Læknablaðið - 15.09.2004, Blaðsíða 35

FRÆÐIGREINAR / MEÐFÆDD VÉLINDALOKUN
skurðlækni. Árangur aðgerða var metinn með tilliti
til fylgikvilla og lifunar. Niðurstöður voru bornar
saman við fyrri árangur hérlendis og við erlendar
rannsóknarniðurstöður.
Upplýsingar um fjölda fæddra barna á íslandi á
rannsóknartímabilinu fengust frá Hagstofu Islands.
Meðfæddri vélindalokun var skipt niður í fimm
flokka eftir tegund gallans samkvæmt flokkun Gross
(2) (mynd 1).
Waterston flokkunin frá árinu 1962 gefur visst for-
spárgildi um lifun. Þar er sjúklingum skipt í þrjá hópa
út frá fæðingarþyngd og hvort lungnasjúkdómar og/
eða hjartagallar séu til staðar eða ekki (9, 13) (tafla
I). Sjúklingum í flokki A er spáð 100% lifun, í B 85%
og í flokki C 65% (2).
Rannsóknartímabilinu var skipt í fjögur tíu ára
tímabil; tímabil I; 1963-1972, tímabil II; 1973-1982,
tímabil III; 1983-1992 og tímabil IV; 1993-2002.
Við samanburð á hópum var beitt kí-kvaðrat prófi
og tímaleitni var einnig metin með kí-kvaðrati. Mark-
tækni miðast við p-gildi ^0,05.
Fengið var leyfi frá Tölvunefnd/Persónuvernd og
Vísindasiðanefnd fyrir rannsókninni.
Niðurstöður
Alls greindust 37 sjúklingar með meðfædda vélinda-
lokun á þessu fjörutíu ára tímabili, þar af 23 stúlkur
(62%). Petta gefur algengi 0,9 börn á ári. Á rann-
sóknartímabilinu fæddust 174.351 börn sem gefur
nýgengi 1/4712 börnum. Rannsóknartímabilinu var
skipt í fjögur 10 ára tímabil til að auðvelda saman-
burð milli tímabila og má sjá niðurstöður um fjölda
sjúklinga á hverju tímabili á mynd 2. Einungis greind-
ust fjögur börn á síðasta tímabilinu til samanburðar
við 12 börn á fyrstu tíu árunum sem gefur lækkun á
nýgengi sjúkdómsins frá 1/3737 til 1/10639 sem er þó
án tölfræðilegrar marktækni (p=0,24). Tímaleitni var
ekki tölfræðilega marktæk (p=0,08).
Skiptingu vélindagalla eftir flokkun Gross má sjá
á mynd 1. Langalgengust er tegund C, með blind-
an nærenda vélinda og fistil milli fjærenda og barka
(n=34, 92%). Tveir sjúklingar (5%) greindust með
„H“-fistil án vélindalokunar og einn (3%) með vél-
indalokun án fistils.
Upplýsingar um meðgöngulengd og fæðingar-
þyngd má sjá í töflu II eftir tímabilum. Fimmtán sjúk-
linganna (41%) voru fyrirburar (<38 vikur) og rúm-
lega þriðjungur (n=14, 38%) voru léttburar (<2500
grömm). Fæðingarþyngd rannsóknarhópsins fór
lækkandi á tímabilinu. Getið var um of mikið legvatn
á meðgöngu hjá fimm börnum (hydramnios).
Sautján börn voru frumburðir (46%). Um fjöl-
skyldutengsl var getið hjá einu barni sem átti bæði
eldra systkini og tvímenning með meðfædda vélinda-
lokun.
Aðrir meðfæddir gallar voru algengir og komu
fram hjá 21 barni (57%) þar sem hjartagallar voru al-
gengastir (n=12, 32%) (tafla III). Eitt barn greindist
með litningagalla (þrístæða 18).
Table III. Other congenitat anomaiies and diseases in lcelandic patients with oesophageal atresia.
Number of patients
Gongenital heast diseases 12
Musculoskeletal diseases 9
Genito-urinary tract anomalies 5
Gastrointestinal anomalies 3
Various syndrome 3
Dysmaturity 3
Chromosomal abnormality 1
Other diseases and congenital anomalies 5
Skiptingu sjúklinga eftir Waterston áhættuflokk-
uninni og lifun í hverjum flokki má sjá í töflu I.
Prjú börn gengust ekki undir aðgerð og létust
þau öll á fyrsta sólarhring, tvö þeirra höfðu alvar-
legan lungnasjúkdóm og það þriðja hafði fjölda galla
á hjarta- og æðakerfi (tvö þeirra voru í Waterston
flokki C og eitt í B, öll höfðu vélindagalla af algeng-
Figure 2. The mimber of
patients with oesophageal
atresia in Iceland in four
different time periods.
(1:1963-1972, II: 1973-
1982, III: 1983-1992,
IV: 1993-2002).
Table II. Demographics of lcelandic patients with oesophageal atresia in four different time periods. (1:1963-1972, II: 1973-1982, III: 1983-1992, IV: 1993-2002).
1(n=12) II (n=ll) III (n=10) IV (n=4) Total Average
Incidence 1:3737 1:3616 1:4356 1:10639 1:4712
Birth-weight g (mean) 2858 2463 2383 2105 2626
Birth-weight < 2500 g 1 3 6 4 14 (38%)
Prematurity (< 38 weeks) 2 3 6 4 15(41%)
Læknablaðið 2004/90 631