Morgunblaðið - Sunnudagur - 23.11.2014, Síða 48

Morgunblaðið - Sunnudagur - 23.11.2014, Síða 48
Viðtal 48 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 23.11. 2014 F erill Ragnheiðar Gröndal hófst með hvelli þegar hún var í mennta- skóla. Fyrstu plötuna sína gaf hún út aðeins 17 ára gömul og stuttu síðar var hún sögð af tónlistar- gagnrýnanda Morgunblaðsins ein efnilegasta söngkona Íslands og var hún þá jafnframt búin að stofna sinn eigin djasskvartett. Það eru eflaust engar ýkjur að hvert Ís- landsbarn hafi verið farið að þekkja Ragn- heiði þegar hún var innan við tvítugt, bæði var það yngri kynslóðin og sú eldri. Þegar hún var 19 ára beindist kastljósið að henni af miklum krafti er hún söng lag Magnúsar Þórs Sigmundssonar, „Ást“, sem verður lík- lega alla tíð með vinsælustu lögum Íslands- sögunnar. Ragnheiður segir að það fyrsta sem borið er á borð fyrir fólk, eða verði vin- sælt í flutningi tónlistarmanns, loði eilíflega við ímynd hans, þótt sú ímynd gefi ekki raunsanna mynd. Fyrsta sólóplata Ragnheiðar sem og næsta þar á eftir rokseldust og Ragnheiður hlær þegar hún segir að kannski hafi fjöld- inn allur talið að „Ást“ væri á þeim plötum. Í það minnsta komu einhverjir að henni og skildu ekkert í því að lagið væri ekki á plöt- unni sem þeir höfðu verið að kaupa! Þetta sama ár söng hún inn á fleiri plötur; sum- arsafnplötur, jólaplötu og barnaplötu. Undirrituð man eftir að hafa tekið stutt viðtal við Ragnheiði fyrir meira en 10 árum. Einhvern veginn gekk blaðamaður þá út frá því að tónlistarkonan væri eldri í ljósi þess hve langt hún hafði náð. Blaðamanni þótti sætt að Ragnheiður byggi enn heima hjá foreldrum sínum þegar hann heimsótti hana fyrir viðtalið og hugsaði með sér hvað það væri gaman þegar fullorðnum börnum semdi svona vel við foreldra sína að þau gætu búið í foreldrahúsum frameftir aldri. En auðvitað bjó Ragnheiður heima, hvar annars staðar hefði hún átt að búa? Eftir allt var hún enn í menntaskóla, 19 ára gömul! Hún hafði bara verið til eitthvað svo lengi í tónlistinni að það var næstum fjarstæðukennt að hún væri ekki eldri. Við Ragnheiður hlæjum að þessu þar sem við sitjum hér meira en tíu árum síðar, Ragnheiður þrítug eftir nokkrar vikur og svo ótrúlega mikið vatn runnið til sjávar en enn er Ragnheiður þessi stjarna sem hún er líklega fædd til að vera. Ragnheiður er ekki mikið montprik og segist brosandi vona það en hún sé kannski að læra það með árunum að hún megi taka pláss og bera höfuðið hátt. Nýja platan hennar, Svefnljóð, er sú að- gengilegasta að hennar sögn og að vissu leyti segist hún komin hringinn – eftir nokkrar þjóðlagaplötur sé hún komin með plötu sem sé í hinum „gamla stíl“ Vetr- arljóða og margir eigi eflaust eftir að taka henni fagnandi. Hafa þá Íslendingar ekki verið sáttir við þær plötur sem þú hefur gert með annars konar tónlist, eins og þjóðlagatónlistinni? „Ja, svona. Dægurmenningin er mjög ríkjandi. Einhver sagði að platan sem ég gerði árið 2006, Þjóðlög, hefði verið faglegt sjálfsmorð. Sú plata kom út í kjölfar vin- sælda Vetrarljóða en næstu tvær plötur eftir hana seldust dálítið af sjálfu sér, út á þær vinsældir, þótt þær innihéldu samt allt öðru- vísi tónlist. Á þessum tíma var ég algjörlega að fylgja minni sannfæringu, var blaut á bak við eyrun og áttaði mig ekki á hvernig markaðurinn virkar og að það þyrfti að gera fólki til hæfis en ekki bara eitthvað sem manni sjálfum þætti skemmtilegt að gera. Í dag reyni ég að fara milliveginn með tónlist sem er bæði frumleg en þó að mínu mati að- gengileg. En ég er ekki mesti poppari sem þú finnur svo líklega er ég ekki dómbær á það hvað fellur í kramið hjá fólki. En mér finnst mjög skemmtilegt ef ég næ að gera eitthvað sem fólk nennir að hlusta á.“ Að vísu má segja að Ragnheiður geti vel ræktað þjóðlagatónlistina, þessa sem sumir Íslendingar kalla „skrítna“, úti í Evrópu og í ár hefur verið hún þéttbókuð á tónleika ytra og var að koma úr tónleikaferð þar sem hún spilaði og söng í Austurríki, Sviss og Þýska- landi. Þetta verður líka raunin á næsta ári en Þjóðverjar virðast ekki aðeins kunna að meta tónlistina heldur vilja þeir allra helst heyra hana á íslensku. „Það er ótrúlega sérstakt hvað þeir eru opnir fyrir íslenskri þjóðlagatónlist og raun- ar áheyrendur víðar í Evrópu. Og það fyndna er að á hverjum einustu tónleikum eru allavega einn eða tveir sem mæta með plötuna Þjóðlög og biðja um að fá hana árit- aða. Samt hefur hún ekk- ert verið markaðssett sérstaklega í Þýskalandi og erbara seld í 12 tón- um og í bókabúðum hér á Íslandi. Þjóðverjar hrein- lega elska að heyra ís- lenskuna sungna sem og þessa tónlist og það er því ekki síður sem ég horfi út til Evrópu, en ég er með útgefanda í Þýskalandi sem hefur meðal annars gefið út Astrocat Lullaby og Svefnljóð fara sömu leið núna. Þetta er stór og spennandi markhópur.