Læknablaðið - 15.03.2004, Blaðsíða 26

FRÆÐIGREINAR / ÖLDRUNARÞJÓNUSTA
15. Kuorinka I, Jonsson B, Kilbom A, Vinterberg H, Biering-
Sörensen F, Andersson G, et al. Standardised Nordic question-
naires for the analysis of musculoskeletal symptoms. Applied
Ergonomics 1987; 18:233-7.
16. Lindström K, Elo AL, Skogstad A, Dallner M, Gamberale F,
Hottinen V, et al. General Nordic Questionnaire for Psycho-
logical and Social Factors at Work. Copenhagen: Nordic
Council of Ministers, 2000.
17. Helgadóttir B, Rafnsdóttir GL, Gunnarsdóttir HK, Hrafns-
dóttir KÓ, Tómasson K, Jónsdóttir S, et al. Könnun á heilsu-
fari, líöan og vinnuumhverfi starfsfólks á leikskólum í Reykja-
vík (skýrsla). Reykjavík: Vinnueftirlitið, 2000.
18. SPSS. SPSS Base 7.5 for Windows. User's Guide. In: Chicago,
IL.: SPSS, 1997.
19. Arber S, Lahelma E. Inequalities in women's and men's ill-
health; Britain and Finland compared. Soc Sci Med 1993; 37:
1055-68.
20. Hagstofa íslands. Hagskýrslur íslands III, 82. Landshagir
2001. Reykjavík: Hagstofa íslands, 2001.
21. Choi BCK. Definition, sources, magnitude, effect modifiers,
and strategies of reduction of the healthy worker effect. J
Occup Med 1992; 34: 979-88.
22. Ólafsson S. íslenska leiðin. Reykjavík: Tryggingastofnun ríkis-
ins og Háskólaútgáfan, 1999.
B«xtra (valdecoxib)
Ábondingar: Einkennameðferð hjá sjúklingum með siilgigt eða iktsýki.Meðferö við tiðaverkjum (primary dysmenorrhoea). SkammUr og lyflagjöf: Bextra er til inntöku. Nota má Bextra hvort sem er með mat eða án. Slitgigt og iktsýkr. Ráölagöur skammtur er 10 mg einu sinni á sólarhring.
Vera má að aukinn ávinningur fáist hjá sumum sjúkiingum ef notuö eru 20 mg einu sinni á sótarhring. Ráðlagöur hámarksskammtur er 20 mg einu sinni á sólarhring. Moóterð við tlóaverkjum (primary dysmenonfioea): Ráðlagöur skammtur til að slá á einkenni er 40 mg einu sinni á
sólarhnng eftir þörfum. Á fyrsta degi meðferðar má taka 40 mg viöbótarskammt ef þörf krefur. Þaðan I frá er ráðlagður hámarksskammtur 40 mg einu sinni á sólarhring. Aldraðir. Hjá ökJruðum sjúklingum (*65 ára), einkum þeim sem eru innan við 50 kg að llkamsþyngd, skal hefja
meðferð með minnsta ráölógöum skammti við slitgigt og iktsýki (10 mg einu sinni á sólarhring). Skert lifrarstarfsemr. Yfirieitt þarf ekki að breyta skömmtum hjá sjúklingum með vægt skerta lifrarstarfsemi (Child-Pugh flokkur A). Hefja skal meöferö gætilega hjá sjúklmgum með I meðallagi
skerta lifrarstarfsemi (ChikJ-Pugh flokkur B). Nota skal minnsta ráöiagöan skammt við slitgigt og iktsýki (10 mg einu sinni á sólarhring) og skammtur skal ekki fara yfir 20 mg við tlðaverkjum. Ekki liggur fyrir nem klinisk reynsla vegna sjúklinga með alvarlega skerta lifrarstarfsemi (Child-
Pugh Hokkur C) sem er þvi frábending fyrir notkun lyfsins hjá þessum sjúklingum. Skert nýmastarfsemr. Á grundveBi lyfjahvarfa þarf ekki að breyta skömmtum hjá sjúklingum með vægt til i meöallagi skerta (kreatinlnúthreinsun 30-60 mt/min.) eða alvarlega skerta (kreatininuthremsun <
30 ml/min.) nýmastarfsemi. Hins vegar skal gæta varúöar hjá sjúklingum með skerta nýmastarfsemi og hjá sjúklingum sem kunna að vera I hættu hvaö varöar vökvasöfnun. Böm og unglmgar. Notkun Bextra hefur ekki verið rannsökuó hjá sjúklingum undir 18 ára aldri. Notkun þess er
