Morgunblaðið - 23.08.2013, Qupperneq 21

Íbúar eru
rúmlega
6.600
Akranes heitir allt nesið milli Hvalfjarðar og Leirárvoga og er
Akrafjall á því miðju. Írar námu land á Akranesi á fyrstu árum
Íslandsbyggðar og gætir keltneskra áhrifa til dæmis í örnef-
num á Akranesi og nágrenni. Akraneskaupstaður er um
6,2 ferkílómetrar að stærð. Tæplega 7.000 íbúar búa í
sveitarfélaginu sem er það áttunda stærsta á landinu .
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 23. ÁGÚST 2013
Við bjóðum frábæra
þjónustu á Akranesi
Barna- og unglingabækur Eðvarðs voru
mikið lesnar á níunda áratugnum, en þar
er m.a. fjallað um ýmsar aðstæður sem
unglingar stóðu frammi fyrir á þeim tíma.
Meðal bóka Eðvarðs eru Fimmtán ára á
föstu og Sextán ára í sambúð. Spurður að
því hvort honum virðist aðstæður krakk-
anna sem hann starfar núna með í ferm-
ingarfræðslunni og æskulýðsstarfinu ólík-
ar þeim sem hann skrifaði um fyrir 30
árum segir hann svo ekki vera. „Umhverfið
hefur auðvitað breyst. En í grunninn eru
þau að velta fyrir sér sömu spurningunum,
ég held að fólk breytist ekki svo mikið í
eðli sínu.“
Segir lítið hafa breyst á 30 árum
FIMMTÁN ÁRA Á FÖSTU VAR VINSÆL UNGLINGABÓK
Vinsæl Þessi bók rat-
aði í margan jólapakk-
ann jólin 1984.
dagarnir bæði annasamir og gef-
andi,“ segir Eðvarð og segir enn-
fremur að sérlega gott fólk vinni
með honum í kirkjunni.
Akraneskirkja var vígð árið
1896. Hún er af mörgum talin eitt
fegursta guðshús landsins og hana
prýða ýmsir kjörgripir, til dæmis
skírnarfontur skorinn út af Ríkharði
Jónssyni og ljósakróna sem athafna-
maðurinn Thor Jensen gaf kirkjunni
við vígslu hennar.
Kirkjan stendur við Skólabraut,
skammt frá sjónum. Eðvarð segir að
þessi staðsetning hafi af gárungum
verið kölluð „Torg hins himneska
friðar“. „Hér er kirkjan, prestsbú-
staðurinn og safnaðarheimilið; allt á
sama blettinum.“
Fjölmiðlareynslan góð
Í fjölmennri sókn eru margar
skírnir, fermingar, giftingar og jarð-
arfarir. Spurður um embættisverk
sín segir Eðvarð fermingarundir-
búninginn vera sér ofarlega í huga.
„Við þurfum að halda vel á spilunum
og halda þétt utan um krakkana, það
er svo mikil samkeppni um tíma og
athygli unglinganna, miklu meira en
áður.“
Eðvarð var afkastamikill rithöf-
undur á níunda og tíunda áratugn-
um. Hann skrifaði einkum unglinga-
bækur en einnig ævisögur og
endurminningar. Að auki stýrði
hann vinsælum unglingaþáttum á
upphafsdögum Rásar tvö, þar sem
sálfræðingur svaraði spurningum
unglinga í vanda. Hann segir rit- og
fjölmiðlastörfin hafa reynst fyrir-
taksundirbúning fyrir prestsstörfin.
„Í predikun er verið að miðla og
prestar predika við svo marg-
víslegar aðstæður. Þessi fyrri störf
mín voru góð reynsla og góður
undirbúningur.“
Akraneskirkja Stundum er hún sögð standa við Torg hins himneska friðar,
en safnaðarheimilið og prestsbústaðurinn eru í næsta nágrenni.
andi mæður geti valið á milli fæðing-
ardeilda sem hafi mismunandi
áherslur. Spurðar að því hvort að-
sóknin hafi aldrei orðið of mikil
þannig að vísa hafi þurft konum frá,
segja þær þá stöðu aldrei hafa kom-
ið upp. „Ef fæðingarstofurnar eru
uppteknar, þá björgum við málinu á
annan hátt.“
Öryggi og notalegt umhverfi
Jóhanna segir að barnshafandi
konur kvíði því stundum að ef fæð-
ingin gangi ekki eins og þær bjugg-
ust við, þá þurfi þær að fara á milli
deilda á stærri sjúkrahúsunum. Sú
er ekki raunin á fæðingardeildinni á
Akranesi.
„Hérna hjá okkur er allt sem
viðkemur fæðingunni inni á sömu
deildinni,“ segir Jóhanna. „Kona
getur byrjað að fæða án deyfingar
og farið eins langt og hún kemst í
því, en ef hún skiptir um skoðun og
vill fá deyfingu, þá þarf hún ekki að
skipta um deild eins og í Reykjavík.“
Þurfa konur utan þjónustu-
svæðis HVE að sækja sérstaklega
um að fá að fæða börnin sín þar?