“ Velgengi getur fyllt mann óöryggi Var það kostur að slá ungur í gegn? „Eins og það getur verið frábært þá getur líka verið gott að það gerist ekki þegar mað- ur er of ungur því það er kannski ekki orðið mótað í huga manns hvernig maður vill vera. Ég segi við nemendur mína og tónlist- arkonur sem eru nokkru yngri en ég að það sé þess virði að hugsa þetta vel og vanda markaðssetningu á sjálfum sér og efninu sínu. Ég er fjölhæf, get sungið alls kyns tón- list og það hefur fleytt mér áfram, og ég var líka heppin að fá góð tækifæri. Ég held ég hafi í raun haft ótrúlegt sjálfstraust þegar ég byrjaði en oft getur velgengni gert mann óöruggan þegar það ætti að vera öfugt.“ Það minnir um margt á lífsreynslu leikkon- unnar Emmu Watson hvernig Ragnheiður var sögð erfið þegar hún hafði sterkar skoðanir og vissi enda vel hvað hún var að gera. „Ég man vel eftir að hafa verið sögð erfið þegar ég held að ég hafi einfaldlega haft kjark til að koma eigin skoðunum á framfæri um hvernig ég vildi útsetja tónlist og slíkt. Það var pínu skell- ur og ég sá að ég þyrfti að tóna aðeins niður hreinskilnina og vinna í því að vera ekki allt- of mikil „kontrolfrík“. Í dag finnst mér ég hafa fundið jafnvægi - ég á auðveldara með að vinna með öðrum og tek mark á fólki í kringum mig.“ Ragnheiður segir að einnig að af því hve vel gekk hafi verið auðvelt að halda að allt yrði að gulli og hún hafi orðið hissa þegar það féll ekki allt í kramið eftir beina braut fyrstu árin. „Það voru pínu viðbrigði þegar ég hætti allt í einu að vera „réttur dagsins“. Ég þurfti að taka á honum stóra mínum og sætta mig við þá köldu staðreynd að kannski myndi ég aldrei ná sömu vinsældum á Ís- landi og þegar „Ást“ sat í fyrsta sæti á ton- list.is samfleytt í 4 ár! Það var einhvern veg- inn svo sjálfgefið og eðlilegt en svo allt í einu breyttist það og ég var að spila fyrir 8 manns á Café Haití. Það var bæði hollt og gott. Ég held því fram að langflestir lista- menn séu í grunninn athyglis- og viðurkenn- ingarfíklar sem þurfa að læra að temja sér að vera sama um viðbrögð umhverfisins.“ Við ræðum tónlistargeirann áfram sem Ragnheiður hefur upplifað á alla kanta og hvernig hann snýr að konum. „Meðal þess sem er athyglisvert er ákveðin mantra í um- fjöllun um tónlistarkonur. Það er ekki óal- gengt að í gagnrýni sé sagt að „nú sé þetta alveg að koma“, tónlistarkonan eigi nú „eftir að mótast“ og að loksins sé tónlistarkonan „fullþroska“. Þetta er sérkennilegt, það er í sumum tilfellum eins og að við þurfum að standast ákveðin próf til þess að tekið sé fullt mark á því sem við höfum fram að færa. Lára Rúnarsdóttir tónlistarkona gerði úttekt á þessu öllu í rannsókn árið 2013 þar sem hún fór yfir stöðuna í íslenska brans- anum og það var ákveðin vitundarvakning fyrir mig. Ég hef líka oft velt því fyrir mér hvers vegna mér takist ekki að búa til megahittara eins og „Ást“ og komst að þeirri niðurstöðu að lögin á mörgum plötunum mínum væru bara of sérviskuleg og óútvarpsvæn. En samt er það ekki svo. Þetta er flókið mál og erfitt að segja hvort kemur á undan - hænan Veit að ég má taka pláss RAGNHEIÐI GRÖNDAL SKAUT HRATT UPP Á STJÖRNUHIMININN EN HÚN HEFUR SÉÐ ALLAR HLIÐAR TÓNLISTARGEIRANS; BÆÐI ÞAÐ GÓÐA OG ÞAÐ SEM REYNIR Á. HÚN VAR SÖGÐ ERFIÐ ÞEGAR HÚN HAFÐI KJARK TIL AÐ KOMA SKOÐUNUM SÍNUM Á FRAMFÆRI. Júlía Margrét Alexandersdóttir julia@mbl.is * Ég þurfti að takaá honum stóramínum og sætta mig við þá köldu staðreynd að kannski myndi ég aldrei ná sömu vin- sældum á Íslandi og þegar Ást sat í fyrsta sæti á tonlist.is samfleytt í 4 ár

x

Morgunblaðið - Sunnudagur

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið - Sunnudagur
https://timarit.is/publication/1078

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.