þvl ekki ráölögð handa þessum sjuklingum. Fribendingar: Saga um ofnæmi fyrir virka efninu eða einhverju hjálparefnanna. Saga um ofnæmi fyrir suúlfónamiöum. Saga um berkjukrampa, bráða nefslimubólgu, sepa I nefslimhúð (nasal polyps), ofsabjúg, ofsakláða eða ofnæmi eftir
notkun asetýlsalisýlsýru eða bólgueyðandi gigtarlyfja (NSAID) eða annarra sértækra cydooxygenasa-2 (COX-2) hemla. Slðasti þriðjungur meðgöngu og brjóstagjöf. Virk ætisáramyndun (peptic ulceration) eöa blæðingar I meltingarvegi. Bólgusjúkdómur I gömum. Alvarleg hjartabilun
(congestive heart failure). Alvarlega skert lifrarstarfsemi (Child-Pugh flokkur C). Séretök vamaöaroró og varúðarreglur við notkun: Eftir kransæöahjáveituaðgerð skal gæta varúöar við notkun valdecoxibs vegna þess aö þeir sjúklmgar kynnu að vera I aukinnl hættu hvað varöar alvariegar
aukaverkanir til dæmis heilaæöaáfall, skerta nýmastarfsemi eða fylgikvitla i bringubeinssári (sýking, opnun sárs), einkum þeir sem eru með sögu um heilaæöasjúkdóm eða eru meö likamsþyngdarstuöul > 30 kg/m3. Eftir markaðssetningu hefur verið greint frá alvariegum áhrifum á húð,
þ.e. skinnflag'ningsbólgu (exfoliative dermatitis), Stevens-Johnson heilkenni og eitrunardrepi i húð (toxic epidermal necrolysis), hjá sjúklingum sem nota valdecoxib (sjá kafla 4.8). Hætta skal notkun valdecoxibs strax og fram koma fyrstu merki um húöútbrot. Vera má að sjúklingar með
sögu um ofnæmi fyrir suúlfónamlöum séu I meiri hættu hvaö varöar áhrif á húð. Eftir markaðssetningu hefur veriö greint frá ofnæmi (bráðaofnæmi og ofsabjúg) I tengslum við notkun valdecoxibs (sjá kafla 4.8). I sumum tilvikum hefur veriö um aö raaöa sjúklinga meö sögu um ofnæmi
fyrir súlfónamlöum.Hætta skal notkun valdecoxibs strax og fram koma fyrstu merki um ofnæmi. Gæta skal varúöar hjá sjúklingum með sögu um háþrýsting eöa hjartabilun eða annaö ástand sem haft getur yökvasöfnun I för með sér. Vegna þess aö hörnlun á nýmyndun prostaglandina
getur leitt til versnunar nýmastarfsemi og til vökvasöfnunar skal gæta varúöar þegar valdecoxib er gefiö sjúklingum meö skerta nýmastarfsemi. Eins og viö á um önnur bólgueyöandi gigtariyf (NSAID) hefur oröiö vart vökvasöfnunar, bjúgs og háþrýstings hjá sumum sjúklingum við langtima
notkun valdecoxibs 10-20 mg/sólarhring (sjá kafla 5.1). Þessi áhrif geta verió skammtaháó og sjást oftar þegar notaöir eru stærri skammtar en þeir sem ráölagöir eru við langtima meðferö. I upphafi skal gefa minnsta ráölagóan skammt valdecoxibs sjúklingum með sögu um háþrýsting
eða hjartabilun eða annað ástand sem haft getur vökvasöfnun I för með sér. Gæta skal varúóar I upphaíi meðferóar með vaklecoxibi hjá sjúklingum með vessaþurrö (dehydration). I þessum tilvikum er ráölagt aö gefa sjúklingum vökva áöur en meóferð með valdecoxibi hefst. Nota skal
valdecoxib með varúö handa sjúklingum með I meöallagi skerta lifrarstarfsemi (Child-Pugh ftokkur B). VakJecoxib getur dulið hækkaðan likamshita. I einstökum tilvikum hefur veriö lýst versnun mjúkvefjasýkinga i tengslum við notkun bólgueyðandi gigtartyfla (NSAID) og I öörum rannsóknum
á valdecoxib en kllnlskum. Þess skal gætt að fylgst só með vlsbendingum um sýkingu hjá sjúklingum sem gengist hafa undir skuröaðgerö og fá valdecoxib. Hjá sjúklingum sem fengió hafa meðferö með valdecoxibi hefur komiö fyrir gatmyndun I efri hluta meltingarvegar, sár og blæöingar.
