Fréttablaðið - 01.08.2013, Blaðsíða 24

1. ágúst 2013 FIMMTUDAGURSKOÐUN
HALLDÓR
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRI: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is HELGAREFNI: Kjartan Guðmundsson kjartan@frettabladid.is
VÍSIR: Kristján Hjálmarsson, kristjan@visir.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRAR: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is, Mikael Torfason mikael@frettabladid.is Fréttablaðið kemur út í 90.000
eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á
landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
ISSN 1670-3871
FRÁ DEGI
TIL DAGS
Fyrir ári síðan sat ég á litlum veitinga-
stað í Srebrenica í Bosníu. Við vorum tvö,
ég og Hasan sem lifði af fjöldamorðin í
Srebrenica sautján árum áður. Hitastigið
kitlaði þrjátíu gráðurnar og sólin skein.
Vertinn kom askvaðandi, feitlaginn og
hláturmildur. Hann hét Abdoullah en var
alltaf kallaður Dúlla. Með hvítt, vel greitt
hár, nýrakaður og stórt ör framan á háls-
inum. Dúlla faðmaði Hasan, tók niður
pöntunina okkar og hvarf inn í eldhús.
„Hann dó einu sinni,“ útskýrði Hasan.
Dúlla hengdi sig þegar Srebrenica féll í
stríðinu af ótta við að hljóta sömu örlög
og yfir 8.000 menn og drengir sem teknir
voru af lífi. Hasan hafði sjálfur velt því
fyrir sér að svipta sig lífi en Dúlla sann-
fært hann um að það væri ekki rétta leið-
in. „Og svo gerði hann það bara sjálfur.“
Hasan skar Dúlla niður úr snörunni og
kom honum til meðvitundar. Báðir komust
þeir lífs af frá Srebrenica en Hasan missti
alla fjölskyldu sína, Dúlla syni sína tvo og
föður. Það var í júlí fyrir tæpum tveimur
áratugum. Hitastigið kitlaði þrjátíu gráð-
urnar og sólin skein.
Þetta er saga af sárum raunveruleika.
Aldrei aftur er orðið slagorð fyrir við-
brögð alþjóðasamfélagsins eftir að þjóð-
armorð hafa verið framin. Þjóðernis-
hreinsanir í Bosníu, Rúanda og Darfúr
áttu sér stað fyrir minna en tuttugu árum
og vöktu hörð viðbrögð um allan heim.
Alþjóðasamfélagið tók skýra afstöðu gegn
óréttlæti og árásum á saklausa borgara.
En alltaf of seint. Alltaf eftir að hörmung-
arnar höfðu dunið yfir. Enn á ný fáum við
fregnir af mannfalli og hörmungum, nú í
Sýrlandi.
„Það versta var að okkur fannst eng-
inn hlusta og öllum vera sama um það
sem var að gerast,“ sagði Hasan. Við
þurfum að hlusta, láta okkur málið varða
og bregðast við núna til að gera Aldrei
aftur að raunhæfum möguleika. Þangað
til munu þessir atburðir gerast aftur og
aftur. Þangað til munu liðnar hörmungar
halda áfram að bergmála í sárum raun-
veruleika samtímans.
Dagurinn sem Dúlla dó
SAMFÉLAG
Sólveig Jónsdóttir
stjórnmála-
fræðingur
➜ Við þurfum að hlusta, láta okkur
málið varða og bregðast við núna til
að gera Aldrei aftur að raunhæfum
möguleika. Þangað til munu þessir
atburðir gerast aftur og aftur.
Sigur fyrir upplýsingafrelsið
Birgitta Jónsdóttir var að vonum
fegin í gær þegar í ljós kom að Bradley
Manning, uppljóstrari Wikileaks, hefði
verið fundinn sýkn af því að hafa
aðstoðað óvini Bandaríkjanna með því
að leka gögnum. „Þetta er mikill sigur
fyrir upplýsingafrelsið,“ sagði
Birgitta og kvaðst „rosalega
ánægð með þetta“. Og það
er kannski ekki skrýtið
að fólk sem kom að úr-
vinnslu gagnanna sem
Manning stal sé ánægt
með að hann eigi ekki yfir
höfði sér lífstíðarfangelsis-
dóm. Gleymum samt
ekki að hann var
fundinn sekur
af öllum hinum
ákæruliðunum
og gæti þurft að dúsa í fangelsi í
áratugi.
Áfall fyrir rannsóknarblaðamenn
Enda var það svo að á sama tíma
og Birgitta lýsti yfir gleði sinni voru
samtök fréttamanna víðs vegar um
heiminn í óða önn við að klambra
saman yfirlýsingum um það
dómurinn yfir Manning væri
áfall fyrir rannsóknarblaða-
mennsku í heiminum og
fordæma niðurstöðuna.
