af henni gerir á rann-
sóknarstofu.
Michael Pollan tekur undir
Undir þetta tekur hinn þekkti Michael Poll-
an í bókinni The Omnivoŕs Dilemma - Mat-
aræði, handbók um hollustu. Hann segir að
vísindi næringarfræðinnar fjalli um að rann-
saka eitt eða fá næringarefni í einu, sem
gerir það að verkum að við tökum næring-
arefnin úr samhengi við matinn, matinn úr
samhengi við mataræðið og mataræðið úr
samhengi við lífsstílinn.
Hugtakið sem markaðstól
Pollan og Spencer telja mikilvægast að neyta
eins fjölbreyttrar og hreinnar fæðu og mögu-
legt er. Fólk ætti ekki að leitast við að borða
„ofurfæðu“ í nútímaskilgreiningu þess orðs,
heldur venja sig á „súpermataræði“, sem er
eins og áður segir fjölbreytt og óunnið.
Amelia talar um að með markaðssetningu á
fæðutegundum sem ofurfæðu hafi salan á
þeim aukist og verðið hækkað. Loks er mik-
ilvægt að hafa í huga að gott getur verið fyr-
ir fólk að auka neyslu ákveðinna fæðuteg-
unda ef um vöntun á tilteknum næringar-
efnum er að ræða. Spencer segir að ekki sé
hægt að tala um að ein fæðutegund sé betri
en önnur þar sem þarfir fólks eru mismun-
andi og verkun næringarefna ólík í mismun-
andi samhengi. Enginn dregur þó í efa holl-
ustu slíkra fæðutegunda eða þau jákvæðu
áhrif sem hver einstaklingur getur upplifað
af ákveðnum fæðutegundum umfram aðr-
ar. Fjölbreytt fæða er lykilatriði.
http://en.wikipedia.org/wiki/Superfood
www.researchgate.net/directory/
publications/Leitarorð: Berry fruits
www.guardian.co.uk/uk/2007/
may/13/health.healthandwell-
being1
http://www.healthalicious-
ness.com/nutritionfacts/
SKIPTAR SKOÐANIR UM HEILSUFRÆÐIN
Getur fæða
verið ofurfæða?
ORÐIÐ OFURFÆÐA, „SUPERFOOD“, ER ALGENGT ORÐ Á MATVÆLA-
MARKAÐI Í DAG OG NOTAÐ TIL AÐ LÝSA NÆRINGARRÍKUM MAT SEM
TALINN ER GETA HAFT EINSTAKLEGA JÁKVÆÐ ÁHRIF Á HEILSUNA.
BANDARÍSKI RITHÖFUNDURINN MICHAEL POLLEN, HÖFUNDUR MAT-
ARÆÐI, HANDBÓK UM HOLLUSTU, SEGIR AÐ HUGMYNDAFRÆÐIN
AÐ BAKI OFURFÆÐU SÉ VILLANDI FYRIR NEYTANDANN.
Borghildur Sverrisdóttir borghildur74@gmail.com
Bláber hafa verið sögð ein vandaðasta
ofurfæðan meðan paprika, sem þó er til
dæmis margtfalt ríkari af C-vítamíni sem
og A-vítamíni, er ekki talin til slíkrar
fæðu samkvæmt ofurfæðisfræðunum.
Lax er afar næringarríkur en telst þó ekki til of-
urfæðu því ekki þarf að huga sérstaklega að því
að borða ekki of mikið af honum.
Morgunblaðið/ÞÖK
Svokallaðar kakónibbur
eru dæmi um ofurfæðu
að sögn
Sollu Eiríks.