Þvl skal gæta varúöar hjá sjúklingum með sögu um meltingarfærasjúkdóm á borö við sáramyndun og bólguástand, sem og hjá sjúklingum sem eru I sérstakri hættu. AWraöir sjúklingar og þeir sem eru meö aðra sjúkdóma sem skipta máli geta verið I meiri hættu hvaö varöar skerta
hjartastarfsemi og aukaverkanir á efri hluta meltingarvegar og nýru. Hjá þessum sjúklingahópum skal þvl halda áfram viöetgandi læknisfræöilegu eftirtiti. Vegna þess aö valdecoxib hefur ekki áhrif á Wóöflögur kemur það ekki I stað asetýtsalisýtsýru sem fyrirbyggjandi meöferö við hjarta-
og æðasjúkdómum. Gæta skal varúöar þegar valdecoxib er notaö samtimis warfarini. Svo sem við á um ðnnur fyf sem hamla COX-2, er ekki mælt með notkun vaklecoxibs handa konum sem hyggjast veróa þungaöar. Milliverkanir vió önnur lyf og aðrar mlllivorkanlr LyfhrifamiHiverkanir
Fylgjast skal með segavamarmeöferð, einkum fyrstu dagana eftir aö meöferö meö valdecoxibi hefst eöa er breytt hjá sjúklingum sem nota warfarin eóa svipuð lyf, vegna þess aó þessir sjúklingar eru i aukinni hættu á aö fá blæöingafylgikvilla. VakJecoxib hafði engin áhrif á hömlun
blóöflagnasamtoöunar sem veröur fyrir tilstilli asetýisalisýisýru, eöa blæöingatima, þegar þaö var gefiö á formi stungulyfs sem foriyfið parecoxibnatrium, samtimis asetýtsalisýlsýru. Kliniskar rannsóknir benda til þess aö nota megi valdecoxib samtimis litium skömmtum af asetýlsalisýlsýru
sem notaöir eru fyrirbyggjandi við hjarta- og æöasjúkdómum. Hins vegar leiðir samtimis notkun valdecoxibs og litilla skammta asetýlsalisýisýru til aukinnar hættu á sármyndun I meltingarvegi og öðrum fylgikvillum, samanboriö við valdecoxib eitt og sér. Bólgueyöandi gigtariyf (NSAID)
gota dregiö úr verkun þvagræsilyfja og háþrýstingslyfja. Svo sem viö á um bólgueyðandi gigtarlyf getur verió meiri hætta á bráóri, skertri nýmastarfsemi þegar valdecoxib er gefiö með ACE-hemlum eöa þvagræsilyfjum. Bent hefur verió á aö samtlmis notkun bólgueyöandi gigtarlyfja
(NSAID) og dclosporins eða tacrolimus kunni að auka eiturverkanir ddosporins og tacrolimus á nýru. Fylgjast á með nýmastarfsemi þegar valdecoxib er gefið samtlmis öðru hvoru þessara lyfja. Ahrifannarra lyfja 6 lyfjahvörf valdecoxibs. Hjá mönnum umbrotnar valdecoxib einkum fyrir
tilstilli CYP3A4 og 2C9 Isóenslma. Þvl skal nota valdecoxib með varúð samtlmis lyQum sem vitaö er aö hamla CYP3A4 og 2C9. Útsetning plasma (AUC) fyrir valdecoxibi jókst um 62% viö samtlmis notkun fluconazols (sem einkum er CYP2C9 hemill) og um 38% við samtlmis notkun
ketoconazols (CYP3A4 hemill). Nota skal minnsta ráðlagðan skammt valdecoxibs handa sjúklingum sem nota fluconazol eöa ketoconazol. Eftir 12 daga samtlmis notkun valdecoxibs (40 mg tvisvar sinnum á sólarhring) og fenýtoins (300 mg einu sinni á sólarhring), sem hvetur CYP3A4,
sást 27% minnkun á útsetningu plasma (AUC) fyrir valdecoxibi. Búist var viö minnkaöri útsetningu plasma fyrir valdecoxibi I Ijósi þekktrar enslmhvetjandi verkunar fenýtoins og hún var ekki talin klinlskt mikilvæg. Þess vegna þarf ekki aó auka skammt valdecoxibs viö samtlmis notkun