„Nei, alls ekki,“ segir Lára Dóra
Oddsdóttir ljósmóðir. „Sumar
hringja á undan sér og margar
koma í heimsókn til okkar og skoða
aðstöðuna áður en þær taka ákvörð-
un um hvort þær vilja fæða hjá okk-
ur. Það skiptir öllu máli að konum
sem eru að fara að fæða líði vel, að
þær séu öruggar og finnist þær vera
í notalegu umhverfi þar sem fagfólk
er að störfum.“
Stoltar af starfinu
og vinnustaðnum
Ljósmæðurnar á Skaganum eru
stoltar af starfi sínu og vinnustaðn-
um. „Þetta er forréttindastarf, eng-
inn dagur er eins og við vitum aldrei
hvað mætir okkur þegar við komum
á vaktina. Það gerir þetta starf
svona skemmtilegt,“ segir Ásthildur
og Lára tekur undir það. „Það er t.d.
mjög gefandi að taka á móti barni
hjá konum sem hafa slæma reynslu
af fyrstu fæðingu,“ segir Jóhanna.
„Sumar hafa talið í sig kjark í mörg
ár til að fara aftur í gegnum þetta
ferli, en svo gengur allt betur í ann-
að skiptið og konan öðlast nýja sýn á
meðgöngu og fæðingu.“
Morgunblaðið/Eggert
Rólegheit og fagmennska
Margar konur af höfuðborgarsvæð-
inu fæða á Akranesi.
„Ég kalla það gott mannlíf ef íbú-
arnir vita deili hver á öðrum,
gleðjast á góðum stundum og
sýna samhug ef á móti blæs. Sú
er raunin hér,“ segir Ófeigur
Gestsson sem býr við Smáraflöt á
Akranesi. Hann er umboðsmaður
Morgunblaðsins á Skaganum og
hefur raunar tengst blaðinu í um
60 ár. Um 1960 var hann blaðberi
í Kópavogi og síðar fréttaritari á
Hvanneyri, Hofsósi og Blönduósi
en á síðarnefndu stöðunum var
hann sveitar- og bæjarstjóri.
Við Smáraflöt eru þrjár blokk-
ir og svo rað- og einbýlishús. Um
100 manns búa við götuna, sem
er við hlið safnahverfisins að
Görðum.
„Við hjónin komum hingað á
Skagann að norðan árið 2005 og
á Smáraflöt fluttum við árið
2007. Hér eru nýleg hús og mér
finnst mikill kostur hve rækt-
unarskilyrði hér eru góð. Út um
eldhúsgluggann í þessum töl-
uðum orðum sé ég japansrunna
og klukkutopp svo eitthvað úr
flórunni sé nefnt,“ segir Ófeigur
sem byrjar dreifingu Morgun-
blaðsins milli klukkan 1 og 2 á
nóttinni. Skaganum er skipt upp
í sextán hverfi blaðbera – og
ósjaldan hleypur umboðsmað-
urinn í skarð þeirra í forföllum.
Akranes er á flestan hátt vel
heppnað samfélag, sé horft til
skipulags, atvinnuhátta og
mannlífs, segir Ófeigur. „Hér
eru bestu hjólreiðabrautir lands-
ins og líklega hefur það einhver
áhrif að þetta hefur alltaf verið
mikill íþróttabær.“
sbs@mbl.is
Gatan mín Smáraflöt
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Skagamaður „Hér eru bestu hjólreiðabrautir landsins,“ segir Ófeig-
ur Gestsson sem er úr Kópavogi, en hefur lengst búið úti á landi.
Sé japansrunna
og klukkutoppinn
Skannaðu kóðann
til að sjá mynd-
skeið á mbl.is.
 Skagamenn bjóða til bæjarhátíðarinnar Írskra daga aðra helgina í júlí á ári
hverju. Hátíðin laðar að þúsundir gesta enda dagskráin einstaklega fjölbreytt og
hefur t.d. keppnin um rauðhærðasta Íslendinginn vakið verðskuldaða athygli.
Ástæða þess að hátíðin er kennd við Írland er að Írar námu land á Skaganum.
Skömmu eftir árið 880 komu tveir bræður af Írlandi, þeir Þormóður og Ketill
Bresasynir. Þeir námu Akranes allt, Þormóður sunnan Akrafjalls og Ketill norðan.
Þormóður byggði sér bæ á Innra-Hólmi, en ekki er vitað um bústað Ketils. Að
auki fengu tveir írskir menn land í landnámi bræðranna, Bekan, sem byggði bæ
sinn á Bekansstöðum, og Kalman sem bjó í Katanesi og Kalmansá.
Írar námu land á Skaganum
Morgunblaðið/Júlíus
Írskir dagar Skagamenn minnast
þar írskrar arfleifðar sinnar.