Læknablaðið - 15.02.2004, Blaðsíða 62

UMRÆÐA & FRÉTTIR / RAFRÆN SKRÁNING
Biðin langa eftir Heilbrigðisnetinu
- Þótt hægt miði við að tengja saman heilbrigðiskerfið miðar rafrænni skráningu töluvert
Þröstur
Haraldsson
í umræðum um heilbrigðismál verður æ háværari
krafan um að efla rafræna skráningu í heilbrigðis-
kerfinu. Jafnframt undrast margir hversu hægt hefur
miðað í því að koma henni á svo sómi og gagn sé að.
Enn er verið að flytja pappíra á milli stofnana, slá inn
gögn og skýrslur með handafli og eins og margir sjúk-
lingar hafa upplifað þá veit hægri höndin sjaldnast
hvað sú vinstri hefur verið að krukka í þá, jafnvel inn-
an sömu stofnunar, að ekki sé minnst á stofnanir í
fjarlægum borgarhverfum eða landshlutum.
A Heilbrigðisþingi sem haldið var á síðastliðnu
hausti stóð það upp úr öðrum hverjum ræðumanni og
svipaður söngur kvað við á Læknadögum: Seina-
gangur í því að koma á rafrænni skráningu er farinn
að há heilbrigðisstarfsmönnum í störfum sínum og
grafa undan öryggi sjúklinga í hinu hættulega heil-
brigðiskerfi, svo vitnað sé til ummæla Jespers
Poulsen formanns dönsku læknasamtakanna á
aðalfundi LI á Hólum í sumar.
Sigurður Guðmundsson landlæknir gerði þetta að
umtalsefni í setningarræðu sem hann flutti í upphafi
Læknadaga og vitnaði til orða sem William nokkur
Osler lét falla árið 1911: „Það sem ekki hefur verið
skráð, hefur ekki verið gert.“ I ræðunni lýsti Sigurður
því kerfi sem hann sér fyrir sér að komið verði á fót.
Gagnlegt tæki
Kjarninn í framtíðarkerfinu er miðlæg, rafræn sjúkra-
skrá fyrir allt landið. I hana skrá læknar og aðrir heil-
brigðisstarfsmenn upplýsingar um sjúklinga og sækja
þangað upplýsingar um sjúkrasögu þeirra, hvað aðrir
læknar hafa gert við þá, hvaða rannsóknir hafa verið
gerðar á þeim, fyrir hverju þeir hafa verið bólusettir,
hvaða lyf þeir taka, hvort þeir eru haldnir ofnæmi fyr-
ir lyfjum og svo framvegis.
Utan um sjúkraskrána verði svo búið til Heil-
brigðisnet sem unnið hefur verið að með hraða snig-
ilsins undanfarin ár en það á að tengja allar heilbrigð-
isstofnanir landsins saman á neti. Á þessu neti verða
ýmsir gagnabankar á borð við lyfjagagnagrunn, slysa-
skrá og skrá yfir bólusetningar. Þar inni yrðu líka
gögn um rannsóknir í læknisfræði, dánarmeinaskrá,
gögn úr Krabbameinsskrá, vistunarupplýsingar, gögn
um sýkingar og smitsjúkdóma og fleira og fleira.
Jafnframt yrðu þar valdar upplýsingar úr rafrænu
sjúkraskránni sem allar heilbrigðisstofnanir og -
starfsmenn hefðu aðgang að.
Tilgangurinn með svona skráningu er margþættur.
Hún gagnast að sjálfsögðu við læknisstörfin, jafnt á
hátæknideildum Landspítala sem heilsugæslustöðv-
um landsbyggðarinnar og læknastofu einyrkjans. Um
það munu þeir vitna hér á eftir Samúel J. Samúelsson
yfirlæknir í Mjódd og Þorvaldur Ingvarsson fram-
kvæmdastjóri lækninga á FSA. En landlæknir nefndi
einnig gagnsemi skráningar fyrir stjórn heiibrigðis-
mála og taldi þar upp þessa þætti:
• Skráning á heilsu landsmanna
• Faraldsfræðilegar athuganir
• Athuganir á orsakatengslum
• Mat á forvörnum
• Árangursmat heilbrigðisþjónustu
• Mat á gæðum
• Eftirlit með heilbrigðisstarfsmönnum
• Stjórnun og fjármál (DRG)
Heilsugæslan langt komin í Reykjavík
í ráðuneytinu og víðar hefur verið unnið að gerð
Heilbrigðisnetsins en hvað líður gerð rafrænnar sjúkra-
skrár? Samúel J. Samúelsson yfirlæknir á Heilsu-
gæslunni í Mjódd hefur fylgst með því. Hann starfaði
um skeið á vegum ráðuneytisins að þarfagreiningu
heilsugæslunnar hvað rafræna skráningu varðar og
hefur einnig átt þátt í þróun tölvukerfisins Sögu sem
er í eigu eMR hf. Ný útgáfa (3.1) á því kerfi er í sjón-
máli sem að hans sögn mun bæta stöðuna verulega.
„Það sem við þurfum er kerfi sem heldur utan um
öll gögn sem við notum í daglegri vinnu, auðveldar
okkur að skrá allt sem við gerum og veitir okkur að-
gang að rannsóknarupplýsingum. Svo er ekki nú því
allar upplýsingar sem við fáum frá öðrum eru sendar
á pappír og handskráðar inn á heilsugæslustöðvun-
um. Stöðvarnar eru ekki samtengdar svo ef ég þarf að
senda skrá á næstu stöð verð ég að prenta hana út og
senda í pósti. Það þarf að koma á rafrænum samskipt-
um milli heilbrigðisstétta sem fyrst.
Mesta forgangsmál heilbrigðisyfirvalda ætti þó að
vera að rafvæða rannsóknarþáttinn þannig að allir
sem eru að sinna sjúklingum hafi aðgang að öllum
rannsóknum, blóðrannsóknum, myndgreiningu og
svo framvegis. Nú koma öll svör bréflega og eru svo
skráð í sjúkraskrána en því fylgir hætta á mistökum.
Það myndi sparast töluvert fé við það að við hættum
að endurtaka rannsóknir sem nýbúið er að gera en
við vitum ekki um. Auk þess myndu rafræn samskipti
bæta öryggi sjúklinga og spara tíma og losa þá við
óþarfa álag.
Draumurinn er að koma á fót einni rafrænni
sjúkraskrá og hann er ekki svo fjarlægur innan heilsu-
gæslunnar í Reykjavík. Það er búið að koma upp
miðlægri gagnageymslu sem allar stöðvarnar eru
158 Læknablaðið 2004/90