með fenýtoini. Hins vegar eiga læknar að Ihuga afleiöingar þess þegar valdecoxib er gefið með CYP3A4 hvötum, til dæmis carbamazepini og dexametasoni. Kllnlskt marktæk minnkun á AUC fyrir valdecoxib getur komið fram v'ið samtlmis notkun meó öflugri enslmhvötum á borð við
rifampicin. Notkun vakJecoxibs samtímis sýrubindandi lyrfi (álmagneslumhýdroxíð) hafði ekki marktæk áhrif á það hve hratt eða mikiö frásog vakJecoxibs varð. Áhrif valdecoxibs ó lyfjahvörf annarra lyfja. Meöferó með valdecoxibi (40 mg tvisvar sinnum á sólarhring 17 daga) leiddi til 3-
faldrar aukningar á plasmaþéttni dextrometorfans (hvarfefni CYP2D6). Þvi skal gæta varúðar við samtimis notkun valdecoxibs og lyfja sem einkum umbrotna fyrir tilstilli CYP2D6 og hafa þröngt lækningalegt bil (t.d. flecainid, propafenon, metoprolol). Við notkun omeprazols (hvarfefni
CYP2C19) 40 mg einu sinni á dag jókst útsetning plasma um 46% eftir notkun valdecoxibs 40 mg tvisvar sinnum á sólarhring i 7 daga, en útsetning plasma fyrir valdecoxibi var óbreytt. Þessar upplvsingar gefa til kynna aö enda þótt valdecoxib umbrotni ekki fyrir tilstilli CYP2C19, þá
kunni það að vera hemill þessa Isóenslms. Þvi skal gæta varúðar viö samtimis notkun valdecoxibs og lyfja sem vitaö er að eru hvarfefni CYP2C19 (t.d. omeprazol, fenýtoin, diazepam og imipramin). I milliverkanarannsóknum hjá sjúklingum með iktsýki, sem fengu metotrexat vikulega I
vöðva, hafði valdecoxib til inntöku (40 mg tvisvar sinnum á sólarhring) ekki klinlskt marktæk áhrif á ptasmaþéttni metotrexats. Hins vegar á að hafa I huga fullnægjandi eftiriit með eiturverkunum tengdum metotrexati, þegar þessi tvö lyf eru gefm samtimis. Samtlmis notkun valdecoxibs
(40 mg tvisvar sinnum á sólarhring i 7 daga) og litlums dró marktækt úr sermisúthreinsun (25%) og nýmaúthreinsun (30%) Htiums og varð útsetning sermis 34% meiri en þegar litium var gefið eitt og sér. Fylgjast á náið með þéttni litiums i sermi i upphafi meðferöar með valdecoxibi og
þegar meöferöinni er breytt, hjá sjúklingum sem nota Htium. Utiumkarbónat (450 mg tvisvar sinnum á sólarhring i 7 daga) hafði engin áhrif á lyfjahvörí valdecoxibs. Valdecoxib (40 mg tvisvar sinnum á sólarhring) hamlaöi umbrotum samsetta getnaðarvamalyfsins etinylestradiol (EE)/noretindron
til inntöku (35 mlkróg/1 mg samsetning). Útsetning plasma fyrir EE og noretindroni jókst um 34% og 20%. taliö I sömu röð. Hafa skal þessa aukningu á þéttni EEI huga við val á getnaöarvamalyfi til inntöku, til notkunar meö valdecoxibi. Aukin útsetning fyrir EE getur aukiö tlöni aukaverkana
sem tengjast getnaöarvamalyljum til inntöku (Ld. atvik tengd segabláæðabólgu og segareki hjá konum I áhættuhópi). Samtimis notkun vaklecoxibs og glibendamids (hvarfefni CYP3A4) hafði hvorid áhrif á lyfjahvörf (útsetning) né lyfhrif (blóðsykur og insúllngildi) gtibendamids. Aukaverkanir
Algengar (1/100, < 1/10). Ósjólfróða taugakerfið: Munnþurrkur, háþrýstingur. Almennar. Bjúgur á útlimum. Meltingarfærr. Uppþemba, kviöverkir, tannholubeinbólga (alveolar osteitis). niöurgangur, meltingartruflanir, ropar, ógleði.Geðræn vandamóf. Svefnleysi, svefnhöfgi. Rauð blóðkom:
