Læknablaðið - 15.03.2001, Blaðsíða 29

FRÆÐIGREINAR / LJÓSAÐLÖGUN KEILNA
Ljósaðlögun keilna í kanínum
og marsvínum
Anna Möller,
Þór Eysteinsson
Lífeðlisfræðistofnun
læknadeild HÍ. Fyrirspurnir,
bréfaskipti: Þór Eysteinsson,
Lífeðlisfræðistofnun
læknadeild Háskóla íslands,
Vatnsmýrarvegi 16,101
Reykjavík. Netfang:
thoreys@hi.is
Lykilorö: sjónhimnurit, keilur,
Ijósaðlögun, marsvín, kanínur.
Ágrip
Tilgangur: Þegar sjónhimna er aðlöguð að ljósi er
hægt að skrá sjónhimnurit (electroretinogram, ERG)
keilna. Vitað er að við ljósaðlögun verða miklar
breytingar í sjónhimnuriti keilna hjá mönnum, öpum
og músum. Þessar tegundir hafa æðar í sjónhimnu. I
þessari rannsókn var athugað hvort sama eigi við um
tegundir spendýra með lítið af æðum í sjónu
(kanínur) eða engar (marsvín) æðar í sjónu og sem
hafa tvær tegundir keilna en alls ólík sjónhimnurit í
rökkri.
Efniviður og aðferðir: Sjónhimnurit voru skráð
frá svæfðum kanínum og marsvínum með skrán-
ingarskautum úr stálvír, sem staðsett voru á horn-
himnu augans. Koparvír staðsettur í munni var
notaður sem viðmiðunarskaut og nál undir húð sem
jarðtenging. Skráning var mögnuð 1000-falt, með
bandvídd 1-1000 Hz, og niðurstöður fluttar í tölvu
með A/D breytikorti. Hornhimna var staðdeyfð með
próparakaíni, sjáaldur víkkað með trópikamíð
dropum. Sjónhimnurit var vakið með stuttum
(lOpsek) ljósblikkum, og sjónhimna aðlöguð að
stöðugu hvítu bakgrunnsljósi.
Niðurstöður: I rökkri er b-bylgja meir en helmingi
stærri en a-bylgja í sjónhimnuriti kanína, en b-bylgja
aðeins eilítið stærri en a-bylgja hjá marsvínum. í
sjónhimnuriti keilna er hins vegar b-bylgja helmingi
stærri en a-bylgja hjá báðum tegundum. Eftir að
kveikt er á bakgrunnsljósi eftir aðlögun að rökkri
hækkar spenna svara og nær hámarki eftir um 10
mínútur í báðum tegundum. Dvöl b-bylgju styttist hjá
kanínum, en ekki hjá marsvínum. í sjónhimnuriti
keilna hjá kanínum eru sveifluspennur (oscillatory
potentials), sem stækka að spennu við aðlögun að
ljósi. Sveifluspennur eru í sjónhimnuriti marsvína,
þegar það er skráð í rökkri, en engar í sjónhimnuriti
keilna.
Alyktanir: Spendýr með æðalausa sjónhimnu og
engar langbylgjukeilur sýna ljósaðlögun sjónhimnu-
rits keilna. í marsvínum eykst sjónhimnurit keilna að
spennu án þess að dvöl breytist við ljósaðlögun.
Þessar breytingar eru svipaðar í tíma í kanínum og
marsvínum. Sveifluspennur aukast að spennu í
kanínum en ekki marsvínum. Niðurstöður benda til
að önnur ferli ráði ljósaðlögun sjónhimnurits keilna
hjá marsvínum en kanínum.
ENGLISH SUMMARY
Möller A, Eysteinsson Þ
Light adaptation of cones
in rabbits and guinea pigs
Læknablaðiö 2001; 87: 221-6
Objective: During light adaptation of the retina, cone
electroretinograms (ERGs) can be obtained. It is known
that during light adaptation considerable changes occur in
the cone ERGs of man, monkeys and mice. All these
species have vascular retinae. In the present study we
examined whether the same applies to mammalian
species with a limited retinal vasculature (rabbits) or
avascular retinae (guinea pigs), and which both have two
types of cones but scotopic ERGs with completely
different morphology.
Material and methods: ERGs were recorded from
anaesthetized rabbits and guinea pigs with corneal
electrodes made from steal wire. Copper wire placed in the
mouth of the animal served as reference electrode, and a
subcutaneous needle as ground. Recordings were
amplified 1000-fold, with bandwidth settings at 1-1000 Hz,
and fed into a computer via an A/D converter. Corneas
were anaesthetized with a topical application of
proparacaine, and pupils dilated with topical application of
tropicamide. ERGs were elicited with brief (10 psec) light
flashes, and the retina light adapted with a steady white
background light.
Results: The scotopic b-wave is more than twice the
amplitude of the a-wave in rabbits, while the scotopic b-
wave in guinea pigs is only slightly larger than the a-wave.
The b-wave of the cone ERG is twice the amplitude of the
cone a-wave in both species. Once a background light has
been turned on, the amplitude increases in both species
and the process of light adaptation reaches a peak about
10 minutes thereafter. The b-wave implicit time is
shortened by light adaptation in rabbits, but not in guinea
pigs. Oscillatory potentials are present in guinea pig ERGs
when recorded in dark but not when recorded in light.
Conclusions: Mammals that have avascular retinae and
which are without long-wavelength cones show evidence
of light adaptation of the cone ERG. In guinea pigs the
cone ERG increases in amplitude during light adaptation
without concomitant shortening of the implicit time. These
changes occur at similar rate in rabbits and guinea pigs.
The oscillatory potentials in rabbits increase in amplitude
but not in guinea pigs. These results suggest that different
mechanisms determine the light adaptation of the cone
ERG in guinea pigs than in rabbits.
Key words: ERG, avascular retina, cones, light adaptation,
rabbit, guinea pig.
Correspondence: Þór Eysteinsson. E-mail: thoreys@hi.is
Læknablaðið 2001/87 221