Læknablaðið - 15.03.2005, Síða 14

FRÆÐIGREINAR / ÞVAGFÆRAAÐGERÐIR
Mynd 1. Togfrítt
skeiðarband sem fannst
við blöðruspeglun innan
við blöðruslímhúð.
Mynd 2. Bólguhnúður
í blöðruþaki sökum
óuppleysanlegs þráðar
sem gengið hafði gegnum
blöðruvegginn. Myndin
tekin við blöðruspeglun.
Taf la 1. Sjúkdómseirtkenni fyrir enduraögerðir (fjöldi sjúklinga=10).
Fjöldi sjúklinga meó ákveóió einkenni
Sjúkdómseinkenni*

Þvagfærasýking 8
Þvagleki 4
Verkir í grindarholi 5
Verkir yfir blöðrustað 4
Verkir við samfarir 3
Bráðamiga 4
Tíð þvaglát 3
Þvagteppa 2
Bjúgsöfnun á ytri buröarbörmum 1
Blóðmiga (sýnileg) 3
* Sumir sjúklingar meö fleiri en eitt einkenni.
hjá öllum sjúklingunum með tilliti til brotthvarfs
sjúkdómseinkenna, en einn hefur áfram verið með
verki eftir enduraðgerð sem svara vel verkjalyfja-
meðferð.
Ályktun: Fylgikvillar eftir þvaglekaaðgerðir þar
sem óuppleysanlegir þræðir eða gerviefni eru
notuð geta verið mjög þrálátir. Misjafnt mjög er
hvenær fylgikvillar uppgötvast. Þvagfærasýkingar,
nýtilkomin þvaglátaeinkenni og verkir eru algeng-
ustu einkennin. Brýnt er að útiloka ótila sem orsök
slíkra fylgikvilla þegar afturbati er ekki eðlilegur.
Enduraðgerðir geta verið vandasamar, en árangur
þó góður yfirleitt.
Inngangur
Við þvaglekaaðgerðir hjá konum er stundum
notaður þráður eða gerviefni er eyðist eigi, sem
aftur býður hættunni heim ef slíkt brýtur sér leið
innan þvagvega og getur gefið mismunandi þvag-
látaeinkenni eins og verki og sýkingar. Það kallast
ótili (corpus alienum, aðskotahlutur) þegar þræðir
eða gerviefni finnast utan alfaraleiðar á stöðum
innan þvagvega eða ef þeir valda einkennum og
fylgikvillum sökum staðsetningar sinnar. Tilgangur
rannsóknarinnar var að yfirfara árangur endurað-
gerða sem framkvæmdar voru af greinarhöfundi.
Efniviður og aðferðir
Rannsóknin var aftursæ og náði yfir tíu sjúklinga
sem var vísað til greinarhöfundar vegna þvag-
látaeinkenna eða verkja eftir þvaglekaaðgerðir
framkvæmdar af öðrum læknum og þurftu í fram-
haldinu að undirgangast skurðaðgerð vegna stað-
festra ótila. Enduraðgerðirnar voru framkvæmdar
á Handlækningadeild Fjórðungssjúkrahússins á
Akureyri á tímabilinu mars 1996 - maí 2004. Öllum
sjúklingunum var fylgt eftir aðgerð af höfundi og
sjúkraskrár yfirfarnar að nýju fyrir þetta uppgjör.
Niðurstöður eru gefnar sem miðtala (median)
ásamt hæsta og lægsta tölugildi. Rannsóknin var
samþykkt af Vísindasiðanefnd FSA.
Niðurstöður
Tíu sjúklingar með miðtölu aldurs 59,5 ár (28-82)
undirgengust enduraðgerð. Fjöldi legudaga var 5,5
(1-13) eftir fyrstu enduraðgerð (níu sjúklingar), en
11 (8-11) eftir aðra enduraðgerð (þrír sjúklingar).
Algengustu einkenni fyrir enduraðgerðir eru sýnd
í töflu I. Einungis tveir sjúklingar höfðu verið ein-
kennalausir eftir hina eiginlegu þvaglekaaðgerð í
þrjá og sex mánuði. Níu sjúklingar voru greindir
við blöðruspeglun (mynd I, II og III). Hjá tveimur
sást einnig kölkun á stað þvagfæra við myndgrein-
ingu, sem gaf grun um steinamyndun á aðskotahlut
innan þvagvega. Fjórir höfðu áður farið í aðgerð
með togfríu skeiðarbandi (TVT, tension-free
vaginal tape, Gynecare™ TVT), fjórir aðrir í nál-
arupphengingu á þvagrás (needle suspension of
urethra) og tveir í ofanklyfta aðgerð þar sem gerð
var skeiðar- og þvagrásarupphenging (Burch- og
Lapides aðgerðir). Hjá öllum átta sjúklingunum
sem fóru í aðgerð með togfríu skeiðarbandi eða
nálarupphengingu á þvagrás var gerð blöðruspegl-
un í upprunalegu aðgerðinni. Þessar aðgerðir voru
gerðar hálfum til 56 mánuðum áður en til endurað-
gerða kom, en einn sjúklingur þurfti að fara í aðra
enduraðgerð tveimur mánuðum síðar og tveir 14
mánuðum síðar. Tveir sjúklingar fóru í endurað-
gerð innan sex mánaða, aðrir tveir innan tólf, 24
Læknablaðið 2005/91