Blóöleysi.öndunarfæri: Hósti, nefkoksbólga, skútabólga. Húð og undirhúð: Kláöi, útbrot. Þvagfæri: Þvagfærasýking. Sjaldgæfar (1/1.000, < 1/100) Ósjálfróða taugakerfið: Versnun háþrýstings. yfiriiö. Almennar. Vessandi útferð úr bringubeinssári, versnun ofnæmis, útbreiddur bjúgur,
bólgur umhverfis augu (periorbital swelling), sýking I sári. Hjarta og æðar. Hjartabilun. Miðtaugakerh og úttaugakerfr. Ofspenna vöðva (hypertonia), skert húðskyn (hypoaesthesia), náladofi (paraesthesia). Meltingarfærr. Skeifugamarbólga, maga- og gamabólga, ætisáramyndun i maga
og skeifugöm, vélindabakflæði, munnbólga.Hjartsláttur og -taktur: Hjartsláttarónot. Lifur og galf. Aukið AST, aukiö ALT. Efnaskipti og næring: Aukinn alkalískur fosfatasi, aukiö þvagefni I blóði, aukið kreatlnln, aukinn kreatinfosfóklnasi, þyngdaraukning. Blóðflögur, blæðingar og blóöstorknun:
Flekkblæöingar (ecchymosis). Geðræn vandamál: Kvlöi, rugl, taugaveiklun.Ónæm/sAerf/: Sveppasýking, veirusýking. öndunarfæri: Berkjuþrengingar, lungnabólga. Húö og undirhúö: Ofsakláöi. Skynfæri: Breytt bragöskyn. Nýrv og þvagfæri: Albuminmiga, blóðmiga, þvagþurrö. Æðar
(utan hjarta): Margúll (hematoma).Sjön: Sjóntruflanir, tárubólga. Mjög sjaldgæfar (1/10.000, < í/f.OOOJMiötaugakerfi og úttaugakerfi: Raddleysi (dysphonia). Meltingarfæri: Blóóhægöir, blóðuppköst, stífla I meltingarvegi.Blóðflögur, blæðingarog blóðstorknun: Blóöflagnafæð. Geöræn
vandamál: Geödeyfö. Húð og undirhúð: Ofsabjúgur, Ijósnæmi. Nýru og þvagfæri: Nýrabólga. Æöar (utan hjarta): Heilaæðaröskun. Hvlt blóökom og netþekja: Hvitfrumnafæð. Eftir kransæðahjáveituaögerö kann aö vera aö sjúklingar sem fá valdecoxib 80 mg/sólarhring séu I meiri hættu
á aó fá aukaverkanir, svo sem heilaæóaáfall, skerta nýmastarfsemi og fylgikvilla i bringubeinssári.Greint hefur verið frá eftirfarandi mjög sjaldgæfum, alvarlegum aukaverkunum I tengslum við notkun bólgueyöandi gigtarlyQa (NSAID) og ekki er unnt aö útiloka aó þær geti tengst valdecoxibi:
Bráð nýmabilun, lifrarbólga.Eftir markaðssetningu hefur verið greint frá eftirtöldum aukaverkunum: Bráöaofnæmi, ofsabjúgur, regnbogaroðaþot (erythema multiforme), Stevens-Johnson heilkenni, skinnflagningsbólga (exfoliative dermatitis) og eitrunardrepi I húö (toxic epidermal necrolysis).
Pakknlngar og verð (feb.'04): Filmuhúðarar töflur, 10 mq. 20 stk. (þynnupakkaö) kr 4.015 og 100 stk (þynnupakkaö) 16.276 kr. Filmuhúðaðar töflur 20 mg: 20 stk (þynnupakkaö) 4.032 kr og 100 stk (þynnupakkaö) 16.382 kr. Filmuhúöaöar töflur 40 mg: 5 stk (þynnupakkaö) 1.226 kr.
Afgreiöslutilhögun: Lyfiö er lyfseðilsskylt. Grelðslufyrlrkomulag: E. Handhafl markaösleyfis: Pharmacia-Pfizer EEIG Hillbottom Road High Wycombe Buckinghamshire HP12 4PX Bretiand. Umboðsaðil! á Islandi: PharmaNor hf„ Hörgatúni 2,210 Garóabæ. Samantekt um eiginleika
lyfs er stytt i samræmi vió reglugerö um lyfjaauglýsingar. Upplýsingar um lyfiö er að finna I sértyfjaskrá og á lyflastofnun.is

Pfizer
PharmaNor hf.
Hörgatúni2
210 Garöabæ
<hBEXTRA
[VALDECOXIBJ
Virkar á verki
222 Læknablaðið 2004/90