Svo er spurning hvort hægt
sé að líta á eitthvað sem
áfall fyrir rannsóknarblaða-
mennsku en sigur fyrir
upplýsingafrelsið
á sama
tíma.
Ekki nokkurt einasta vit
Vigdís Hauksdóttir, formaður fjár-
laganefndar, var í útvarpinu í gær að
tala um nýjan Landspítala. Hún vill
ekki reisa hann og sagði þetta um
málið: „Að fara að byggja hér nýjan
steinsteypukubb upp á 60-80 milljarða
á meðan starfsfólk er að ganga út af
Landspítalanum– það er ekki
nokkuð einasta vit í því.“ Það
er einmitt mjög líklegt til
að auka ánægju íslensks
heilbrigðisstarfsfólks að
hætta við að reisa því
nýja og bætta starfs-
aðstöðu. Þá fyrst hættir
flóttinn til Noregs.
stigur@frettabladid.isÍ
fréttum okkar á Stöð 2 í vikunni kom fram að á venju-
legri vakt í Árnessýslu verða aðeins þrír lögregluþjónar
í haust. Fimmtán þúsund manns búa á svæðinu auk
þess sem þar eru um sex þúsund sumarbústaðir og tvö
fangelsi. En þrátt fyrir fögur fyrirheit um annað halda
stjórnvöld áfram að skera niður til löggæslumála.
Fyrir rétt rúmum fjórum mánuðum kynnti þáverandi
innanríkisráðherra, Ögmundur Jónasson, skýrslu þar sem það
var fullyrt að niðurskurður síðustu ára hefði gengið allt of
langt. Þar kom skýrt fram að auka þarf útgjöld til löggæslu-
mála um 3,5 milljarða á ári á þessu kjörtímabili. Lögreglu-
menn fögnuðu skýrslunni og
hugsuðu sér gott til glóðar-
innar, nú yrði loksins hlustað
á ábendingar þeirra, en samt
fáum við fréttir af frekari
niðurskurði.
Theódór Þórðarson, yfir-
lögregluþjónn í Borgarnesi,
tekur undir með kollegum sínum í Árnessýslu og segir
ástandið brothætt. Umdæmið þar er átta þúsund ferkílómetrar
og hann og hans fólk reynir að tryggja öryggi íbúanna á
einum lögreglubíl. Theódór segir að kúnnarnir kvarti ekki:
„Þá ég við þá sem eru að keyra ölvaðir eða undir áhrifum
annarra vímuefna, þeir kvarta náttúrulega ekkert þó við
höfum ekki upp á þeim.“ Og Theódór spyr, með réttu, hvort
það sé þannig sem við viljum hafa það!
Það hefur áður verið skrifað hér að verkefni ríkisvaldsins
númer eitt sé sundum sagt vera að tryggja öryggi íbúanna.
Ekki er hægt að sjá að við séum að forgangsraða rétt þegar
það hefur þegar komið fram að fjölga þurfi lögreglumönnum
um allt land en ekki fækka. Í fyrrnefndri skýrslu var því
haldið fram að fjölga þurfi lögreglumönnum um 60 á ári
næstu fjögur árin.
Ástandið virðist slæmt um allt land. Stór umdæmi þurfa oft
að láta sér nægja að vera með einn lögreglumann á kvöldvakt.
Á sama tíma hefur orðið sprenging í fjölda ferðamanna og
verkefni lögreglu fleiri og flóknari. Enda var Snorri Magnús-
son, formaður Landsambands lögreglumanna, bjartsýnn í vor
þegar skýrslan kom út og sagði hana eitt mesta framfaraspor
sem stigið hefði verið í skipulagningu löggæslumála síðustu
ár, ef ekki áratugi. Þó mátti greina hjá honum ákveðnar efa-
semdir um að farið yrði eftir ráðleggingum skýrsluhöfunda.
Nýr innanríkisráðherra, Hanna Birna Kristjánsdóttir,
sagði í samtali við fréttastofu Stöðvar 2 að hún teldi ástandið
ótækt. Hún lofaði engu beint en á henni mátti heyra að hún
ætlaði að ganga í málið og jafnvel stöðva þann niðurskurð sem
er væntanlegur nú 1. september. Við verðum að trúa því og
treysta. Hanna Birna er skelegg en hún þarf að gera gott betur
en stöðva þann niðurskurð sem nú er væntanlegur. Við þurfum
að horfast í augu við að næstu fjögur árin þarf lögreglan 14
milljarða aukalega. Ef ekki þá mun ríkisvaldið ekki geta sinnt
þeirri frumskyldu að tryggja öryggi íbúanna.
Einn lögreglubíll í Árnessýslu:
Þrír lögreglu-
þjónar á vakt
H R Í F A N D I !
Hröð og
spennandi
saga um
Indland
nútímans
Mikael
Torfason
mikael@frettabladid.is