Morgunblaðið - Sunnudagur - 17.08.2014, Blaðsíða 42

Úttekt
42 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 17.8. 2014
N
útíminn krefst þess af mörgum að setið sé
stóran hluta dagsins. Við hefjum daginn
sitjandi við morgunverðarborðið, setjumst
síðan upp í bíl og keyrum í vinnuna, þar
sem mörg okkar sitja nær samfellt í átta
klukkustundir. Að vinnudegi loknum er huggulegt að eyða
kvöldinu sitjandi við sjónvarpið. Mannslíkaminn er ekki
gerður til þess að sitja kyrr og vitað er að kyrrsetan
tekur sinn toll – og ekki einungis af stoðkerfi og holda-
fari. Í umfjöllun um kyrrsetu hefur að mestu verið geng-
ið út frá því að slæm áhrif hennar stafi af skorti á
hreyfingu. Sífellt kemur hins vegar betur í ljós að kyrr-
setan sjálf hefur neikvæð áhrif á líkamann. Sunnudags-
blaðið kynnti sér málið nánar, en óhófleg kyrrseta er
vandi sem snertir flesta. Ráðgjafar við vinnslu bls. 48 og
æfinga á bls. 49 voru sjúkraþjálfararnir Sólveig Ása
Árnadóttir, dósent við læknadeild Háskóla Íslands, og
Rakel Guðjónsdóttir. Sólveig hefur rannsakað hreyfingu og
kyrrsetu eldri borgara. Rakel lauk í vor BS í sjúkraþjálf-
un og fjallaði BS-verkefni hennar um kyrrsetuhegðun og
hreyfingu fullorðinna.
Stöndum upp!
FLESTUM ER LJÓST AÐ LANGAR KYRRSETUR ERU ÓÆSKILEGAR. ÞRÁTT FYRIR ÞAÐ SITJUM VIÐ MEIRIHLUTA DAGSINS. HVAÐ GERIST Í LÍKAMANUM ÞEGAR
SEST ER NIÐUR? VIÐ NÁNARI ATHUGUN KEMUR Í LJÓS AÐ BAKVERKIR OG AUKAKÍLÓ ERU EINUNGIS HLUTI AF SLÆMUM AFLEIÐINGUM KYRRSETU.
Guðrún Ingibjörg Þorgeirsdóttir gith@mbl.is
Nauðsynlegt er að standa reglulega upp, t.d.
til að sækja vatnsglas eða blöð í prentarann.
Oft er líka fljótlegra að rölta til vinnufélaga
og ræða málin augliti til auglitis, heldur en að
senda tölvupóst. Hækka skal skrifborð og
standa við vinnu, sé þess kostur. Gott er að
tvístíga eða vappa um, því standi fólk of lengi,
dregur það úr blóðflæði. Hollt er að fara í
ræktina til að hreyfa sig en það kemur ekki í
staðinn fyrir reglulegt uppbrot á löngum
kyrrsetum. Þetta gildir reyndar líka í hina átt-
ina – þeir sem standa við vinnu sína, mega
ekki gleyma því að stunda hreyfingu þess ut-
an. Nemendur sitja oft löngum stundum líkt
og skrifstofufólk en ekkert bannar há-
skólanemum að standa aftast í kennslustofu
þegar hlýtt er á fyrirlestra, trufli það ekki
einbeitingu, aðra nemendur eða kennara.
Frímínútur er tilvalið að nýta til að spjalla við
félagana – en ekki sitjandi!Margir hreyfa sig rösklega í ræktinni en gleyma því að slík þjálfun vegur ekki upp á móti átta klukku-
stundalangri kyrrsetu. Slíkar langsetur er nauðsynlegt að brjóta upp með reglulegu millibili.
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Góð ráð fyrir þá sem
neyðast til að sitja lengi